Rozmowa z Marcinem Fijałkowskim, radcą prawnym oraz rzecznikiem patentowym z kancelarii Baker & McKenzie
- Czy polski przedsiębiorca zanim zarejestruje znak towarowy,powinien przemyśleć, czy jego znak może mieć charakter wspólnotowy?
Marcin Fijałkowski:
Zdecydowanie tak. Rejestrację znaku wspólnotowego powinni przede wszystkim rozważyć przedsiębiorcy oferujący lub zamierzający oferować swoje usługi lub towary na terytorium Unii Europejskiej.
Z kolei przedsiębiorca operujący wyłącznie na rynku krajowym raczej nie wykorzysta charakteru wspólnotowego swojego prawa. Taki przedsiębiorca zapewne będzie wybierał rejestrację znaku krajowego ze względu na niższe opłaty urzędowe.
Co to właściwie jest znak wspólnotowy?
Wspólnotowy znak towarowy to jakiekolwiek oznaczenie, które można przedstawić w formie graficznej, pod warunkiem że oznaczenie takie umożliwia odróżnianie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów lub usług innego przedsiębiorstwa.
Wśród takich oznaczeń znajdziemy najczęściej wyrazy, logo, ale także kształty, kolory czy też muzykę. Cechę charakterystyczną znaku wspólnotowego stanowi jego jednolity charakter na terytorium całej Unii Europejskiej. Innymi słowy wspólnotowy znak wywołuje ten sam skutek w całej Wspólnocie, tak jak znak krajowy wywołuje ten sam skutek na terytorium Polski.
Jak się rejestruje wspólnotowy znak towarowy? Ile to kosztuje? Jak długo trwa propcedura?
Rejestracja znaków wspólnotowych odbywa się w Urzędzie ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w Alicante w Hiszpanii, często nazywanym OHIM od swojej angielskiej nazwy Office for Harmonization in the Internal Market. Jest to wyspecjalizowany organ unijny odpowiedzialny za znaki i wzory wspólnotowe.
Urząd stara się ułatwić rejestrację znaków wspólnotowych, umożliwiając przeprowadzenie całego procesu rejestracji znaku za pomocą Internetu.
Wystarczy wypełnić stosowny formularz dostępny na stronach OHIM i wnieść opłatę urzędową od zgłoszenia, aby rozpocząć proces rejestracji wspólnotowego znaku. Całkowity koszt urzędowy rejestracji znaku w nie więcej niż trzech klasach to 900 euro, pod warunkiem że zgłoszenie zostanie dokonane drogą elektroniczną.
Czas rejestracji znaku wspólnotowego jest relatywnie krótki. Obecnie wynosi ok. ośmiu miesięcy, jeżeli nie zostanie wniesiony sprzeciw wobec rejestracji znaku. Dla porównania okres oczekiwania na rejestrację znaku krajowego w Polsce jest dwa, trzy razy dłuższy.
Czym się różni postępowanie przed OHIM od postępowania w Polsce?
Różnice w okresie oczekiwania na rejestrację znaku są w pewnej mierze efektem odmiennych założeń co do roli samego urzędu ds. znaków towarowych. W postępowaniu przed OHIM ekspert oceniający zgłoszenie znaku towarowego nie bada z urzędu, czy zgłoszony znak jest podobny do jakiegokolwiek innego wcześniejszego prawa.
Dopiero na skutek sprzeciwu osoby trzeciej wobec rejestracji znaku ekspert zbada, czy argumentacja wnoszącego sprzeciw, najczęściej powołującego się na swoje wcześniejsze znaki towarowe, jest zasadna i usprawiedliwia odmowę udzielenia ochrony.
Jeżeli ekspert dojdzie do wniosku, że zastrzeżenia wnoszącego sprzeciw wobec zgłoszenia znaku wspólnotowego nie są zasadne, to dokona rejestracji znaku wspólnotowego.
Odmiennie ma się rzecz w Polsce, gdzie Urząd Patentowy bada z urzędu, czy zgłoszenie znaku towarowego nie narusza wcześniejszych znaków towarowych. Tym samym urząd krajowy przejmuje na siebie rolę organu dbającego, aby nie były rejestrowane znaki podobne do siebie.
Druga podstawowa różnica to odformalizowanie postępowania przed OHIM. Na przykład OHIM nie wymaga od pełnomocników przedstawiania pełnomocnictw wraz z dokumentami potwierdzającymi umocowanie osób podpisujących pełnomocnictwa. W Polsce osoba działająca w imieniu osoby prawnej powinna wykazać swoje umocowanie, przedstawiając stosowne dokumenty.
Trzecia różnica to nacisk na komunikowanie się z OHIM drogą elektroniczną. Najlepszym przykładem, jak silny jest nacisk OHIM na komunikowanie się z urzędem drogą elektroniczną, jest tabela opłat. Za zgłoszenie znaku towarowego w nie więcej niż trzech klasach drogą elektroniczną trzeba zapłacić 900 euro, ale za „luksus” zgłoszenia znaku w formie papierowej trzeba zapłacić już 1050 euro.
Kolejną różnicą jest jawność postępowania. OHIM udostępnia na swojej stronie internetowej, z drobnymi wyjątkami, wszystkie dokumenty przedkładane w trakcie postępowania oraz decyzje wydawane w poszczególnych postępowaniach.
W Polsce akta spraw zgłoszeniowych są dostępne tylko dla strony, a decyzje Urzędu Patentowego w sprawach spornych nie są publikowane.
Kiedy trzeba rozpocząć używanie znaku? Czy uprawniony musi go stosować w kilku krajach UE?
Rozporządzenie w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, zresztą podobnie jak ustawa Prawo własności przemysłowej, przewiduje, że przedsiębiorca powinien rozpocząć używanie swojego znaku nie później niż pięć lat po dacie rejestracji znaku wspólnotowego.
Jeżeli jednak tego nie zrobi, to nie zostaną na niego nałożone żadne kary czy też jego prawo nie zostanie automatycznie wygaszone.
Taka osoba musi się jednak liczyć z tym, że zostanie złożony wniosek o wygaszenie jej prawa oraz że nie będzie mogła wykorzystać swojego prawa w niektórych sprawach spornych, w których trzeba wykazać używanie swojego prawa.
Zakres terytorialny, w jakim należy używać znaku wspólnotowego, jest przedmiotem ciekawej dyskusji w Europie. Są mianowicie głosy za tym, że znak wspólnotowy powinien być używany w więcej niż jednym kraju, aby usprawiedliwić swój wspólnotowy charakter.
Zanim jednak Trybunał Sprawiedliwości nie rozstrzygnie tej sprawy, należy uznać, że rzeczywiste używanie znaku w jednym kraju wystarczy.
Gdzie można dochodzić swoich praw w przypadku naruszenia?
Rozporządzenie w sprawie wspólnotowego znaku towarowego wprowadziło zasadę, że sprawy z zakresu naruszenia praw do wspólnotowego znaku towarowego mogą być rozstrzygane wyłącznie przez do tego powołane sądy.
W Polsce taką rolę odgrywa jedynie XXII Wydział Sądu Okręgowego w Warszawie. Oczywistą zaletą takiego rozwiązania jest wysoki poziom orzecznictwa, wynikający ze specjalizacji sędziego w sprawach z zakresu własności intelektualnej.
Czytaj też:
Zobacz
»
»
»
Rejestracja w Unii Europejskiej
