Dotychczas była możliwość udzielania zamówień na tzw. usługi niepriorytetowe, takie jak restauracyjne, prawnicze, społeczne czy zdrowotne, według znacznie złagodzonego reżimu. Zamawiający chętnie z tego korzystali, wybierając tryby niekonkurencyjne (negocjacje bez ogłoszenia oraz zamówienia z wolnej ręki).

Komisja Europejska dopatrzyła się niezgodności dotychczas obowiązującego przepisu art. 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5F49DEE6A280A215ACEBBE1DC9C31D16?n=1&id=183332&wid=233273]prawo zamówień publicznych[/link] z traktatem UE, zwłaszcza w zakresie wymaganej przez jego przepisy przejrzystości procedur zamówieniowych polegającej na zagwarantowaniu wszystkim potencjalnym oferentom odpowiedniego poziomu upublicznienia informacji umożliwiającego kontrolę bezstronności procedur przetargowych oraz otwarcie rynku usług na konkurencję.

Chcąc zapewnić zgodność art. 5 pzp z przepisami wspólnotowymi, a także ograniczyć nadużywanie zamówień z wolnej ręki, ustawodawca wprowadził wymóg uzasadnienia wyboru trybu niekonkurencyjnego dla zamówień na usługi niepriorytetowe. Ponadto upoważnił prezesa Rady Ministrów do określenia, w drodze rozporządzenia, wykazu usług o charakterze niepriorytetowym, z uwzględnieniem odpowiednich postanowień dyrektyw wspólnotowych.

[srodtytul]Konieczne warunki[/srodtytul]

W świetle znowelizowanego art. 5 pzp zamawiający może udzielić zamówienia w trybie niekonkurencyjnym, jeżeli:

- jego przedmiotem są usługi wymienione w wykazie usług niepriorytetowych ustalonym przez prezesa Rady Ministrów;

- uzasadni wybór trybu niekonkurencyjnego;

- powiadomi prezesa UZP (gdy wartość udzielanego zamówienia jest równa tzw. progom unijnym lub je przekracza).

[srodtytul]Otwarty katalog przesłanek[/srodtytul]

Znamienne, że ustawodawca nie wprowadził zamkniętego katalogu przypadków, których zaistnienie uprawniałoby zamawiającego do skorzystania z trybu niekonkurencyjnego. Wskazał jednak przykłady, w których zamawiający uzyska takie uprawnienie, jeżeli zastosowanie innego trybu (tj. konkurencyjnego) mogłoby skutkować:

- naruszeniem zasad celowego, oszczędnego i efektywnego dokonywania wydatków;

- naruszeniem zasad dokonywania wydatków w wysokości i w terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań;

- poniesieniem straty w mieniu publicznym;

- uniemożliwieniem terminowej realizacji zadań.

Wystarczające jest powołanie się na jedną z powyższych okoliczności, niemniej każda sprawa powinna być oceniana przez zamawiającego indywidualnie, w świetle sytuacji, w jakiej się on znajduje. Musi on też przygotować uzasadnienie.

Wymóg uzasadnienia nie dotyczy usług prawniczych, które polegają na wykonywaniu zastępstwa procesowego przed sądami, trybunałami lub innymi organami orzekającymi oraz na doradztwie prawnym w zakresie zastępstwa procesowego.

Uzasadnienie konieczne będzie zatem w każdym przypadku, w którym usługi prawnicze nie będą związane z fachowym zastępstwem procesowym zamawiającego przed wskazanymi organami czy też z doradztwem dotyczącym prowadzonego postępowania.

Gdy uzasadnienie jest konieczne, może nim być powierzenie świadczenia usług prawnych dotychczasowemu wykonawcy w trybie z wolnej ręki w przypadku spraw złożonych, wymagających specjalistycznej wiedzy eksperckiej, długotrwałego przygotowania bądź zapoznania się z materiałami źródłowymi.

Udzielenie zamówienia na kontynuowanie doradztwa innemu wykonawcy niż dotychczasowy spowodowałoby zwiększenie wydatkowania środków, a także ryzyko nieterminowego wykonania zadania.

[srodtytul]Jak argumentować[/srodtytul]

W przypadku zamówienia na usługi zdrowotne ważne jest, aby świadczył je wykonawca posiadający bazę medyczną w pobliżu zakładu pracy. Za-mówienie usług u wykonawcy oddalonego od przedsiębiorstwa zamawiającego byłoby niecelowym i nieefektywnym wydatkowaniem przez niego środków finansowych.

W przypadku usług hotelarskich niecelowe i nieefektywne byłoby np. powierzenie w trybie konkurencyjnym zamówienia na usługi temu wykonawcy, który wprawdzie dysponuje bazą hotelową na terenie tej samej gminy bądź powiatu, ale zbyt oddaloną bądź źle skomunikowaną z zakładem pracy zamawiającego.

[srodtytul]Zachowanie ciągłości[/srodtytul]

Właściwe uzasadnienie dla skorzystania z trybów niekonkurencyjnych przy udzielaniu zamówienia na usługi niepriorytetowe będzie też możliwe najczęściej w przypadku udzielenia (kontynuowania) zamówienia dotychczasowemu wykonawcy.

W przypadku usług zdrowotnych zasadne jest zlecenie zamówienia temu wykonawcy, który ma już praktykę w leczeniu pracowników zamawiającego, zna m.in. przebieg ich chorób zawodowych itd. Udzielenie zamówienia w innym trybie niż zamówienie z wolnej ręki mogłoby spowodować, iż usługi te świadczone byłyby przez innego wykonawcę nieznającego historii poszczególnych schorzeń, niekiedy przewlekłych.

Powyżej wymienione zostały tylko wybrane przykłady dotyczące niektórych przesłanek opisanych w znowelizowanym art. 5 pzp. Oczywiście zamawiający mogą się powoływać także na inne okoliczności, które ich zdaniem uzasadniają skorzystanie z trybu niekonkurencyjnego, a które nie zostały wymienione przez ustawodawcę.

Trudno jednak przewidzieć, w jakim stopniu znajdą one akceptację prezesa UZP, jeśli podejmie on decyzję o wszczęciu kontroli udzielenia danego zamówienia.

[i]Autor jest adwokatem i partnerem w kancelarii Wierciński, Kwieciński, Baehr[/i]

[ramka][b][link=http://www.rp.pl/temat/417911.html] Zobacz cały poradnik[/link] [/b][/ramka]