Czy można uzupełnić niedopracowany wymiar czasu pracy lekarza jego godzinami dyżurowymi, jeżeli w marcu do wypracowania miał 168 godzin, ?z czego zrealizował 120 godzin i pełnił dyżur przez 62 godziny? – pyta czytelniczka.
Nie.
Czas pracy zatrudnionych w placówce leczniczej wynosi 7 godzin ?i 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin i 55 minut w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Okres ten nie może przekraczać trzech miesięcy. Tak stanowi art. 93. ust. 1 i 4 ustawy o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 r. (DzU nr 112, ?poz. 654, dalej ustawa).
Dopuszcza ona też pracę w równoważnym systemie czasu pracy. Wprowadzenie takiego rozkładu powinno wynikać z rodzaju pracy lub jej organizacji. Dobowy wymiar czasu pracy nie przekroczy wtedy jednak 12 godzin i przeciętnie 37 godzin i 55 minut na tydzień, a u pracowników technicznych, obsługi i gospodarczych przeciętnie 40 godzin na tydzień.
Wprowadzając równoważny czas pracy, należy pamiętać, że okres rozliczeniowy nie może być dłuższy niż miesiąc. Jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach wolno go przedłużyć do nie więcej niż czterech miesięcy. Zatrudnieni w równoważnym czasie świadczą zadania na podstawie harmonogramów ustalanych na przyjęty okres.
Ponad standard
Przez pojęcie dyżuru medycznego rozumie się wykonywanie, poza normalnymi godzinami pracy, czynności zawodowych przez lekarza lub innego pracownika mającego wyższe wykształcenie wykonującego zawód medyczny ?w podmiocie leczniczym realizującym świadczenia stacjonarne i całodobowe. Wolno ich zobowiązać, aby w tej jednostce pełnili dyżur medyczny (art. 95 ustawy). Czas dyżurowania wlicza się do czasu pracy (art. 95 ust. 3 ustawy), ale w jego zakresie pracodawca może zlecić pracę w wymiarze, który przekracza 37 godzin 55 minut na tydzień w okresie rozliczeniowym.
Regulacja ta jest odstępstwem od zasad kodeksowych. W ich myśl pracy w nadgodzinach nie można planować. Wolno ją zlecać etatowcom wyłącznie w sytuacjach wynikających ze szczególnych potrzeb pracodawcy.
Jakie pieniądze
Do wynagrodzenia za pracę przy pełnieniu dyżuru medycznego stosuje się odpowiednio art. 1511 § 1–3 k.p. (art. 95 ust. 5 ustawy). Każdemu dyżurującemu medykowi ponad przeciętne 37 godzin i 55 minut do 48 godzin przeciętnie na tydzień wypłaca się wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.
W pierwszej kolejności należy uregulować nadgodziny dobowe (praca ponad 7 godzin i 35 minut na dobę), a gdy w ten sposób nie rozliczono całego czasu ponad przeciętne 37 godzin 55 minut na tydzień, za pozostały czas – za nadgodziny średniotygodniowe. Dlatego nie wolno przekwalifikować godzin dyżuru medycznego odbytego przez lekarza lub innego pracownika medycznego na zwykłe godziny pracy, opłacane normalnym wynagrodzeniem bez dodatku za dyżur po to, aby uzupełnić niedopracowany nominalny czas pracy wynikający z etatu, gdy to niedopracowanie wynikało z przyczyn dotyczących pracodawcy ?(wyrok Sądu Najwyższego z 13 listopada 2013 r., ?I PK 110/13).
Dyżury medyczne w placówkach leczniczych stanowią odrębny czas pracy. Dlatego szef ?nie może rozliczać odbytych godzin dyżurowych, kwalifikując je w różny sposób, czyli tak jak w tym wypadku – jako godziny zaliczane do nominału etatowego albo jako godziny dyżurowe, w zależności od potrzeb. Nieprawidłowe potraktowanie godzin dyżurów jako etatowych skutkuje tym, że pracodawca musi później zapłacić dodatek za dyżur, obliczany jak dodatki za nadgodziny wraz z odsetkami.