Osobą niepełnosprawną jest m.in. taka, której niepełnosprawność w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym potwierdził zespół orzekający o niepełnosprawności.
Pracodawca może ją wliczyć do stanu zatrudnionych u siebie osób niepełnosprawnych od dnia przedstawienia mu takiego orzeczenia komisji. Jeśli zostanie wydane na czas określony i wygaśnie, to do czasu przedstawienia kolejnego osoba ta jest traktowana jako pełnosprawna.
Nie musi być luki
Z zasady więc, gdy między kolejnymi orzeczeniami wystąpiły przerwy, powinna być też luka w zaliczeniu takiego pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Jednak są tu dwa odstępstwa.
Zawsze można uwzględnić tę osobę w liczebności niepełnosprawnej załogi do trzech miesięcy poprzedzających dzień przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia. Warunkiem jest, by potwierdzało ono istnienie niepełnosprawności w tym okresie. Nie ma wówczas znaczenia data złożenia wniosku do komisji o wydanie kolejnego orzeczenia.
Natomiast druga możliwość pozwala uwzględnić taką osobę w ewidencji niepełnosprawnych począwszy od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia do komisji, czyli nawet wcześniej niż trzy miesiące wstecz.
Można tak zrobić, gdy pracownik przyniesie kolejne orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność, a dodatkowo:
• z orzeczenia wynika, że w tym okresie był niepełnosprawny,
• wniosek o wydanie orzeczenia złożył nie później niż w dniu następującym po tym, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.
Tak stanowi art. 2a ustawy z 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.), dalej ustawa.
Mimo braku ciągłości
Jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia zostanie złożony później niż następnego dnia po utracie ważności poprzedniego, może wystąpić przerwa w ciągłości posiadania przez pracownika statusu osoby niepełnosprawnej. Mimo że z orzeczenia będzie wynikało, że była ona w tym czasie niepełnosprawna, to pracodawca nie będzie mógł uwzględnić jej jakiś czas w stanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Pracodawca skoryguje wówczas stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych, ale nie więcej niż do trzech miesięcy wstecz. Mimo to nie straci prawa do otrzymania dofinansowania wynagrodzenia tego pracownika. Jak bowiem informuje MPiPS (BON), efekt zachęty ustalony w miesiącu zatrudnienia pracownika nie wygasł. Jest to bardzo korzystne dla pracodawców.
Przykład
Orzeczenie pracownika o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym wygasło z 15 marca 2011. Wniosek o uzyskanie kolejnego orzeczenia złożył w powiatowym zespole 1 kwietnia 2011.
Komisja lekarska dopiero 1 września 2011 wydała mu kolejne orzeczenie, z którego wynika, że od 2000 r. jest on osobą niepełnosprawną, a od 2002 r. jest niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym. Pracownik przedłożył je w firmie jeszcze 1 września. Na jego podstawie pracodawca może go wliczyć do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych od 1 czerwca br., korygując stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych w czerwcu, lipcu i sierpniu br.
Za połowę marca, kwiecień i maj 2011 nie składa korekty, ponieważ przez te dwa i pół miesiąca pracownik jest traktowany jako osoba pełnosprawna, zgodnie z art. 2a ust. 3 ustawy.
W związku z tym, że ustalony dla tego pracownika w miesiącu jego zatrudnienia efekt zachęty nie wygasł, pracodawca ma możliwość pobierania na niego dalszego dofinansowania. Zatem może sporządzić za niego korektę wniosku Wn-D oraz informacji INF-D-P za okres od czerwca do sierpnia.
Uwaga!
W lipcu, sierpniu i wrześniu br. PFRON informował na swojej stronie internetowej, że w takiej sytuacji efekt zachęty ustaje, czyli definitywnie kończy się prawo do uzyskania dofinansowania z tytułu zatrudniania takiej osoby (wymagałoby to jej ponownego zatrudnienia, by znów móc ustalić na nią efekt zachęty).
Pomoc po spełnieniu warunków
Efekt zachęty, czyli wzrost netto zatrudnienia ogółem i wzrost netto zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych ustala się tylko raz w związku z zatrudnieniem konkretnego pracownika (w tym przejęcia go na podstawie art. 231 kodeksu pracy) do czasu ustania zatrudnienia lub zmiany jego statusu.
Tak wynika z objaśnień w pkt 10 do formularza INF-D-P, tj. informacji składanej przez pracodawców ubiegających się o dofinansowanie. W praktyce oznacza to dla pracodawców, że mimo przerwy we wliczeniu danej osoby do stanu zatrudnienia niepełnosprawnych nie ustaje efekt zachęty i można ponownie ubiegać się o dofinansowanie na tę samą osobę.
Potwierdza to otrzymane przez Organizację OBPON.ORG stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Biura Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych. W piśmie z 15 września 2011 (BON-I-52311-369-2-LK/2011) czytamy, że „(…) Efekt zachęty, który może być wykazany wyłącznie dla pracownika, o którego statusie jako osoby niepełnosprawnej pracodawca wiedział zatrudniając tę osobę, może ustać w sytuacji, gdy wspomniana osoba niepełnosprawna nie jest już zatrudniana, a więc gdy nie ma statusu osoby niepełnosprawnej lub jej zatrudnienie nie jest ciągłe. Obie przesłanki odnoszą się do sytuacji faktycznych, z tym że okres niepełnosprawności ustala się na podstawie art. 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 (…). Istotne znaczenie ma w tym zakresie status osoby niepełnosprawnej w rozumieniu tej ustawy, a nie okres wliczania jej do stanu zatrudnienia.
Jeżeli w wyniku analizy ex post okaże się, że w okresie pomiędzy dniem, w którym pracodawca przestał dysponować orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność pracownika, a dniem przedstawienia kolejnego orzeczenia osoba ta była niepełnosprawna w rozumieniu ustawy (…), to w wyniku tej analizy można uznać, że wykazany efekt zachęty nie ustał.
Drugorzędne znaczenie ma to, czy w wyniku zastosowania art. 2a ust. 2 lub 3 ustawy pracodawca będzie mógł w danym przypadku dokonać wstecznego zaliczenia pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych w pełnym wspomnianym okresie »luki« pomiędzy orzeczeniami oraz to, za jaką część tego okresu uzyska faktycznie dofinansowanie (…)”.
Autorka jest wiceprezesem Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych
Zobacz serwis » Dobra Firma » Kadry i płace » Niepełnosprawny w firmie