[b]Jesteśmy jednostką budżetową. Zatrudniamy 42 osoby, m.in. główną księgową, która nie ma odpowiedniego wykształcenia, wymaganego przez przepisy, którym podlegamy. Pracowała u nas przez wiele lat. Czy zamiast wypowiadać jej umowę o pracę z powodu braku wymaganego wykształcenia, możemy zwolnić ją z przyczyn ekonomicznych i wypłacić jej odprawę?[/b]
[b]Nie.[/b] W sytuacji przedstawionej przez czytelnika zwolnienie pracownicy z przyczyn ekonomicznych i wypłacenie jej odprawy pieniężnej będzie stanowić naruszenie prawa. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=021A64CED96B4A1DF08FB54EF09E4F51?id=169524]Ustawę o tzw. zwolnieniach grupowych[/link] stosuje się do pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników. Zakład pracy czytelnika spełnia te wymagania.
W opisanej sytuacji chodziłoby o zwolnienie indywidualne, które są przewidziane ustawą. Jednak brak odpowiedniego wykształcenia pracownika nie jest przyczyną, która dawałaby podstawę do zastosowania ustawy o zwolnieniach grupowych. Jest to bowiem przyczyna ewidentnie odnosząca się do pracownika, a nie do pracodawcy.
Wprawdzie ustawa o zwolnieniach grupowych nie zawiera przykładów sytuacji, w wyniku których można rozwiązać stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jednak należy przyjąć, że ma to miejsce wtedy, gdy następuje to ze wszystkich przyczyn dotyczących pracodawcy, a więc m.in. z powodów ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych, technologicznych, ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a niedotyczących pracownika.
Opisana w pytaniu sytuacja dotyczy jednostki budżetowej. W związku z tym zastosowanie ustawy o zwolnieniach grupowych i wypłacenie pracownicy odprawy pieniężnej byłoby naruszeniem prawa, którego konsekwencją byłoby z kolei naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Jeżeli pracodawca nie chce rozwiązać z pracownicą umowy o pracę za wypowiedzeniem z powodu braku wymaganego wykształcenia (nie chcąc, by taka przyczyna nie znalazła się w świadectwie pracy), może jedynie rozwiązać stosunek pracy za porozumieniem stron. Będzie to jednak rozwiązanie umowy o pracę na podstawie kodeksu pracy, które nie stanowi podstawy wypłaty odprawy pieniężnej.
Takiego zdania jest także [b]Sąd Najwyższy. W wyroku z 7 kwietnia 1999 r., (I PKN 645/98)[/b] wskazał, że naruszeniem art. 30 § 4 kodeksu pracy jest (...) podanie innej przyczyny niż uzasadniająca rozwiązanie umowy o pracę, a więc wskazanie przyczyny "nierzeczywistej".