Rz: Czy może pan zdradzić szczegóły planowanej nowelizacji przepisów o telepracy?
Radosław Mleczko, wiceminister pracy i polityki społecznej:
Do partnerów społecznych w Komisji Trójstronnej skierujemy propozycje zmian definicji telepracy, wymogów BHP i trybu wprowadzania telepracy w firmie. Chcemy urealnić te przepisy, tak aby ochronna funkcja prawa pracy mogła być faktycznie pełniona, a jednocześnie żeby uwzględniała rozwój technologii i zmiany kulturowe. To będzie, w naszym przekonaniu, kolejna propozycja stabilizująca zatrudnienie i umożliwiająca zatrudnianie na podstawie kodeksu pracy dzisiejszych telepracowników, zwanych czasami pracownikami nomadycznymi.
Chcemy też odpowiedzieć na postulat wprowadzenia do kodeksu pracy dodatkowej przesłanki wykonywania pracy w niedzielę i święta. Jest grupa firm, które świadczą usługi transgraniczne i zwracają uwagę na trudności we współpracy z kontrahentami zagranicznymi ze względu na różne dni wolne od pracy w różnych krajach.
Czy planuje pan autopoprawkę do znajdującego się w Sejmie projektu dotyczącego przeniesienia na drugiego rodzica jednego miesiąca urlopu wychowawczego, tak by samotne matki nie traciły na tej nowelizacji. Czy rodzice mogą liczyć na wydłużenie okresu, w którym mogą korzystać z tego urlopu, bo w wielu przypadkach, po wprowadzeniu nowego urlopu rodzicielskiego, wykorzystanie wychowawczego do czwartych urodzin dziecka będzie po prostu niemożliwe?
Nieprzypadkowo poprosiliśmy marszałek Sejmu o chwilowe wstrzymanie prac nad tym projektem. Chcemy, żeby zarówno parlamentarzyści, jak i zainteresowani tym projektem mogli spojrzeć na niego w kontekście projektu o urlopie rodzicielskim i w takim systemowym rozwiązaniu odnaleźć odpowiedzi na nurtujące pytania. Mam nadzieję, że projekt ten będzie już niebawem przedmiotem prac Komitetu Rady Ministrów, następnie Rady Ministrów i trafi do Sejmu.
Co pan sądzi o propozycji „Solidarności", aby wyposażyć inspektorów pracy w możliwość ustalania istnienia stosunku pracy osób zatrudnionych na kontrakcie cywilnoprawnym?
To próba ustawowego przeciwdziałania temu zjawisku. Jesteśmy w roboczym kontakcie z ekspertami związku, ale nie ukrywam, że nasza ocena jest jak dotychczas negatywna.
Obecnie ustalenie istnienia stosunku pracy należy do wyłącznej kompetencji sądów pracy. Wyposażenie inspektora pracy w prawo wydawania decyzji dotyczącej istnienia stosunku pracy nie wydaje się zasadne. Ustalenie, że strony faktycznie łączy stosunek pracy, nie zaś umowa cywilnoprawna, powinno być dokonywane, na co wskazuje bogate orzecznictwo sądowe, nie tylko na podstawie oceny okoliczności i warunków świadczenia pracy pod kątem wystąpienia cech charakterystycznych dla stosunku pracy określonych w art. 22 § 1 kodeksu pracy. Konieczne jest także wzięcie pod uwagę woli stron nawiązujących dany stosunek prawny. Dlatego też w obecnym stanie prawnym takie ustalenie może być podjęte jedynie przez sąd pracy. Z uwagą obserwujemy rosnącą skuteczność Państwowej Inspekcji Pracy w korzystaniu z istniejącego już mechanizmu wystąpień do pracodawcy o usunięcie stwierdzonych naruszeń. W opinii samej inspekcji pracy jest to jeden z bardziej efektywnych niewładczych środków oddziaływania na pracodawcę naruszającego przepisy prawa.
Jakie będą dalsze zmiany? Czy ponad 3 mln pracowników zatrudnionych na umowach terminowych mogą liczyć na ograniczenie do 24 miesięcy dopuszczalnego okresu ich zawierania z jedną firmą?
Ponad 3 mln na umowach na czas określony wobec ponad 9 mln zatrudnionych na czas nieokreślony.
Monitorujemy te proporcje od kilku lat i nie zmieniają się w istotny sposób. Kilkudziesięcio- czy kilkunastoletnie umowy na czas określony, m.in. za sprawą orzecznictwa sądów, odchodzą na śmietnik historii, ale umowy na czas określony jako takie w żadnym wypadku śmieciowymi nie są. Chcemy, mimo wątpliwości, zaproponować partnerom społecznym rozwiązanie do pewnego stopnia wzorowane na doświadczeniach niemieckich i w pełni zgodne z dyrektywą o umowach na czas określony. W duchu poprzednich projektów zamierzamy zaproponować możliwość skorzystania z trzech przewidzianych dyrektywą rozwiązań.
—rozmawiał Mateusz Rzemek
Radosław Mleczko jest podsekretarzem stanu w MPiPS, od 8 stycznia 2008 r. odpowiedzialnym m.in. za indywidualne prawo pracy, wynagrodzenia i BHP
