- Właśnie kończymy sporządzanie sprawozdania finansowego za 2010 r. Mamy jednak problem z rozgraniczeniem pozostałych kosztów operacyjnych i strat nadzwyczajnych. Nie wiemy, do której kategorii zaliczyć straty powstałe w wyniku kradzieży i powodzi
– pyta czytelnik.
Zyski i straty nadzwyczajne zdefiniowane są w art. 3 ust. 1 pkt 33 ustawy o rachunkowości. Są to zyski i straty powstające na skutek działań trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.
Zyski nadzwyczajne...
Ustawa wyjaśnia, że chodzi m.in. o:
- odszkodowania z tytułu ubezpieczenia majątkowego, otrzymane w związku ze zdarzeniem losowym,
- wartość odzyskanych składników majątku, uzyskanych po rozliczeniu skutków zdarzenia losowego,
- otrzymane odszkodowanie z tytułu zdarzeń niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności gospodarczej,
- przychody ze sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Do tej kategorii zalicza się również przychody osiągnięte (z punktu widzenia dłużnika) z tytułu uprawomocnienia się korzystnego postanowienia wydanego w wyniku postępowania układowego lub naprawczego, np. w postaci odpisania umorzonych zobowiązań cywilnoprawnych lub publicznoprawnych.
...i nadzwyczaje straty
Do strat nadzwyczajnych natomiast zalicza się między innymi:
- wartość szkód spowodowanych zdarzeniami losowymi,
- koszty związane z usunięciem skutków zdarzeń losowych,
- rezerwy na przyszłe zobowiązania spowodowane zdarzeniami niezwiązanymi z ogólnym ryzykiem gospodarowania,
- skutki zaniechania i likwidacji określonego rodzaju działalności powstałe w wyniku decyzji uprawnionych organów władzy lokalnej,
- wartość bilansową składników majątku wchodzącego w skład sprzedanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zdarzenia losowe
Przez zdarzenia losowe należy rozumieć zdarzenia występujące nieoczekiwanie i niezależnie od działalności jednostki, np. pożar, powódź, grad, huragan, uderzenie pioruna i inne działania sił natury.
Należy przy tym pamiętać, że klasyfikując zdarzenia do nadzwyczajnych, wyłącza się zdarzenia mieszczące się w granicach ogólnego ryzyka gospodarowania, np. szkody powstałe w wyniku nadużyć i kradzieży, wypadków środków transportu, ujawnionych fałszywych znaków pieniężnych oraz spowodowane upadłością, likwidacją i zawarciem układu.
Zalicza się je do pozostałych kosztów operacyjnych. Ale już szkody powstałe w wyniku kradzieży spowodowanej napadem rabunkowym oraz katastrof i wypadków będących wynikiem działania sił natury należy zakwalifikować do strat nadzwyczajnych.
Stosownie do zaleceń ustawy o rachunkowości przy wycenie zdarzeń nadzwyczajnych należy kierować się zasadą ostrożności, tj. uwzględnić wszystkie poniesione straty nadzwyczajne oraz wyłącznie niewątpliwe zyski nadzwyczajne.
W dwóch pozycjach
Wynik zdarzeń losowych to różnica między zyskami nadzwyczajnymi a stratami nadzwyczajnymi.
Sporządzając rachunek wyników (zarówno w wersji porównawczej jak i kalkulacyjnej), zyski i straty nadzwyczajne wykazuje się w odrębnych pozycjach. Wartości poszczególnych tytułów zdarzeń nie należy ze sobą kompensować.
Ze względu na rzadkość występowania sytuacji nadzwyczajnych prezentowane dane liczbowe warto uzupełnić o wyjaśnienia opisowe dotyczące charakteru zdarzeń.
Opisane zasady dotyczą tylko firm, które prowadzą księgi na podstawie ustawy o rachunkowości. Jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe według międzynarodowych standardów rachunkowości nie wyszczególniają pozycji nadzwyczajnych ani w rachunku zysków i strat, ani w informacji dodatkowej.
Wynika to z MSR 1. Autorzy standardów uznali bowiem, że wszystkie zdarzenia wynikają z normalnego ryzyka biznesowego. Nie ma zatem podstaw do wyodrębniania i osobnej kwalifikacji zdarzeń losowych.
Dodatkowe wyjaśnienia do opisu charakteru zysków i strat można zawrzeć w informacji dodatkowej. MSR nr 1 zaleca jednak, aby unikać określania tych zdarzeń jako „nadzwyczajne”.
Autorka jest starszym menedżerem w departamencie outsourcingu rachunkowości Grant Thornton Frąckowiak
Czytaj:
Zobacz
»
»
»
