Zakłady robią to po raz ostatni, gdyż nowe przepisy obowiązujące od 1 stycznia br. zlikwidowały rozliczenia roczne (o noweli z 5 grudnia 2008 r. pisaliśmy szerzej w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/245411.html]"Zatrudniający niepełnosprawnych dostają już tylko dofinansowania pensji"[/link]). Teraz będą składały do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wyłącznie informacje miesięcznie. Formalnie rozliczenie roczne polega na złożeniu dwóch zbiorczych dokumentów za cały 2008 r. (INF-D-Kz i INF-D-R lub INF-U-Kz i INF-U-R), a od strony merytorycznej wykazujemy w nich otrzymane za 2008 r. dofinansowania wynagrodzeń niepełnosprawnych i zrefundowanych składek. Porównujemy je następnie z maksymalnymi pułapami pomocy określonymi w § 3 ust. 3 rozporządzenia. Jeśli dostaliśmy więcej, nadwyżkę musimy zwrócić. I tak, jeśli w zeszłym roku pobieraliśmy:
- tylko dofinansowania wynagrodzeń – składamy druki INF-D-Kz i INF-D-R,
- wyłącznie refundacje składek – INF-U-Kz i INF-U-R,
- oba rodzaje wsparcia – albo zestaw INF-D-Kz i INF-D-R, albo zestaw INF-U-Kz i INF-U-R.
Dofinansowania i refundacje składek, jakie PFRON wypłacał co miesiąc, były niejako rekompensatą podwyższonych kosztów zatrudniania niepełnosprawnych, które stanowią różnicę między kosztami pracy niepełnosprawnego a osoby pełnosprawnej. Ich katalog figuruje w § 4 rozporządzenia i w objaśnieniach do formularzy INF-D-Kz i INF-U-Kz. W rozliczeniu rocznym w deklaracjach INF-D-Kz i INF-U-Kz wykazujemy rzeczywiste podwyższone koszty zatrudniania niepełnosprawnych lub ryczałtowe.
Gdy nie zdecydujemy się na rzeczywiste podwyższone koszty, korzystamy z ryczałtu. Jego wysokość zależy od stopnia niepełnosprawności oraz od posiadanego schorzenia specjalnego. Najwyższy ryczałt dla zpch wynosi dla stopnia znacznego 90 proc. minimalnego wynagrodzenia (936 zł), umiarkowanego 70 proc., lekkiego 40 proc. Z tytułu schorzenia specjalnego stawki te wzrastają o 55 proc. Dla firm z otwartego rynku ryczałt wynosi 70 proc. wymienionych kwot lub 90 proc. za schorzenie specjalne. Ponadto do ryczałtu doliczamy składki zrefundowane przez PFRON.
Warunkiem skorzystania z ryczałtu jest złożenie oświadczenia o wyborze tej formy do organu udzielającego pomocy do 20 lutego 2008 r. Wysyłając miesięczne druki INF-D-P i INF-U-P i tak trzeba było jednak zaznaczać formę rozliczeń (ryczałt bądź rzeczywiste). Raz wybrana metoda obowiązywała dla tego pracownika przez cały 2008 r. Chcąc ją zmienić, pracodawca musiał najpierw poprosić o to PFRON.
W rozliczeniu rocznym wykazujemy:
- składki na ubezpieczenia społeczne odprowadzone za niepełnosprawnych zrefundowane przez PFRON,
- dofinansowania wynagrodzeń takich pracowników.
Zakłady pracy chronionej nie podają otrzymanych dofinansowań w części, jakie przekazały na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (zfron) z przeznaczeniem na indywidualne programy rehabilitacji. Chodzi o kwoty wykazywane w poz. 49 formularza INF-D-P.
