Nie jest przedsiębiorcą, więc nie zarejestruje własnego znaku

- W świetle przepisów ustawy o rzecznikach patentowych oraz prawa działalności gospodarczej rzecznik patentowy nie jest przedsiębiorcą. Zasada wolności gospodarczej może zostać ograniczona ze względu na ważny interes publiczny. NSA nie ma wątpliwości, czy te przepisy są konstytucyjne - pokreśliła sędzia Anna Robotowska.

Wyrok kończy ostatecznie kilkuletni sądowy spór o zakres działalności rzeczników patentowych. Rozpoczął się on w 2003 r. wnioskiem warszawskiej kancelarii Kulikowska-Kulikowski o zarejestrowanie na jej rzecz znaku towarowego "flesz" i wygaszenie takiego znaku spółce Inco-Veritas. Podczas toczących się spraw w Urzędzie Patentowym i w sądach kancelaria sugerowała, że art. 87 ust. 2 prawa o działalności gospodarczej oraz art. 72 ustawy o rzecznikach patentowych są sprzeczne z konstytucją.

- Swoboda działalności gospodarczej może być ograniczona. Ale czy konstytucyjne jest ograniczenie swobody nabywania praw majątkowych, do których należy również prawo do znaku towarowego, ze względu na rodzaj prowadzonej działalności bądź świadczonej usługi? - pytała podczas rozprawy w NSA radca prawny Dorota Rzążewska, pełnomocnik kancelarii. - Żaden z sądów rozpatrujących sprawę nie wypowiedział się w tej kwestii i nie wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego. Nie zwrócono się też do ETS, chociaż przepisy wspólnotowe nie ograniczają rzecznikom patentowym możliwości nabywania praw własności przemysłowej, a więc i znaków towarowych - argumentowała.

- Wykonywanie zawodu rzecznika patentowego odbywa się na warunkach zdefiniowanych w ustawie o rzecznikach patentowych, a nie w prawie działalności gospodarczej - polemizował rzecznik patentowy Bogdan Rokicki, reprezentujący Inco-Veritas.

Oddalając skargę kasacyjną kancelarii, NSA stwierdził, że swoboda wykonywania zawodu może być ograniczona ze względu na charakter zawodu zaufania publicznego. Nie było też podstaw do skierowania sprawy do ETS, gdyż taka możliwość istnieje od 1 maja 2004 r., a sprawa zaczęła się w 2003 r. (sygn. II GSK 234/06). Niewykluczone jednak, że taki wniosek skierują do ETS wspólnicy kancelarii.

To dobrze, że rzecznicy patentowi nie będą w swoim imieniu i na swoją rzecz rejestrować niezwiązanych z własną działalnością zawodową znaków towarowych, wynalazków i innych przedmiotów własności przemysłowej. Takie działanie byłoby niezgodne z etyką naszego zawodu, gdyż prowadziłoby do kolizji interesów różnych klientów danego rzecznika. W Niemczech, które mają najbardziej zbliżony do polskiego porządek prawny, takie postępowanie jest niedopuszczalne. Podobnych przepisów nie ma w systemie anglosaskim. Ze względu na różnice w interpretacji pojęcia "etyka" w naszym kraju odpowiedni zakaz warto by wprost zapisać w kodeksie etyki zawodowej rzeczników patentowych.