Wczorajszy wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE (sygnatura akt: C-234/11) ucieszy przedsiębiorców, którzy przebudowują posiadane nieruchomości (siedzibę, biuro, sklep, magazyn). Sąd stwierdził, że zniszczenie starych budynków w celu zastąpienia ich nowocześniejszymi nie powoduje obowiązku korekty VAT odliczonego podczas ich nabycia.

Chodziło o rozliczenie inwestycji przeprowadzonej przez bułgarską elektrownię. Wyburzyła ona część swojego zakładu – budynek produkcyjny, wieżę chłodzącą i komin.

Urząd chce odzyskać podatek

Ponieważ podczas jego nabycia odliczono VAT, fiskus zażądał korekty rozliczenia. Firma nie zgodziła się z jego decyzją, argumentując, że po to rozebrała obiekty, aby na ich miejscu postawić nowe.

I to właśnie jej Trybunał przyznał rację. Podkreślił przede wszystkim, że ustanowiony w dyrektywie system odliczeń ma na celu uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku. Jeśli więc używa jakiegoś dobra do czynności opodatkowanych, to jest uprawniony do odliczenia podczas jego zakupu.

Jest związek z działalnością

Integralną częścią systemu jest mechanizm korekty. Z dyrektywy wynika, że musimy ją zrobić, jeśli „nastąpi zmiana czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia".

Czy taka zmiana nastąpiła w rozpatrywanej sprawie?

Nie. Zdaniem Trybunału zastąpienie przestarzałych struktur nowocześniejszymi budynkami i wykorzystanie ich do czynności podlegających opodatkowaniu nie przerywa bezpośredniego związku między ich nabyciem a prowadzoną działalnością gospodarczą. Nabycie nieruchomości, a następnie ich zniszczenie w celu postawienia nowych – to szereg powiązanych ze sobą czynności.

Związek likwidacji obiektów z opodatkowaną działalnością potwierdza to, że niektóre odpady pochodzące z rozbiórki starych budynków zostały sprzedane.

Reasumując, zniszczenie nieruchomości w celu wybudowania nowych nie skutkuje obowiązkiem korekty podatku odliczonego podczas ich nabycia.

Jakie znaczenie może mieć to orzeczenie dla polskich przedsiębiorców?

– Bardzo duże, bo mają spore kłopoty z rozliczeniem takich inwestycji – mówi Michał Borowski, doradca podatkowy, menedżer zespołu VAT w kancelarii Ożóg i Wspólnicy. – Wprawdzie bułgarskie przepisy są trochę inaczej zredagowane niż nasze, ale konkluzja wynikająca z wyroku jest ogólna.

Ważny cel likwidacji

– Trybunał nakazał patrzeć na likwidację nieruchomości szerzej. Badać nie tylko, czy była zawiniona przez podatnika, czy nie (na czym skupiają się polskie urzędy i niektóre sądy), ale także jaki był jej cel. Jeśli tym celem jest kontynuacja wykonywania opodatkowanych czynności, nie trzeba korygować rozliczenia – dodaje ekspert.

Przypomnijmy, że część polskich sądów zajmowała w tego rodzaju sprawach niekorzystne dla podatników stanowisko (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, sygn. I FSK 1067/09 czy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, sygn. I SA/Kr 1842/11).

Kiedy – w świetle wyroku Trybunału – przedsiębiorca będzie musiał oddać odliczony VAT?

– Wówczas, gdy zniszczenie nieruchomości nie ma związku z opodatkowaną działalnością – tłumaczy Michał Borowski. – Przykładowo, jeśli podatnik kupił działkę z budynkiem i go zlikwidował, aby sprzedać grunt ze zwolnieniem z VAT (jako niezabudowany i nieprzeznaczony pod zabudowę). Albo gdy chce wybudować blok, w którym będzie wynajmował lokale mieszkalne (czynność zwolniona z VAT). W takich sytuacjach musi zrobić korektę, oczywiście jeśli nie minął jeszcze czas na jej dokonanie (np. w wypadku nieruchomości jest to dziesięć lat).

sygnatura akt: C-234/11

Opinia:

Kamil Lewandowski, doradca podatkowy w kancelarii FL Tax

Miejmy nadzieję, że stanowisko Trybunału zmieni niekorzystną dla polskich podatników praktykę. Urzędy skarbowe, a także część sądów uważa bowiem, że korekty VAT nie trzeba dokonywać tylko wówczas, gdy zniszczenie nieruchomości następuje z przyczyn niezależnych od przedsiębiorcy (czyli zdarzeń losowych). Z wyroku Trybunału wynika natomiast, że najważniejszy jest cel decyzji o likwidacji firmowego majątku oraz to, czy jest ona elementem ciągu zdarzeń, które prowadzą do wykonywania działalności opodatkowanej. Jeśli zatem likwidacja ma ekonomiczne uzasadnienie, a dalsze czynności wskazują na zachowanie związku z wykonywaniem działalności opodatkowanej, to nie trzeba oddawać odliczonego VAT. Ta zasada powinna mieć zastosowanie także w podobnych sprawach, np. likwidacji inwestycji w obcych środkach trwałych.