[ramka][b]Gdzie szukać przepisów[/b]
Rozliczenia rocznego dokonamy na podstawie:
- [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=257066]ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU nr 14, poz. 92)[/link],
- [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=250621]rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 13 grudnia 2007 r. w sprawie udzielania pomocy pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne oraz osobom niepełnosprawnym wykonującym działalność gospodarczą i rolniczą (DzU nr 240, poz. 1756)[/link]. [/ramka]
[srodtytul]Dokumenty o wypłatę dofinansowań i refundacji[/srodtytul]
[b]Tę pierwszą formę pomocy wykazywaliśmy do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który należały się wynagrodzenia, a drugą do końca miesiąca, kiedy odprowadziliśmy składki od tych wynagrodzeń[/b]
Przedstawmy to na konkretnym przykładzie.
[ramka][b]Przykład 1[/b]
Firma zatrudniała pana Jana będącego niepełnosprawnym od stycznia do grudnia 2008 r. Przysługiwały jej z tego tytułu dofinansowania wynagrodzeń i refundacje składek ZUS za wszystkie okresy sprawozdawcze tego roku. Wynagrodzenia wypłaca do 10 dnia następnego miesiąca. Informacje miesięczne o wypłatę dofinansowań INF-D-P składała za tego pracownika do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu sprawozdawczym, którego druk ten dotyczy >[link=http://grafik.rp.pl/grafika2/253922]patrz tabela 2[/link]. Informację miesięczną INF-D-P za grudzień 2008 r. firma złożyła w styczniu 2009 r., a dofinansowanie za ten okres PFRON wypłacił też w tym miesiącu. Mimo to w rozliczeniu rocznym za poprzedni rok, tj. za 2008, powinna wykazać wszystkie dofinansowania należne i uiszczone za cały 2008 r., w tym za grudzień. Nie ma przy tym znaczenia, że pieniądze za grudzień otrzymała dopiero w styczniu nowego roku.
Deklarację rozliczeniową ZUS DRA za pana Jana pracodawca przekazywał do 15 następnego miesiąca po miesiącu, w którym uiszczał mu wynagrodzenie. [/ramka]
Część deklaracji INF-U-P firma już złożyła, część złoży w 2009 r. Dlatego też pracodawca dokonując rozliczenia rocznego za 2008 r., powinien wykazać pomoc z tytułu zrefundowanych składek ZUS należną za okres od stycznia do grudnia 2008 r. ([link=http://grafik.rp.pl/grafika2/253972]patrz tabela z terminami złożenia druków INF-U-P[/link]).
[srodtytul]Wsparcie do określonych limitów[/srodtytul]
[b]Maksymalnie pomoc ta wynosi dla zakładów pracy chronionej 130 proc. minimalnego wynagrodzenia z grudnia 2007 r. za niepełnosprawnego w stopniu znacznym, 110 proc. – umiarkowanym, 50 proc. – lekkim[/b]
Do tego doliczamy 100 proc. składek emerytalnych i chorobowych należnych od pracownika oraz emerytalnych, rentowych i wypadkowych należnych od pracodawcy.
Dodatkowo za każdego pracownika, który zapadł na schorzenie specjalne (choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe, epilepsja, niewidomy) pułapy te wyłącznie zpch zwiększa o 75 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Poza tym maksymalna wielkość pomocy jest taka sama dla zakładów pracy chronionej i podmiotów z otwartego rynku. Wszyscy pracodawcy, w tym z otwartego rynku, doliczają do niej składki:
- emerytalne należne od pracodawcy 9,76 proc. podstawy wymiaru,
- rentowe należne od pracodawcy 4,5 proc.,
- wypadkowe należne od pracodawcy; jej wysokość zależy od rodzaju pracodawcy,
- emerytalne należne od pracownika 9,76 proc.,
- chorobowe należne od pracownika 2,45 proc.
[ramka][b]Przykład 2[/b]
Zakład pracy chronionej zatrudniał przez cały 2008 r. osobę z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności na pełny etat. Płacił jej minimalne wynagrodzenie, czyli 1126 zł. Składki emerytalne i chorobowe należne od pracownika oraz emerytalne, rentowe i wypadkowe należne od pracodawcy wynosiły miesięcznie 318,33 zł, z czego PFRON refundował mu 100 proc.
Pomoc publiczną (dofinansowania i refundacje) dostał za wszystkie okresy sprawozdawcze poprzedniego roku. Wyliczenie wysokości wsparcia faktycznie uzyskanego wygląda następująco >[link=http://grafik.rp.pl/grafika2/253923]patrz tabela 4[/link] i [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/253924]tabela 5[/link].[/ramka]
[ramka][b]Przykład 3[/b]
Zatrudniający powyżej 25 osób i osiągający 6-proc. wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych angażował od stycznia do grudnia 2008 r. niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie miał on schorzeń specjalnych. Składki emerytalne i chorobowe należne od pracownika oraz emerytalne, rentowe i wypadkowe należne od pracodawcy wynosiły miesięcznie 318,33 zł. PFRON refundował z tego tylko 219,80 zł. Jednakże do maksymalnej wielkości pomocy doliczamy kwotę 318,33 zł, tj. składki w całości. Dofinansowania i refundacje otrzymywał za wszystkie okresy sprawozdawcze 2008 r.Wyliczenie maksymalnej wielkości pomocy za te okresy wygląda następująco >[link=http://grafik.rp.pl/grafika2/253925]patrz tabela 6[/link].[/ramka]
[srodtytul]Przekazujemy formularze z rocznym bilansem[/srodtytul]
[b]W rozliczeniu rocznym uzyskane w ciągu 2008 r. pieniądze porównujemy z maksymalnymi pułapami pomocy. Gdy dostaliśmy za dużo, różnicę musimy oddać[/b]
Jak wygląda w praktyce wypełnienie druków, przedstawimy na konkretnych przykładach.
[ramka][b]Przykład 4[/b]
[b]Zakład pracy chronionej[/b]
Zakład pracy chronionej zatrudniał od stycznia do grudnia 2008 r. niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym w pełnym wymiarze czasu pracy. Składki emerytalne i chorobowe należne od pracownika oraz emerytalne, rentowe i wypadkowe należne od pracodawcy wynosiły miesięcznie 318,33 zł, z czego PFRON refundował 100 proc. Dofinansowania i refundacje dostawał za wszystkie miesiące 2008 r. Wynagrodzenie osiągane wynosiło zawsze 1126 zł. Składka wypadkowa to 1,80 proc. Zdecydował się dokonać rocznego rozliczenia na formularzach INF-D-Kz i INF-D-R. Dofinansowanie za pojedynczy miesiąc równało się 655,20 zł (poz. 50 – 49 miesięcznych informacji INF-D-P).
Na druku INF-D-R podaje w poz.
- 16 kwota uzyskana na podstawie art. 26a ustawy 7862,40 zł (655,20 zł x 12 miesięcy)
- 17 kwota uzyskana na podstawie art. 25a ust. 2 – 4 ustawy 3819,96 zł (318,33 zł x 12 miesięcy)
- 18 kwota pomocy uzyskana na podstawie art. 25a ust. 2 – 4 i art. 26a ustawy 11 682,36 zł, czyli dofinansowania i refundacja łącznie
- 19 suma podwyższonych kosztów (dofinansowanie + refundacja składek) 11 682,36 zł
- 20 wynagrodzenia osiągane wraz ze składkami od pracodawcy, czyli koszty płacy 15 682,08 zł (1306,84 zł wynagrodzenia brutto plus składki należne od pracodawcy x 12 miesięcy)
- 21 kwota maksymalnej wielkości pomocy 16 175,16 zł (maksymalne dofinansowanie 1029,60 zł + składki ZUS 318,33 zł za 12 miesięcy)
- 22 kwota uzyskana na podstawie art. 26a ustawy nienależnie pobrana 0 zł
- 23 kwota uzyskana na podstawie art. 25a ust. 2 – 4 ustawy nienależnie pobrana 0 zł
- 24 nadwyżka pomocy na zatrudnienie do zwrotu 0 zł
- 25 kwota kosztów do zrekompensowania 0 zł
- 26 kwota do zwrotu 0 zł (poz. 22 + poz. 23 + poz. 24)
Nie wystąpiły kwoty nadwyżki pomocy nad kosztami podlegające zwrotowi ani też kwoty kosztów do zrekompensowania >[link=http://grafik.rp.pl/grafika2/253926]patrz druk[/link].[/ramka]
[ramka][b]Przykład 5
Otwarty rynek[/b]
Zatrudniający powyżej 25 osób i osiągający 6-proc. wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych angażował od stycznia do grudnia 2008 r. niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym w pełnym wymiarze czasu pracy i bez schorzeń specjalnych. Składki emerytalne należne od pracownika i pracodawcy zrefundowane przez PFRON wynosiły miesięcznie 219,80 zł.
