27 maja 2014 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 14 marca 2014 r. (DzU z 2014 r., poz. 598, dalej ustawa o promocji zatrudnienia), która wprowadziła nowy instrument, jakim jest bon stażowy. Przyjmując na tej podstawie bezrobotnego, firma deklaruje, że zatrudni go po stażu. Jeżeli wykona zobowiązanie, otrzyma 1513,50 zł premii. Do umów między starostą a pracodawcą związanych ze stażem stosuje się odpowiednio zasady sprzed nowelizacji.

Szuka poszukujący

Na wniosek bezrobotnego do 30. roku życia starosta może przyznać bon stażowy (art. 66 l ustawy o promocji zatrudnienia). Robi to na podstawie indywidualnego planu działania >patrz ramka. Bon gwarantuje skierowanie do odbycia stażu ?u pracodawcy wskazanego przez bezrobotnego na sześć miesięcy, jeśli ten zobowiąże się go zatrudnić później przez kolejnych sześć miesięcy.

Według przepisów bezrobotny powinien najpierw uzyskać bon stażowy, a następnie szukać pracodawcy, który przyjmie go na staż. Obecnie urzędy pracy wdrażają procedury przyznawania bonów stażowych i niektóre stosują wniosek o bon stażowy, w którym od razu podaje się dane pracodawcy będącego potencjalnym organizatorem stażu. We wniosku jest zastrzeżenie, że urząd zawrze umowę o organizację stażu pod warunkiem posiadania przez PUP środków finansowych przeznaczonych na sfinansowanie bonu stażowego.

Jakie korzyści

Jeśli zainteresowany ma bon, starosta po skierowaniu go na staż finansuje koszty przejazdu do i z miejsca odbywania stażu do wysokości 605,40 zł. To ryczałt niezależny od rzeczywistych kosztów transportu. Wypłaca się go w miesięcznych transzach do 100,90 zł łącznie ze stypendium. Użycie sformułowania „zwrot kosztów przejazdu do wysokości" oznacza, że niekiedy bezrobotny otrzyma mniejsze dofinansowanie niż 605,40 zł, gdy np. ma niewielką odległość między miejscem zamieszkania a punktem odbywania stażu. Ryczałt na koszty przejazdu będzie waloryzowany, a waloryzację przeprowadzono już 1 czerwca ?2014 r., czyli kilka dni po wejściu nowelizacji w życie.

Bon stażowy pozwala także pokryć koszty niezbędnych badań lekarskich lub psychologicznych. Bezrobotny nie otrzyma jednak tych pieniędzy, bezpośrednio trafią one na konto wykonawcy.

W okresie odbywania stażu bezrobotnemu przysługuje stypendium w wysokości 120 proc. kwoty zasiłku wypłacanego ?w pierwszych 90 dniach posiadania prawa do niego. Obecnie świadczenie to 823,60 zł miesięcznie brutto, a więc stypendium wynosi 988,40 zł. Za okres, kiedy ono przysługuje, bezrobotny nie dostaje zasiłku.

Na pół roku i z wolnym

Zgodnie z art. 53 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia starosta może skierować do odbycia stażu na okres do ?12 miesięcy bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30. roku życia. To do nich także adresowany jest bon stażowy.

Oba rodzaje wsparcia różnią się jednak czasem trwania nauki. Staż z art. 53 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia może trwać krócej niż jego wymiar określony w przepisie. Nie musi to być 12 miesięcy, ?a np. trzy albo sześć. Natomiast z bonem trzeba odbyć staż ?o ściśle określonej długości ?– sześć miesięcy, bez możliwości jego skrócenia w drodze negocjacji z urzędem.

Na wniosek stażysty pracodawca musi mu udzielić dwóch dni wolnych za każde 30 dni kalendarzowych odbywania stażu. Za dni wolne przysługuje stypendium. Za ostatni miesiąc stażu szef daje wolne przed upływem terminu zakończenia programu.

Kto czuwa

Odbywanie stażu nadzoruje starosta. Po jego zakończeniu pracodawca wydaje opinię ?z informacją o zadaniach realizowanych przez bezrobotnego i pozyskanych przez niego umiejętnościach. Natomiast starosta wydaje bezrobotnemu zaświadczenie o odbyciu stażu.

Umowa i program

Bezrobotny odbywa staż na podstawie umowy zawartej przez starostę z pracodawcą, według określonego w niej programu. ?Przy jego ustalaniu uwzględnia się predyspozycje psychofizyczne ?i zdrowotne, poziom wykształcenia oraz dotychczasowe kwalifikacje zawodowe bezrobotnego. Program powinien określać:

- nazwę zawodu lub specjalności, której program dotyczy,

- zakres zadań wykonywanych przez bezrobotnego,

- rodzaj uzyskiwanych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych,

- sposób potwierdzenia nabytych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych,

- opiekuna stażysty.

Kiedy wolno przerwać

Do stażu nadal stosuje się zasadę, że osoba, która z własnej winy go nie ukończyła, musi zwrócić jego koszty z wyjątkiem, gdy przyczyną nieukończenia stażu było podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej (art. 53 ust. 6 ?i art. 41 ust. 6 ustawy o promocji zatrudnienia).