[b]Tak uznała Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 19 listopada 2009 r. (IPPB2/436-310/09-4/MZ).[/b]

Spółka zagraniczna w ramach procesu restrukturyzacji zamierza założyć w Polsce nową spółkę, na którą przeniesie część działalności wydzielonej z innej polskiej spółki, której jest jedynym udziałowcem. Spółka ta również w nowo powstałej spółce będzie jedynym udziałowcem.

Nowa spółka powstanie bądź w wyniku tzw. podziału przez wydzielenie na podstawie przepisu art. 529 § 1 pkt 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AFCF274FF844BBAC3E3824DB7C85C865?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link] (k.s.h.), bądź zostanie utworzona jeszcze przed procedurą podziału, którego skutkiem będzie podwyższenie kapitału zakładowego spółki nowo utworzonej. Spółka zwróciła się do organu podatkowego z zapytaniem, czy w takiej sytuacji umowa nowo powstałej spółki lub zmiana tej umowy, wynikająca z podwyższenia kapitału zakładowego w ramach tzw. podziału przez wydzielenie, będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Wskazała, że w obecnie obowiązującym stanie prawnym podwyższenie kapitału zakładowego będące wynikiem podziału przez wydzielenie w ramach procesu restrukturyzacji nie podlega PCC.

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe w zakresie, w jakim stwierdziła, że umowa spółki lub zmiana takiej umowy co do zasady nie podlegają PCC. Podkreślił, że czynności takie generalnie są opodatkowane.

Jedynie w drodze wyjątku, zawartego w art. 2 pkt 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=26B920FFCB45F63B73386171515B94D8?id=185384]ustawy o PCC[/link], pewne umowy spółki lub ich zmiany są wyłączone z opodatkowania PCC. Należą do nich umowy związane z łączeniem spółek kapitałowych, ich przekształceniem jak również z wniesieniem do spółki kapitałowej, w zamian za jej udziały lub akcje, oddziału lub udziałów/akcji innej spółki kapitałowej dających w niej większość głosów albo kolejnych udziałów lub akcji, w przypadku gdy spółka, do której są wnoszone, posiada już większość głosów.

Zatem [b]w omawianej sprawie umowa spółki lub jej zmiana na skutek podwyższenia kapitału zakładowego, dokonanego w procedurze tzw. podziału przez wydzielenie, jest czynnością wyłączoną z opodatkowania na podstawie tego przepisu.[/b]

[i] Autorka jest konsultantką w zespole zarządzania wiedzą podatkową PricewaterhouseCoopers[/i]

[ramka] [b]Komentuje Anna Turska, konsultantka z zespole fuzji i przejęć PricewaterhouseCoopers[/b]

Omawiana interpretacja wprawdzie potwierdza, że podział przez wydzielenie nie podlega PCC, to jednak opiera się na błędnej podstawie prawnej.

Zgodnie z brzmieniem art. 1 ust. 1 lit. k ustawy o PCC podatkowi temu podlegają umowy spółki. W ustawie przyjęto zasadę, że PCC objęte są również zmiany umów, jeżeli powodują podwyższenie podstawy opodatkowania PCC. Zgodnie z wypracowaną linią interpretacyjną w art. 1 ust. 1 ustawy PCC zostały enumeratywnie wskazane wszystkie czynności cywilnoprawne podlegające temu podatkowi. Tym samym przepis ten tworzy katalog o zamkniętym charakterze, który nie może być w żaden sposób rozszerzany na inne czynności cywilnoprawne w nim niewymienione. Z analizy tego przepisu wynika, że podział nie jest czynnością opodatkowaną PCC. 1 stycznia 2009 r. weszła w życie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=26B920FFCB45F63B73386171515B94D8?id=290770]ustawa z 7 listopada 2008 r. nowelizująca ustawę o PCC[/link], wdrażająca do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy Rady nr 2008/7/WE z 12 lutego 2008 r., dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału. Zmodyfikowała ona definicję zmiany umowy spółki. Obecnie rozumie się przez to „przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego”.

Przed nowelizacją zmiana umowy spółki definiowana była m.in. jako „przekształcenie, podział lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki lub podwyższenie kapitału zakładowego”. Tym samym podział spółek był czynnością podlegającą opodatkowaniu. Analizując brzmienie definicji zarówno przed, jak i po nowelizacji, z uwagi na skreślenie słowa „podział” można wyciągnąć wniosek, że obecnie podwyższenie kapitału zakładowego spółki związane z czynnością restrukturyzacyjną, jaką jest podział, nie podlega PCC. To samo wynika z uzasadnienia do nowelizacji, gdzie podkreślono: „(…) w zakresie spółek kapitałowych [nowelizacja wprowadza] – zmiany dotyczące katalogu czynności uznawanych za zmianę umowy spółki kapitałowej dla celów opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w tym zniesienie opodatkowania podziału spółek, jako czynności restrukturyzacyjnych w świetle dyrektywy” (druk sejmowy nr 748 z 7 lipca 2008 r.).

Organy podatkowe co prawda potwierdziły, że podział przez wydzielenie jest czynnością, która nie podlega PCC, lecz dokonały błędnej klasyfikacji zdarzenia, przyjmując, że mają do czynienia z wniesieniem udziałów, a nie z podziałem przez wydzielenie. [/ramka]