– Jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, na podstawie art.136 ordynacji podatkowej udzieliłam pełnomocnictwa (na czas nieokreślony) doradcy podatkowemu „do reprezentowania mnie przed organem skarbowym”. Złożyłam je w urzędzie skarbowym wraz z dowodem wniesienia opłaty skarbowej. Równocześnie na podstawie art. 281a ordynacji w odrębnym piśmie zgłosiłam tę osobę w urzędzie jako „upoważnioną do reprezentowania mnie w trakcie kontroli podatkowych”. Uczyniłam tak, gdyż mój urząd skarbowy dla kontroli podatkowej nie honoruje pełnomocnictw udzielonych w trybie art. 136. Moim zdaniem „wyznaczenie i zgłoszenie osoby do reprezentowania...” nie jest tożsame ze „złożeniem pełnomocnictwa” i nie podlega opłacie skarbowej. Czy mam rację?
– pyta czytelniczka DF.
Złożenie dokumentu udzielającego pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii podlega opłacie skarbowej. Zawsze zatem wtedy, gdy organ administracji otrzymuje dokument udzielający pełnomocnictwa i nie wchodzi w grę zwolnienie, opłatę skarbową trzeba zapłacić. Inaczej jest, gdy podatnik wskazuje osobę, która będzie reprezentowała go, podczas jego nieobecności, przy kontroli podatkowej. Wtedy opłaty skarbowej nie ma, choć zdarza się, że organy podatkowe – błędnie zresztą – żądają jej zapłaty. Powodem jest traktowanie pełnomocnika i reprezentanta wyznaczanego przez podatnika do czynności kontrolnych w podobny sposób.
Tymczasem pełnomocnik to osoba, która zostaje mianowana do składania oświadczeń woli w imieniu mocodawcy i to ze skutkiem bezpośrednim dla niego. Pełnomocnictwo jest jednak dobrowolne. Nie można nikogo zmusić do tego, by był czyimś pełnomocnikiem, ani do tego, by wyznaczył pełnomocnika. Inaczej jest z obligatoryjnym wyznaczeniem osoby reprezentującej podatnika podczas jego nieobecności w trakcie kontroli podatkowej. Wskazanie takiej osoby w trybie art. 284 § 1 ordynacji podatkowej jest obowiązkowe.
Reprezentant umożliwia organowi kontrolnemu jedynie sprawne przeprowadzenie kontroli. Powodem jego ustanowienia nie jest upoważnienie do składania oświadczeń woli. Zastępuje on jedynie podatnika przy czynnościach związanych z przekazywaniem organom podatkowym wymaganych prawem informacji.
Reprezentantowi nie przysługują również uprawnienia procesowe, jak składanie zastrzeżeń i wyjaśnień oraz wniosków dowodowych w odniesieniu do protokołu kontroli. Zrównywanie uprawnień przysługujących pełnomocnikowi z funkcją zastępcy jest zatem nieporozumieniem. Podobnie jest z próbami pobierania opłaty od dokumentów składanych przez podatników w trybie art. 281a ordynacji podatkowej, w których wskazują osoby reprezentujące ich podczas nieobecności przy czynnościach z zakresu kontroli podatkowej. Opłaty takiej nie trzeba uiszczać.
Autor jest doradcą podatkowym w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy
