- Do początku czerwca pracownik miał umiarkowany stopień niepełnosprawności. Nabył prawo ?do dodatkowego urlopu. W ubiegłym roku z niego skorzystał, w tym jeszcze nie. Czy po utracie umiarkowanego stopnia niepełnosprawności musimy tej osobie udzielić jeszcze dodatkowego urlopu za ten rok?
Tak. Po utracie statusu osoby ?o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności nie traci ona prawa ?do już nabytych dodatkowych urlopów wypoczynkowych. Zgodnie z art. 19 ustawy ?z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.) pracownikowi niepełnosprawnemu w stopniu znacznym lub umiarkowanym przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze dziesięciu dni roboczych w roku kalendarzowym. Nie przysługuje on, gdy etatowiec ma prawo do urlopu:
- ?wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych (np. urlopy nauczycieli akademickich) lub
- ?dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów (np. dodatkowe urlopy dla sędziów).
Przy czym jeżeli wymiar urlopu dodatkowego na podstawie tych odrębnych przepisów jest niższy niż dziesięć dni roboczych, zamiast niego przysługuje właśnie ten dodatkowy (dziesięć dni roboczych w roku kalendarzowym).
Prawa do pierwszego urlopu dodatkowego niepełnosprawny nabywa po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia go do jednego z tych stopni ułomności. W kolejnych latach urlopu tego nabywa się z początkiem roku kalendarzowego.
Po utracie umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności pracownik nie traci praw nabytych jeszcze w trakcie obowiązywania orzeczenia. Do takiej sytuacji nie można też odnieść odpowiednio przepisów o proporcjonalnym rozliczaniu urlopu. Przypisane są one do konkretnych sytuacji wymienionych w kodeksie pracy (długość trwania zatrudnienia, przyczyny dłuższych nieobecności) i rozszerzyć ich na inne przypadki.
Wskazuje na to również pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych (www.niepelnosprawni.gov.pl): jeżeli osoba zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności utraci status osoby niepełnosprawnej lub zostanie zaliczona do lekkiego stopnia niepełnosprawności, nie traci prawa do urlopów, do których nabyła prawa przed utratą statusu lub zmianą stopnia niepełnosprawności na lekki. W takim przypadku brakuje też podstaw do zastosowania zasady urlopu ?w wymiarze proporcjonalnym. Utrata bądź zmiana stopnia niepełnosprawności powoduje utratę prawa do kolejnego dodatkowego urlopu wypoczynkowego.
Pracownik czytelnika może więc wykorzystać dziesięć dni dodatkowego wypoczynku ?za 2014 r., przy czym obowiązuje trzyletni okres przedawnienia roszczeń do tego urlopu. Z początkiem 2015 r. nie nabędzie już kolejnych dziesięciu dni.
—Marek Rotkiewicz
