Pracodawca może zawrzeć z podwładnym umowę o zakazie konkurencji nie tylko na czas zatrudnienia, ale również po jego ustaniu. Ten drugi dopuszcza się w przypadku osób mających dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić zakład pracy na szkodę.

Forma...

Umowę lojalnościową po ustaniu zatrudnienia trzeba zawrzeć na piśmie (art. 1013 k.p.). Inaczej jest ona nieważna. Nie dopuszcza się więc zawarcia jej w sposób dorozumiany. Również zmiany do tego kontraktu trzeba wprowadzać – pod rygorem nieważności – w formie pisemnej.

Nie ma przeszkód, aby klauzulę o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia zawrzeć w jednym dokumencie, np. umowie o pracę albo aneksie do niej. Wtedy jednak – jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 12 listopada 2003 r. (I PK 591/02) – do jej zmiany nie będzie miał zastosowania art. 42 k.p. (bo nie stanowi ona już wtedy treści kontraktu o pracę). Klauzulę o takim zakazie można więc w każdej chwili rozwiązać w trybie pilnym lub zmienić na mocy porozumienia stron.

... i treść

Umowa o zakazie konkurencji po rozwiązaniu umowy o pracę musi zawierać:

- okres obowiązywania zakazu,

- wysokość odszkodowania z tego tytułu, nie niższego jednak niż 25 proc. wynagrodzenia brutto, które pracownik otrzymał przed ustaniem zatrudnienia za taki sam okres, przez jaki ma obowiązywać zakaz (gdyby zatrudnienie trwało krócej niż okres, przez jaki ma obowiązywać zakaz konkurencji, należy pomnożyć przeciętne miesięczne wynagrodzenie przez liczbę miesięcy obowiązywania umowy lojalnościowej).

Dopuszczalna jest wypłata odszkodowania w miesięcznych ratach. Strony mogą wtedy przewidzieć waloryzację świadczenia według określonego przez nie kryterium (np. przeciętne wynagrodzenie). Niezależnie od powyższego można przewidzieć waloryzację na podstawie art. 358

1

§ 3 k.c., gdyby nastąpiła istotna zmiana siły nabywczej pieniądza.

W umowie można też zobowiązać ekspracownika do zapłaty kary umownej w razie naruszenia zakazu (wskazując jej wysokość).

Pozostałe fakultatywne elementy kontraktu to: możliwość wypowiedzenia klauzuli zakazu przez byłego pracodawcę z zachowaniem podanego w niej okresu, przyczyny uzasadniające to wypowiedzenie, a także prawo odstąpienia (jednej lub obydwu stron) od tej umowy w ściśle określonym czasie.

Jak się uchylić

Komentowany zakaz przestaje obowiązywać przed upływem umówionego terminu w razie ustania przyczyn, które uzasadniały jego ustanowienie lub niewypłacania odszkodowania przez eksprzełożonego. W obu przypadkach były pracownik ma prawo podjąć działalność konkurencyjną, mimo że umowa nadal obowiązuje. W razie wątpliwości może on domagać się ustalenia przez sąd pracy, że może podjąć działalność konkurencyjną (na zasadzie art. 189 k.p.c.).

Tego rodzaju kontrakty należy przechowywać w części C akt osobowych pracownika. Jeśli jednak klauzulę lojalnościową umieszczono w umowie o pracę albo aneksie do niej, wtedy kontrakt należy trzymać w części B teczki personalnej zatrudnionego.

 

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy

 

Zawarta w …........................ w dniu…..................... pomiędzy:

 

…................................................................................................................

zwanym dalej pracodawcą

a

…................................................................................................................

zwanym dalej pracownikiem

 

Na podstawie art. 101

2

k.p. strony postanawiają, co następuje:

§ 1.

1. Pracownik zobowiązuje się nie prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani nie świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji). W szczególności zakaz ten obejmuje:

a) prowadzenie na rachunek własny lub osoby trzeciej
jakiegokolwiek przedsiębiorstwa konkurencyjnego wobec pracodawcy, zatrudnienie w takim przedsiębiorstwie,  a także sprawowanie na jego rzecz funkcji pełnomocnika,  prokurenta, doradcy, konsultanta, pośrednika, agenta,  powiernika lub zleceniobiorcy,

b) branie udziału w tworzeniu podmiotów lub organizacji  gospodarczych prowadzących działalność konkurencyjną wobec pracodawcy oraz zasiadanie w ich organach,

c) posiadanie udziałów lub akcji w spółkach konkurencyjnych
wobec pracodawcy w ilości umożliwiającej bezpośrednie lub pośrednie wpływanie na decyzje takich podmiotów, z wyjątkiem akcji dopuszczonych do publicznego obrotu, a także uczestniczenia w podmiotach prowadzących działalność konkurencyjną wobec pracodawcy, jako wspólnik spółki jawnej, komandytariusz lub komplementariusz w spółce komandytowej lub wspólnik w spółce cywilnej,

d) odpłatne lub nieodpłatne, stałe lub dorywcze wykonywanie czynności na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną wobec pracodawcy w ramach umowy o pracę, umowy–zlecenia, umowy o dzieło lub na podstawie innego stosunku prawnego przez okres jednego roku od dnia ustania stosunku pracy (zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy).

2. Działalnością konkurencyjną w rozumieniu niniejszej umowy jest działalność prowadzona w formie określonej w ust. 1 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub poza jej granicami, jeżeli jej przedmiot choćby częściowo pokrywa się z zakresem działalności przedsiębiorstwa pracodawcy.

§ 2.

1. Pracownikowi przysługuje przez okres trwania zakazu konkurencji odszkodowanie miesięczne w wysokości 25 proc. (słownie: dwadzieścia pięć procent) średniego wynagrodzenia brutto pracownika przysługującego mu za ostatnie 12 miesięcy trwania stosunku pracy), płatne w ostatnim dniu każdego miesiąca za dany miesiąc.

2. Niniejsza umowa może być rozwiązana ze skutkiem natychmiastowym lub zmieniona w dowolnym czasie na mocy porozumienia stron. Porozumienie to wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

3. W przypadku zawarcia porozumienia o rozwiązaniu niniejszej umowy ze skutkiem natychmiastowym pracodawca jest zwolniony z obowiązku zapłaty dalszych kwot odszkodowania, o którym mowa w ust. 1.

4. Pracownik zobowiązany jest do informowania pracodawcy
o każdorazowej zmianie adresu do korespondencji. W przypadku zaniedbania tego obowiązku pisma wysłane na ostatnio znany adres do korespondencji uważa się za skutecznie doręczone.

 

§ 3

1. W przypadku naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji,
o którym mowa w § 1 ust. 1, pracownik zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Pracodawcy kary umownej w wysokości ......................... zł (słownie ...................................................................), w terminie 7 dni od daty odbioru pisemnego wezwania do jej zapłaty.

2. Pracodawca może rozwiązać niniejszą umowę z zachowaniem 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec danego miesiąca z następujących powodów:

a) …..............................................................................................................,

b) …..............................................................................................................,

c) …...............................................................................................................

 

W przypadku rozwiązania przez pracodawcę niniejszej umowy
z zachowaniem 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia pracodawca jest zwolniony z obowiązku zapłaty kwot odszkodowania,
o którym mowa w § 2 ust. 1, następujących po upływie okresu wypowiedzenia.

 

Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.

Pracodawca  Pracownik

......................... ......................

—Anna Borysewicz

adwokat, prowadzi własną kancelarię w Płocku