Podstawową formą ich angażu jest bowiem akt nominacji (mianowania), choć czasami przepisy pozwalają na zaoferowanie im umów o pracę. Przypomnijmy, że zatrudnienie osoby aspirującej do posady nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego jest dopuszczalne po spełnieniu dwóch dodatkowych kryteriów w porównaniu z pozostałymi nauczycielami, a mianowicie:
W grę wchodzą pewne rokowania co do możliwości opisanego angażu nauczyciela o stopniu awansu mianowanego bądź dyplomowanego. Gdy powstała ewentualność przyjęcia go na pełen etat tylko w danym roku szkolnym, a placówka nie planuje takich zajęć w kolejnym roku szkolnym, nie ma on prawa domagać się wydania aktu mianowania (wyrok SN z 13 września 2006 r., II PK 4/2006; OSNP 2007/17-18/249).
Nie jest on również dla osoby, która kilkakrotnie występowała o zmniejszenie rozmiaru zajęć, bowiem możliwości zapewnienia nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć muszą istnieć po obu stronach: pracodawcy i nauczyciela (
wyrok SN z 15 listopada 2007 r., II PK 70/2007).
Nauczyciel o stopniu awansu nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego nie może zatem żądać angażu na podstawie aktu nominacji, jeśli nie wyraża gotowości i woli do zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć.
Akt mianowania
Do nawiązania stosunku pracy z mianowania dochodzi w dacie określonej w tym akcie, a gdy dokument milczy na ten temat – w dniu jego doręczenia (art. 13 KN). Wyjątkiem są sytuacje nawiązania stosunku pracy z mianowania z mocy prawa, kiedy:
W takich okolicznościach stosunek pracy automatycznie przekształca się w akt mianowania od pierwszego dnia następnego miesiąca, a dyrektor potwierdza to na piśmie (art. 10 ust. 5a i 5b KN).
Kiedy umowa
Jeśli nie występują warunki zatrudnienia nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego na czas nieokreślony w pełnym wymiarze zajęć, dyrektor angażuje go na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze zajęć (art. 10 ust. 6 KN).
Przykład 5
Dyrektor szkoły podstawowej zatrudnił dodatkowego nauczyciela matematyki, pana Bartka, na podstawie mianowania (ma on stopień awansu nauczyciela mianowanego) w roku szkolnym 2012/2013. W maju 2013 r. wypowiedział mu zatrudnienie na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 KN (zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole).
W trakcie biegnącego wypowiedzenia nauczyciel zgodził się na ograniczenie zatrudnienia do 12/18 i dyrektor podpisał z nim od 1 września 2012 r. umowę o pracę na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze zajęć (art. 10 ust. 6 KN). Załóżmy, że w lutym 2014 r. umrze jeden z nauczycieli matematyki z tej szkoły. Wówczas stosunek pracy pana Bartka przekształci się w marcu 2013 r. z mocy prawa w zatrudnienie na podstawie mianowania (art. 10 ust. 5a i 5b KN).
Wyjątkowo wolno też zaproponować nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu umowę o pracę na czas określony, gdy zajdzie potrzeba wynikająca z organizacji nauczania albo zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym podczas roku szkolnego (art. 10 ust. 7 KN).
Podczas stanu nieczynnego
Nauczyciel pozostający w stanie nieczynnym w jednej szkole ma prawo zacząć – w wypadkach podyktowanych koniecznością realizacji programu nauczania – inne zatrudnienie w tej samej lub obcej placówce (na swój wniosek lub dyrektora).
Dochodzi wtedy do jego zatrudnienia w niepełnym lub pełnym wymiarze zajęć na podstawie odrębnej terminowej umowy o pracę zawartej maksymalnie do upływu stanu nieczynnego (wyrok SN z 4 grudnia 2007 r., I PK166/2007, OSNP 2009/1-2/9). Należy mu się wówczas wynagrodzenie stosowne do wymiaru zajęć, niezależnie od pensji z tytułu stanu nieczynnego (art. 20 ust. 8 KN).
