Osoba fizyczna zawarła umowę spółki komandytowej ze spółką z o.o. (jako komandytariusz). Spółka komandytowa będzie prowadzić księgi rachunkowe. Osoba fizyczna nie prowadzi działalności gospodarczej. Czy ta osoba fizyczna powinna prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów? – pyta czytelnik.

Spółka komandytowa nie jest podatnikiem CIT (zob. art. 1 ustawy o CIT). W przypadku tej spółki podatnikami podatku dochodowego są jej wspólnicy, tj. w przedstawionym stanie faktycznym odpowiednio osoba fizyczna (podatnik PIT – zob. art. 8 ust. 1 – 3 ustawy o PIT) oraz spółka z o.o. (podatnik CIT – zob. art. 5 ustawy o CIT).

Jak rozumiem, wątpliwości czytelnika sprowadzają się do ustalenia, czy osoba fizyczna będąca wspólnikiem spółki komandytowej musi prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe (zob. art. 24a ust. 1 in principio ustawy o PIT).

Do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (albo ksiąg rachunkowych) zobowiązane są zatem podmioty wykonujące działalność gospodarczą we własnym imieniu. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika jednak, że osoba fizyczna – wspólnik spółki komandytowej nie prowadzi samodzielnie działalności gospodarczej.

Skoro zatem ta osoba fizyczna nie będzie prowadziła działalności gospodarczej we własnym imieniu, to w związku z samym uczestnictwem w spółce komandytowej nie powstaje u niej obowiązek prowadzenia, odrębnie od tej spółki, podatkowej księgi przychodów i rozchodów (albo ksiąg rachunkowych). Pogląd ten znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 15 lipca 2015 r., IBPB-1-1/4511-75/15/KB; interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 17 marca 2015 r., IPPB1/415-1431/14-3/ES; interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 3 kwietnia 2014 r., IPPB1/415-17/14-3/ES).

Osoba fizyczna, o której mowa w pytaniu, nie jest zatem zobowiązana do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (albo ksiąg rachunkowych). Księgi rachunkowe ma obowiązek prowadzić tylko spółka komandytowa.

Zgodnie z art. 24a ust. 2 ustawy o PIT obowiązek prowadzenia podatkowej księgi dotyczy również osób:

1) wykonujących działalność na podstawie umów agencyjnych i umów na warunkach zlecenia, zawartych na podstawie odrębnych przepisów;

2) prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg;

3) duchownych, które zrzekły się opłacania zryczałtowanego podatku dochodowego.

Również te przepisy nie obligują zatem osoby fizycznej będącej wspólnikiem spółki komandytowej do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

Przychody i koszty ustala się na podstawie udziału w zysku

Z tytułu udziału w spółce niebędącej osobą prawną (a więc m.in. w spółce komandytowej):

– przychody

– koszty uzyskania przychodów, wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów i strat

– ulgi podatkowe związane z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną

– u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe (zob. art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o PIT). –