Unieważnienie przetargu może odbyć się tylko w przypadku, jeżeli zajdą okoliczności wskazane w ustawie z 29 stycznia 2004 r. – prawo zamówień publicznych (tekst jedn. DzU z 2010 r., nr 113, poz. 759, z późn. zm.).
Oznacza to, że nie można unieważnić przetargu bez podania powodów. Art. 93 ust. 1 określa obligatoryjne przesłanki, które zawsze prowadzą do unieważnienia przetargu, natomiast ust. 1a art. 93 ustawy zawiera przesłanki fakultatywne, które mogą, ale nie muszą powodować skutku w postaci unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia.
Brak oferty lub wniosku
Unieważnienie przetargu musi nastąpić, jeżeli nie złożono żadnej oferty lub nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w przetargu od wykonawcy niepodlegającego wykluczeniu. W praktyce zatem do unieważnienia przetargu dojdzie, jeżeli:
- nie wpłynie żadna oferta,
- wpłynie jedna lub kilka ofert, które zostały odrzucone,
- ofertę złoży wykonawca wykluczony z postępowania.
Uwaga!
Jeżeli zamawiający otrzyma co najmniej jedną ofertę, która spełnia jego wymagania, nie może unieważnić przetargu.
Powyższe zasady nie obowiązują jednak w postępowaniach prowadzonych w trybie zapytania o cenę lub licytacji elektronicznej. Zamawiający ma obowiązek unieważnić postępowanie, jeżeli w trybie zapytania o cenę nie otrzyma co najmniej dwóch ofert niepodlegających odrzuceniu.
Z kolei w przypadku licytacji elektronicznej zamawiający ma obowiązek unieważnić postępowanie, jeżeli nie otrzyma co najmniej dwóch wniosków o dopuszczenie do udziału w licytacji pochodzących od wykonawców niepodlegających wykluczeniu albo nie złożono żadnej oferty.
Gdy cena przekracza wartość
Przetarg musi być unieważniony, jeżeli cena najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Przepis ten nie ma zastosowania, jeżeli zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny najkorzystniejszej oferty. Oznacza to, że zamawiający nie ma obowiązku unieważniania przetargu w każdym wypadku, gdy cena oferty najkorzystniejszej przekracza kwotę, którą planował przeznaczyć na realizację zamówienia. Dopiero gdy zamawiający stwierdzi, że nie może zwiększyć kwoty do ceny oferty najkorzystniejszej, ma obowiązek przetarg unieważnić.
Zamawiający nie może unieważnić postępowania, jeżeli cena najkorzystniejszej oferty jest niższa niż kwota podana podczas otwarcia ofert.
W wyroku z 7 kwietnia 2011 r., sygn. KIO 638/11 Krajowa Izba Odwoławcza orzekła, że o tym, czy cena oferty najkorzystniejszej przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, można rozstrzygać dopiero w przypadku dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Oferty dodatkowe o tej samej cenie
Składanie ofert dodatkowych ma miejsce wtedy, gdy jedynym kryterium wyboru oferty jest cena. Wykonawcy, składając oferty dodatkowe, nie mogą zaoferować cen wyższych niż zaoferowane w złożonych ofertach. Jeżeli wykonawcy złożą oferty dodatkowe i ich cena jest taka sama jak pierwotna, zamawiający ma obowiązek przetarg unieważnić.
Kolejną obowiązkową przesłanką unieważnienia przetargu jest zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym. Chodzi tu o takie okoliczności, których nie można było wcześniej przewidzieć. To zamawiający stwierdza, czy zaszły tego rodzaju okoliczności. Istotne zmiany okoliczności, których nie dało się wcześniej przewidzieć to np. siła wyższa (powódź), cofnięcie środków na realizację zamówienia.
Np. w wyroku z 23 lutego 2011 r., sygn. KIO 273/11 Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że nieprzewidzianymi okolicznościami, powodującymi, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, nie można uznać zmiany aktów prawnych niższej rangi niż ustawa, podczas gdy zamówienie zostało ogłoszone pod rządami ustawy przewidującej obowiązek nabycia określonych dóbr przez zamawiającego.
Przepisy nie precyzują, na jakim etapie można unieważnić postępowanie z tego powodu, co oznacza, że może to nastąpić także po wyborze oferty.
Wada postępowania
Ostatnią obowiązkową przesłanką unieważnienia przetargu jest sytuacja, w której postępowanie jest obarczone wadą, która jest niemożliwa do usunięcia i uniemożliwia zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego. Chodzi tu o sytuacje, gdy z powodu wady postępowania umowa w sprawie zamówienia publicznego byłaby nieważna, czyli o przypadki np.
Zamawiający ma obowiązek zawiadomienia równocześnie wszystkich wykonawców o unieważnieniu przetargu
- wad oświadczeń woli, a więc składania ich pod wpływem podstępu, błędu lub groźby,
- gdy zamawiający nie zamieścił ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych albo nie przekazał ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich.
Uwaga!
Unieważnienie przetargu z powodu wady postępowania następuje, gdy istnieje związek przyczynowy pomiędzy wadą a niemożnością zawarcia umowy. Ponadto wada musi być niemożliwa do usunięcia.
