W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością prawo do kontroli spraw spółki przyznano każdemu wspólnikowi (art. 212 kodeksu spółek handlowych).
W tym celu wspólnik może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki lub żądać wyjaśnień od zarządu. Zarząd może odmówić, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta je w celach sprzecznych z interesem spółki. Wspólnik może z kolei zażądać rozstrzygnięcia sprawy uchwałą wspólników, a jeśli ta odmówi mu informacji, „może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia wyjaśnień lub udostępnienia" dokumentów bądź ksiąg spółki (art. 212 § 4 k.s.h.). Wniosek należy złożyć w terminie siedmiu dni od zawiadomienia o uchwale.
Z powodu spóźnionego dostarczenia protokołu zgromadzenia Fabryka Metron sp. z o. o., która ma ok. 5 proc. udziałów w spółce Metron Clocks (w likwidacji), nie skorzystała z tej szczególnej ścieżki, gdyż upłynął ów krótki, siedmiodniowy termin na wystąpienie do sądu rejestrowego. Zaskarżyła natomiast tę uchwałę w ogólnym trybie: wystąpiła do sądu, by uchylił ją na podstawie art. 249 k.s.h. – jako sprzeczną z dobrymi obyczajami i mającą na celu pokrzywdzenie wspólnika – bądź stwierdził jej nieważność z powodu sprzeczności z prawem – na podstawie art. 252 k.s.h.
W obu wypadkach terminy na wniesienie pozwu są znacznie dłuższe i powódka się w nich zmieściła.
Sądy niższych instancji: Okręgowy w Toruniu i Apelacyjny w Gdańsku, oddaliły pozew, wskazując, że tryb przed sądem rejestrowym stosowany do sądowej kontroli dostępu wspólnika do informacji o spółce jako szczególny uniemożliwia ogólną drogę zaskarżenia uchwał w spółce z o.o.
Mec. Marta Gordon-Trybuś, pełnomocnik powódki, przekonywała Sąd Najwyższy, że te dwie procedury nie wyłączają się, ale uzupełniają, chodzi bowiem o wzmocnienie pozycji wspólnika mniejszościowego w dostępie do informacji.
Sąd Najwyższy uwzględnił jej skargę kasacyjną i nakazał ponowne rozpoznanie sprawy, nie kryjąc, że wytycza nowy prawniczy standard (sygnatura akt: IV CSK 567/11). Jak powiedział w uzasadnieniu wyroku sędzia Sądu Najwyższego Zbigniew Kwaśniewski, tryb przewidziany w art. 212 k.s.h. wąsko określa przesłanki, które bada sąd rejestrowy, kontrolując uchwałę o odmowie udzielenia informacji, tj. czy istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta je w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzi jej znaczną szkodę. Tymczasem uchwała taka może naruszać zasady i standardy działalności spółek, które mogą być badane tylko w zwykłym trybie zaskarżania uchwał. Dlatego wspólnik powinien mieć prawo z niego skorzystać.