Każdy, kto przymierza się do założenia firmy, ma do wyboru cały wachlarz form działalności. Może podjąć indywidualną działalność pod własnym nazwiskiem, może też zdecydować się na spółkę albo jakąś inną konstrukcję – spółdzielnię, fundację itp. Tu skoncentrujemy się na indywidualnej działalności. O spółkach i innych formach prowadzenia interesów pisaliśmy ostatnio w „DF” z 8 kwietnia („Wybierz odpowiednią formę dla swojej firmy”).

Nieodzownym elementem zakładania jednoosobowej firmy jest skontaktowanie się z urzędem gminy. To tam bowiem prowadzona jest ewidencja działalności gospodarczej, do której wpisywani są przedsiębiorcy.

Podjęcie działalności gospodarczej bez wymaganego przez prawo wpisu jest wykroczeniem. Grozi za to kara pozbawienia wolności albo grzywny

(art. 60

1

kodeksu wykroczeń).

Każdy przedsiębiorca składa wniosek o wpis w tej gminie, w której mieszka >patrz wzór. Jedynie Polacy mieszkający za granicą i cudzoziemcy rejestrują się w gminie, w której zamierzają prowadzić działalność gospodarczą.

Co ważne, do ewidencji trafiają również osoby, które zawiązały spółkę cywilną. Każda z nich powinna złożyć wniosek w tej gminie, w której mieszka.

Wpis do ewidencji kosztuje 100 zł. Każda zmiana tego wpisu – nowy adres, zmiana profilu działalności itp. – to wydatek kolejnych 50 zł. Warto się jednak zorientować, czy na konkretnym terenie nie obowiązuje jakieś zwolnienie. Może je bowiem wprowadzić rada gminy (art. 7a ust. 3 prawa działalności gospodarczej).

Kolejnym krokiem jest złożenie w urzędzie statystycznym wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej. Efektem będzie nadanie wnioskodawcy numeru w tym rejestrze, czyli uzyskanie popularnego REGON. Będzie musiał posługiwać się nim na pieczęciach firmowych i w drukach urzędowych.

Wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej składamy na formularzu RG-1. Nic nas to nie kosztuje.

Wniosek o nadanie REGON jest bezpłatny.

Urząd statystyczny po wpisaniu do rejestru wyda ci odpowiednie zaświadczenie. Powinien to uczynić niezwłocznie i w wielu urzędach zaświadczenia wydawane są od ręki. Teoretycznie urząd może to uczynić i później – byle przed upływem siedmiu dni od daty otrzymania wniosku.

Mając już wpis w ewidencji działalności gospodarczej i numer REGON, powinieneś skontaktować się z urzędem skarbowym. Jedną z pierwszych czynności, jeśli nie pierwszą, jakiej się tam dokonuje, będzie złożenie formularza aktualizacyjnego NIP (albo zgłoszenia identyfikacyjnego, jeśli nie masz jeszcze numeru identyfikacji podatkowej).

Nie obejdzie się też bez dopełnienia innych formalności. Każdy przedsiębiorca płaci składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, konieczna będzie zatem wizyta w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Niewykluczone są też – w zależności od branży, w której zamierzamy podjąć działalność – inne formalności. Może chodzić zwłaszcza o uzyskanie różnego rodzaju zezwoleń i koncesji.

Wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej nie musimy składać na urzędowym formularzu. Wystarczy, że zawiera on wymagane elementy. Ponieważ wiele urzędów gmin stosuje swoje wewnętrzne druki, można posłużyć się nimi.

Zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej powinno zawierać:

- oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer ewidencyjny PESEL (jeżeli go ma),

- oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania – również wskazanie tego miejsca i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca wykonywania takiej działalności,

- określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD),

- wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej (warto wybrać bezpieczny termin, zostawiając sobie trochę czasu na załatwienie innych formalności).

Polska Klasyfikacja Działalności to obszerne grupowanie możliwych obszarów ludzkiej aktywności. Obecnie obowiązuje wersja z 2007 r., która jest załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów (DzU z 2007 r. nr 251, poz. 1885).

Pamiętaj, że zmiany wszystkich powyższych danych też będziesz musiał zgłaszać w urzędzie gminy. Ustawa daje na to 14 dni od powstania zmian. Urząd należy też poinformować o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej. Jeśli zmiany wynikają z twojej przeprowadzki do innej gminy, urzędnicy sami przekażą zaświadczenie o wpisie władzom właściwej gminy.

Warto pamiętać, że urząd gminy możemy wykorzystać jako pośrednika w kontakcie z urzędem statystycznym i urzędem skarbowym. Wystarczy, że z wnioskiem o wpis do ewidencji złożymy wniosek o nadanie numeru REGON i zgłoszenie NIP. Urząd gminy niezwłocznie, nie później niż w ciągu trzech dni od dnia dokonania wpisu, przesyła ten wniosek do urzędu statystycznego województwa, na terenie którego przedsiębiorca ma miejsce zamieszkania, a zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne do wskazanego przez przedsiębiorcę urzędu skarbowego wraz z zaświadczeniem o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej i numerem PESEL oraz innymi dokumentami dołączonymi przez przedsiębiorcę (art. 7b ust. 4 prawa działalności gospodarczej).

Rozwiązanie to oszczędza ci wizyty w urzędzie statystycznym. Z urzędem skarbowym i tak będziesz musiał się skontaktować. Nie tylko dlatego, że zgłoszenie NIP to niejedyny dokument, jaki przyjdzie ci przekazać fiskusowi przed podjęciem działalności. Jako przykład można wskazać zgłoszenie na potrzeby podatku od towarów i usług. Uzupełnienia będzie wymagał również sam NIP. Urząd statystyczny nie przekaże bowiem urzędowi skarbowemu informacji o numerze REGON. Będziesz musiał uczynić to sam.

Krok 1. Urząd gminy

Zgłoszenie działalności gospodarczej.

Krok 2. Urząd statystyczny

Wniosek o wpis do rejestru podmiotów gospodarki narodowej, czyli tzw. REGON (formularz RG-1).

Krok 3. Bank

Żaden przedsiębiorca nie obędzie się bez założenia rachunku bankowego.

Krok 4. Urząd skarbowy

Aktualizacja danych w urzędzie skarbowym (formularz NIP-3).

Krok 5. Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Zgłoszenie w ZUS i załatwienie innych formalności związanych z podjęciem działalności gospodarczej (np. zdobycie wymaganych przez prawo zezwoleń i koncesji).

Nie ma w polskim prawie normy, która stanowiłaby wprost, że jednym z etapów powstawania firmy jest otwarcie rachunku bankowego.

Istnieje jednak bardzo wiele przepisów, z których wymóg taki wynika pośrednio. Narzucają one bowiem obowiązek dokonywania pewnych czynności właśnie z wykorzystaniem konta. I tak np. zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu (art. 61 ordynacji podatkowej). Podobnie składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne przedsiębiorcy muszą opłacać w formie bezgotówkowej w drodze obciążenia rachunku bankowego (art. 47 ust. 4b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Zwrot podatku od towarów i usług urząd skarbowy też może przekazać jedynie na rachunek bankowy podatnika (art. 87 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług).

Warto również pamiętać o tym, że płatności między przedsiębiorcami muszą być dokonywane przelewem zawsze wtedy, gdy wartość transakcji – bez względu na liczbę wynikających z niej płatności – przekracza równowartość 15 tys. euro (art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).Wszystko to sprawia, że żaden przedsiębiorca nie obejdzie się bez rachunku bankowego.

Nie ma natomiast znaczenia forma tego konta. Może być internetowe, może być tradycyjne.

Oferta banków jest bogata.