[b]Odpowiada Edyta Potera dyrektor w dziale wynajmu powierzchni handlowych w Jones Lang LaSalle[/b]
W zeszłym roku na rynku powierzchni handlowych rzeczywiście mieliśmy do czynienia z dużą falą bankructw. Wnioski o upadłość złożyły m.in. Galeria Centrum, Reporter. Z galerii handlowych zniknęły znane marki, takie jak Monnari, Molton, Pabia czy Cosimo Martinelli z grupy Gino Rossi.
Na rynku pozostały firmy, które rozważnie budowały sieć sprzedaży, oraz takie, które potrafiły znaleźć rozwiązania alternatywne dla zamykania nierentownych punktów. Przykładem może być grupa Redan, która zdecydowała się na prowadzenie sklepów multibrandowych Top Secret & Friends łączących ofertę Top Secret i Troll.
[b]Czy łatwo jest obecnie renegecjować wieloletnie umowy najmu? O ile spadły ceny najmu powierzchni handlowych w ciągu ostatnich miesięcy?[/b]
Umowy najmu powierzchni handlowych zawierane są najczęściej na pięć lat, a w niektórych przypadkach na dziesięć i dłużej.
W centrach handlowych o ugruntowanej pozycji rynkowej stawki czynszowe pozostały na dotychczasowym poziomie, a deweloperzy nie są skłonni do renegocjacji warunków finansowych, podczas gdy w obiektach, które historycznie notowały wysokie wskaźniki wolnych lokali, najemcy mogą uzyskać preferencyjne warunki najmu.
Szacujemy, że w zeszłym roku czynsze spadły średnio o 10 – 15 proc. w stosunku do lat 2007 – 2008. Natomiast w związku z ograniczeniem planów budowy centrów handlowych przez deweloperów na najbliższe dwa – trzy lata oraz stabilizacją sytuacji ekonomicznej nie przewidujemy dalszego spadku stawek czynszowych.
[b]Czy w przypadku gdy zgłasza się większa liczba najemców, którzy zaczynają mieć kłopoty z opłaceniem czynszu, właściciel obiektu chętniej renegocjuje umowy?[/b]
W atrakcyjnych centrach handlowych nie można na to liczyć, gdyż tam zawsze znajdą się chętni do wynajmu zwalniających się lokali. Nie istnieje może rezerwowa lista oczekujących, ale w przypadku rezygnacji raczej nie będzie kłopotu z pustostanami.
W centrach handlowych niższej jakości (słaby dobór najemców, wysoki wskaźnik powierzchni niewynajętej, gorsza lokalizacja) najemcy mogą liczyć na większą przychylność właścicieli obiektów w kwestii renegocjacji czynszu, aczkolwiek każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie. Zarządcy centrów handlowych powinni stale monitorować sytuację i odpowiednio wcześnie reagować na pojawiające się problemy.
[b]Jeszcze kilka lat temu w dobie prosperity większość firm, które podpisywały wieloletnie umowy najmu, nie myślała zapewne o klauzulach, które ułatwiłyby im negocjacje w czasach kryzysu. Czy takie zapisy są możliwe?[/b]
Elastyczność deweloperów w kwestii zamieszczania w umowach rozmaitych klauzul ratunkowych dla najemców jest uzależniona od stopnia wynajęcia komercjalizowanego projektu oraz chęci pozyskania danej marki. Klauzule takie stosowane są w przypadku najemców kluczowych i negocjowane indywidualnie.
