Z tego uprawnienia mogą skorzystać także ci, którzy przejęli prawo najmu po osobach, które te koszty w pełni pokryły.
Dotychczas spółdzielnia nie miała obowiązku sprzedaży najemcy wynajmowanego mu lokalu użytkowego, także gdy w przeszłości pokrył on całość kosztów budowy lokum. Najemca nie miał też żadnych prawnych środków do wymuszenia na spółdzielni przekształcenia najmu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Sytuację wielu najemców lokali użytkowych, w tym garaży i pracowni przydzielanych twórcom, zmienia radykalnie ustawa z 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, która znacznie ułatwiła także wykup mieszkań spółdzielczych na własność. Wchodzi ona w życie 31 lipca 2007 r. Od dzisiaj obowiązuje też zakaz ustanowienia przez spółdzielnie nowych spółdzielczych własnościowych praw do lokali i miejsc postojowych. Najemcy nie będą więc już mogli nabywać takich praw.
Wmyśl nowego art. 39 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (DzU z 2003 r. nr 119, poz. 1116 z późniejszymi zmianami) spółdzielnie mieszkaniowe są obowiązane do zawierania z najemcami lokali użytkowych umów przeniesienia własności lokali.
Co jednak ważne, prawo do przekształcenia przyznane zostało tylko tym najemcom, którzy ponieśli w pełni koszty budowy lokalu albo gdy ponieśli je ich poprzednicy prawni. Warunkiem jest zgłoszenie pisemnego wniosku o przekształcenie oraz spłata przypadającego na dany lokal udziału w nieruchomości wspólnej, tj. w gruncie i częściach wspólnych budynku, a także spłata ewentualnego zadłużenia z tytułu umowy najmu. Jeśli spółdzielnia będzie stawiać opór, najemca może wystąpić przeciwko niej do sądu cywilnego o nakazanie jej przeniesienia własności lokalu. Prawomocny wyrok uwzględniający takie żądanie jest podstawą do spisania aktu notarialnego. Zastępuje bowiem oświadczenie woli władz spółdzielni.
Ci, którzy zdecydują się zostać właścicielami, muszą być przygotowani na poniesienie dodatkowo ciężaru wynagrodzenia notariusza oraz kosztów sądowych związanych z wpisem prawa własności do księgi wieczystej. Wynagrodzenie notariusza to 1/4 minimalnego wynagrodzenia, czyli teraz 234 zł.
Najemcy, którzy nie ponieśli pełnych kosztów budowy lokali, nadal nie mogą domagać się ustanowienia na ich rzecz odrębnej własności lokali użytkowych, choćby w jakiś inny sposób partycypowali w tych kosztach. Sprzedaż tych lokali, podobnie jak dotychczas, będzie więc leżeć w gestii autonomicznej decyzji odpowiednich organów spółdzielni mieszkaniowej. Najemcy nie mogą wymusić tego na spółdzielni.