Dofinansowania i refundacje otrzymywał za wszystkie miesiące 2008 r. Wynagrodzenie osiągane wynosiło 1126 zł miesięcznie, składka wypadkowa 1,80 proc, a dofinansowanie za miesiąc 458,64 zł (wykazywane w poz. 50 druku INF-D-P). Też zdecydował się na zestaw dokumentów rocznych INF-D-Kz i INF-D-R. W formularzu INF-D-R podaje w poz.
- 16 kwota uzyskana na podstawie art. 26 a ustawy 5503,68 zł (458,64 zł x 12 miesięcy)
- 17 kwota uzyskana na podstawie art. 25a ust. 2 – 4 ustawy 2637,60 zł (219,80 zł x 12 miesięcy)
- 18 kwota pomocy uzyskana na podstawie art. 25a ust. 2 – 4 i art. 26a ustawy 8141,28 zł dofinansowań i refundacji łącznie
- 19 suma podwyższonych kosztów (dofinansowania + refundacje) 8141,28 zł
- 20 wynagrodzenia osiągane wraz ze składkami od pracodawcy, tj. koszty płacy 15 682,08 zł (1306,84 zł wynagrodzenia brutto plus składki należne od pracodawcy)
- 21 kwota maksymalnej wielkości pomocy 16 175,16 zł (maksymalne dofinansowanie 1029,60 zł plus składki ZUS 318,33 zł za 12 miesięcy)
- 22 kwota uzyskana na podstawie art. 26a ustawy nienależnie pobrana 0 zł
- 23 kwota uzyskana na podstawie art. 25a ust. 2 – 4 ustawy nienależnie pobrana 0 zł
- 24 nadwyżka pomocy na zatrudnienie do zwrotu 0 zł
- 25 kwota kosztów do zrekompensowania 0 zł
- 26 kwota do zwrotu 0 zł (poz. 22 + poz. 23 + poz. 24)
Nie wystąpią kwoty nadwyżki pomocy nad kosztami podlegające zwrotowi ani też kwoty kosztów do zrekompensowania >[link=http://grafik.rp.pl/grafika2/253927]patrz druk[/link].[/ramka]
[srodtytul]Gdzie stawiamy krzyżyki[/srodtytul]
Wypełniając druk INF-D-R, w poz. 15 musimy oznaczyć krzyżykiem, jaką metodę wyliczenia podwyższonych kosztów wybraliśmy dla swoich niepełnosprawnych pracowników, tj. czy:
- rzeczywiste dla wszystkich pracowników niepełnosprawnych
- metodę mieszaną, tj. ryczałt dla części pracowników i rzeczywiste dla części
- ryczałt dla wszystkich pracowników niepełnosprawnych.
W naszym przypadku pracodawca zaznacza w poz. 15 (3x), gdyż wybrał metodę ryczałtową dla swoich wszystkich pracowników.Również na samym końcu druku INF-D-R musimy zaznaczyć krzyżykiem, czy uzyskując pomoc na zatrudnienie przez trzy lata nie przekroczyliśmy 15 mln euro. Wpisując w tę rubrykę krzyżyk, jednoznacznie składamy oświadczenie, że pomoc uzyskiwana przez te trzy lata jest zgodna z obowiązującym limitem.