Jak stwierdziła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 13 lipca 2010 r., sygn. KIO 1289/10 o zaistnieniu wady samego postępowania, która oznacza konieczność unieważnienia przetargu można mówić w sytuacji, gdy np. zamawiający, mimo takiego obowiązku, nie opublikował ogłoszenia o zamówieniu publicznym w stosownym publikatorze, w postępowaniu doszło do rażącego naruszenia przepisów dotyczących samego postępowania o zamówienie publiczne.
Fakultatywne unieważnienie
Zamawiający ma prawo unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), które zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie zostały mu przyznane.
Unieważnienie przetargu z tego powodu może jednak nastąpić, jeżeli możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została przewidziana w:
1)
ogłoszeniu o zamówieniu – w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego, negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego albo licytacji elektronicznej, albo
2)
zaproszeniu do negocjacji – w postępowaniu prowadzonym w trybie negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki, albo
3)
zaproszeniu do składania ofert – w postępowaniu prowadzonym w trybie zapytania o cenę.
Ww. przesłanka ma charakter fakultatywny, ponieważ zamawiający może zrealizować zamówienie z własnych środków.
Uwaga!
Nieprzyznanie środków oraz brak własnych środków nie może spowodować unieważnienia przetargu, jeżeli nie jest to przewidziane w ogłoszeniu lub zaproszeniu.
Jeżeli w postępowaniu składano oferty częściowe, przesłanki unieważnienia przetargu stosuje się do każdej części zamówienia odrębnie. W konsekwencji, postępowanie w takim wypadku może być unieważnione w danej części.
Zamawiający ma obowiązek zawiadomienia równocześnie wszystkich wykonawców o unieważnieniu przetargu, informacja ta musi zawierać uzasadnienie powodów oraz podanie podstaw prawnych takiej decyzji.
Unieważnienie postępowania może nastąpić zarówno przed upływem składania ofert, jak i po upływie tego terminu, a zawiadomienie o unieważnieniu przetargu musi dotrzeć do każdego z tych wykonawców, niezależnie od etapu, w jakim nastąpiło unieważnienie.
Jeżeli przyczyny unieważnienia przetargu leżą po stronie zamawiającego, wykonawcy mają prawo domagać się zwrotu kosztów uczestnictwa w przetargu. Chodzi tu np. o koszty przygotowania oferty, specyfikacji, dokumentów, kosztów pełnomocnika. Jeżeli zamawiający zwróci tylko część kosztów lub nie zwróci ich wcale, wykonawca może się domagać ich zwrotu na drodze sądowej.
Jeżeli postępowanie zostanie unieważnione, na wniosek zamawiającego, który ubiegał się o udzielnie zamówienia, zamawiający ma obowiązek zawiadomić go o nowym postępowaniu przetargowym w sprawie tego samego przedmiotu zamówienia. -
Wzór zawiadomienia o unieważnieniu przetargu
Nadarzyn, 14 września 2012 r.
Sygnatura pisma
Wykonawcy:
Budmet, spółka z o.o.
ul. Bracka 6, lokal 10
Nadarzyn
oraz
JWT Ekspert, spółka z o.o.
ul. Owocowa 87, lok. 34
Katowice
Zawiadomienie o unieważnieniu przetargu ograniczonego na remont i modernizację budynku Urzędu Skarbowego w Nadarzynie
Na podstawie art. 93 ust. 3 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. DzU z 2010 r., nr 113, poz. 759, z późn. zm., dalej: ustawa) zamawiający – Urząd Skarbowy w Nadarzynie informuje o unieważnieniu postępowania zmierzającego do udzielenia w trybie przetargu ograniczonego zamówienia na remont i modernizację budynku Urzędu Skarbowego w Nadarzynie.
Uzasadnienie:
W postępowaniu złożono dwie oferty, które podlegają odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 z uwagi na to, że nie odpowiadają treści specyfikacji.
W ofercie złożonej przez firmę Budmet, spółka z o.o. z Nadarzyna, ul. Bracka 6, lokal 10 stwierdzono niezgodność oferty z przedmiarem robót, stanowiącym załącznik nr 2 do specyfikacji.
W kosztorysie ofertowym wykonawca przyjął:
a) w poz. 2.3 (roboty budowlane) – ilość 156 m
2
płytek ceramicznych o wymiarach 60 cm/60cm – w miejsce wymaganej przez zamawiającego ilości 56,8 m
2
.
Oferta nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
W ofercie numer 2 złożonej przez JWT Ekspert, spółka o.o. w Katowicach, ul. Owocowa 87, lok. 34 stwierdzono niezgodności oferty z przedmiarem robót (załącznik nr 2 do specyfikacji) i dokumentacją techniczną (załącznik nr 3 do specyfikacji). W kosztorysie ofertowym wykonawca nie wskazał wyceny płytek ceramicznych o wymiarach 60 cm/60 cm, natomiast dokonał wyceny płytek ceramicznych o wymiarach 45 cm/45 cm.
Obie oferty nie odpowiadają treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a popełnione omyłki nie podlegają poprawie w trybie określonym art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy. Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy zamawiający ma obowiązek unieważnić postępowanie z powodu braku ofert niepodlegających odrzuceniu oraz poinformować na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy o odrzuceniu ofert.
Podpis osoby upoważnionej przez zamawiającego
podstawa prawna:
