Masz samochód, postaraj się o zaświadczenie i sprawozdanie

Nawet wożąc ludzi i towary na własne potrzeby, trzeba spełniać odpowiednie wymagania, przede wszystkim z ustawy o transporcie drogowym. Nie można też zapomnieć o regulacjach związanych z ochroną środowiska.

[srodtytul]Małym bez kłopotów...[/srodtytul]

Gdy w firmie jest tylko samochód osobowy lub mały bus (do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą), nie trzeba stosować przepisów ustawy o transporcie drogowym. Podobnie jest z autami dostawczymi (do 3,5 t dopuszczalnej masy całkowitej).

Nie znaczy to jednak, że przedsiębiorca ma pełną swobodę – wobec zatrudnianych etatowo kierowców musi stosować przepisy o czasie pracy kierowców. Musi też pamiętać, żeby nie przewozić nikogo odpłatnie. Nie ma też obowiązku zatrudniać kierowców prowadzących takie pojazdy na etat. Może im to np. zlecić.

[srodtytul]... większy z papierami[/srodtytul]

Jeżeli przedsiębiorca używa pojazdów przewożących osoby i towary nawet tylko na własne potrzeby, musi stosować się do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7BE4C6334D7F709A4770A006A7CA4DAA?id=232414]ustawy o transporcie drogowym (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 125, poz. 874 ze zm.)[/link].

Jeżeli w aucie przewidziano więcej niż dziewięć miejsc łącznie z miejscem dla kierowcy, to przedsiębiorca musi uzyskać zaświadczenie o przewozach na użytek własny. Podobnie gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdu przewożącego towary przekracza 3,5 t dmc.

Zaświadczenia są wydawane na nie więcej niż pięć lat, a przedsiębiorca musi zgłaszać na piśmie zmiany danych w ciągu 14 dni.

Są cztery rodzaje zaświadczeń:

- na niezarobkowy krajowy przewóz rzeczy,

- na niezarobkowy międzynarodowy przewóz rzeczy,

- na krajowy przewóz osób,

- na międzynarodowy przewóz osób.

O zaświadczenia krajowe trzeba wystąpić do starosty właściwego dla siedziby firmy. Międzynarodowe wydaje natomiast Biuro Obsługi Transportu Międzynarodowego. Międzynarodowy dokument uprawnia również do wykonywania niezarobkowego przewozu drogowego w Polsce – osobowego (jeśli dotyczy międzynarodowego przewozu osób) i towarowego (jeśli zaświadczenie dotyczy międzynarodowego przewozu rzeczy).

Dla pojazdu zgłoszonego do zaświadczenia wydaje się wypis z niego, za co BOTM i starostwa pobierają dodatkową opłatę. Taki wypis musi podczas jazdy znajdować się w każdym z pojazdów zgłoszonych do zaświadczenia.

Występując o zaświadczenie, trzeba również zgłosić się do rejestru pojazdów i przedsiębiorców wykonujących międzynarodowy transport drogowy osób na potrzeby własne. Taki transport wymaga również wypełnienia formularza jazdy.

[srodtytul]Na własny użytek[/srodtytul]

Ustawa o transporcie drogowym określa warunki niezbędne do tego, żeby uznać, iż przedsiębiorca prowadzi przewozy na użytek własny. Zgodnie z definicją przewozem na potrzeby własne jest każdy przejazd pojazdu (z pasażerami lub towarem albo na pusto) przeznaczonego do nieodpłatnego przewozu osób lub rzeczy wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo do jego działalności gospodarczej.

Trzeba spełnić przy tym dodatkowe warunki:

- samochody muszą być prowadzone przez przedsiębiorcę lub jego pracowników,

- przedsiębiorca ma tytuł prawny do dysponowania pojazdami,

- celem jest przewóz osób na potrzeby firmy, a także przewóz pracowników i ich rodzin.

[ramka][b]Przykład[/b]

Przedsiębiorca budowlany organizuje zakładowy wyjazd dla pracowników i ich rodzin. Może zawieźć ich swoim autobusem, chociaż przewóz ten nie wiąże się bezpośrednio z działalnością firmy.

W ramach niezarobkowego przewozu na potrzeby własne można bowiem także przewozić pracowników i ich rodziny. [/ramka]

[ramka]Maksymalnie na pięć lat[/ramka]

O zaświadczenie krajowe przedsiębiorca występuje do starosty. Międzynarodowe wydaje (w imieniu ministra transportu) Biuro Obsługi Transportu Miedzynarodowego. Są one ważne maksymalnie przez pięć lat.

Po zezwolenie trzeba się zgłosić z plikiem dokumentów. Do wniosku o wydanie zaświadczenia trzeba dołączyć:

- odpis z rejestru przedsiębiorców albo z ewidencji działalności gospodarczej,

- zaświadczenie (kserokopię) o nadaniu numeru identyfikacji statystycznej (REGON),

- zaświadczenie (kserokopię) o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej (NIP),

- oświadczenie o zamiarze zatrudnienia kierowców spełniających odpowiednie wymagania (m.in. o niekaralności),

- wykaz pojazdów samochodowych wraz z kserokopiami dowodów rejestracyjnych albo kserokopie dowodów rejestracyjnych, a gdy przedsiębiorca nie jest właścicielem tych pojazdów – również dokument potwierdzający prawo do dysponowania nimi.

[srodtytul]Duży z winietą[/srodtytul]

Za przejazdy pojazdami powyżej 12 t dopuszczalnej masy całkowitej (przy czym liczy się łącznie masę ciągnika siodłowego i naczepy lub samochodu i przyczepy), w tym autokarami, po polskich drogach prawie wszyscy przewoźnicy muszą uiścić opłatę. Oznacza to obecnie konieczność wykupienia tzw. winiety. Uprawnia ona jednocześnie do bezpłatnego przejazdu płatnymi autostradami.

Jeżeli jednak pojazdy poruszają się tylko po drogach wojewódzkich czy lokalnych i nie wjeżdżają na drogi krajowe, to winieta nie jest potrzebna.

[ramka][b]Ekologiczne powinności[/b]

[b]Wszystkie firmy dysponujące pojazdami, choćby nawet skuterem, muszą się rozliczać za korzystanie ze środowiska, a konkretnie za spaliny. [/b]

Wymaga to składania co pół roku sprawozdań marszałkowi województwa, a czasem także wnoszenia opłat (jeśli przekraczają 400 zł). Tych, którzy mają zapłacić mniej, przepisy nie zwalniają jednak od sprawozdawczości.

Obowiązki właściciela pojazdu dotyczą też wycofania go z użycia.

Zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D5A40750B1B74325BFE0855CA222193C?id=176703]ustawą o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (DzU z 2005 r. nr 25, poz. 202 ze zm.) [/link]trzeba taki pojazd przekazać do stacji demontażu lub punktu zbierania pojazdów. Przekazuje go właściciel lub osoba upoważniona, okazując przy tym:

- dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość;

- dowód rejestracyjny pojazdu oraz kartę pojazdu, jeżeli była wydana, albo inny dokument potwierdzający dane zawarte w dowodzie rejestracyjnym;

- dokument potwierdzający własność, jeżeli właścicielem jest kto inny niż osoba wpisana w dowodzie rejestracyjnym.

W ciągu 30 dni właściciel pojazdu wycofanego z eksploatacji musi też złożyć wniosek o wyrejestrowanie auta.

Recyklingowi podlegają:

- samochody osobowe, przeznaczone do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą,

- samochody ciężarowe, przewożące ładunki o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t,

- samochody trójkołowe (ale motocykle trójkołowe już nie).

To znaczy, że większe nie wymagają przekazania do demontażu. Na razie można je np. złomować. [/ramka]