Co do zasady wykonywanie pracy przez dzieci poniżej 16 roku życia jest sprzeczne z prawem. Jednak istnieją tutaj pewne wyjątki. Wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest bowiem dozwolone w ściśle określonych przypadkach. Jakich?
Przede wszystkim musi odbywać się na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Zatem czytelnik może angażować dzieci do reklam.
Ale uwaga!
Aby do wykonywania prac czy innych zajęć mogło dojść, wymagana jest jeszcze uprzednia zgoda przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka, a także zezwolenie właściwego inspektora pracy. Tak nakazuje
w art. 304
5
§ 1. Zatem sama zgoda rodzica na wykonywanie przez nie pracy czy innych zajęć zarobkowych nie jest wystarczająca bez zgody inspektora pracy.
O zezwolenie występuje nie rodzic, ale podmiot prowadzący wspomnianą działalność. Z raportów PIP wynika, że w ubiegłym roku wpłynęło 271 takich wniosków. Warto pamiętać, że PIP nie zawsze wydaje zezwolenie. Czasem musi odmówić. Tak jest, gdy uzna, że zajęcie czy praca zagraża życiu, zdrowiu, rozwojowi psychofizycznemu dziecka lub wypełnieniu przez nie obowiązku szkolnego.
Złożenie samego wniosku nie wystarcza do wydania zezwolenia. Formalności jest bowiem więcej. Kodeks pracy wymaga, aby do wniosku podmiot ubiegający się o zezwolenie dołączył pisemną zgodę przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka oraz opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o braku przeciwwskazań, a także orzeczenie lekarza. Ponadto, gdy dziecko podlega obowiązkowi szkolnemu, opinię dyrektora szkoły, do której uczęszcza.
Czasem inspektor pracy cofa wydane zezwolenie. Dzieje się tak, gdy zawnioskuje o to przedstawiciel ustawowy czy opiekun dziecka. Może też cofnąć je z urzędu, gdy sam stwierdzi, że warunki pracy dziecka nie odpowiadają tym, które zostały określone w wydanym zezwoleniu.
Natomiast jeśli chodzi o umowy, to podpisuje się je z rodzicami – przedstawicielami ustawowymi, a dotyczą one pracy ich dzieci. Z reguły są to odpłatne umowy cywilnoprawne, jak umowy-zlecenia czy o dzieło. Nie są to natomiast umowy o pracę.
