Tak postanowił gdański oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ?w decyzji nr 237 z 8 czerwca 2014 r. (DI/100000/43/643/2014).
Interpretacja przepisów dotyczyła osoby prowadzącej jednoosobowo działalność gospodarczą, która opłaca wyższe niż wymagane przez przepisy składki na ubezpieczenia społeczne, w tym na ubezpieczenie chorobowe oraz Fundusz Pracy. Zadeklarowała bowiem jako podstawę ich wymiaru kwotę 9365 zł. Przedsiębiorca miał wątpliwości, czy w przypadku niezdolności do pracy, która trwa przez część miesiąca i za którą przysługuje zasiłek chorobowy, można proporcjonalnie obniżyć podstawę wymiaru składek, i dlatego wystąpił do ZUS. Ten przypomniał, że zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst. jedn. DzU z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) podstawę wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek (w 2014 roku wynosi 2247,60 zł).
Dla osób rozpoczynających prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, które spełniają dodatkowe warunki określone w art. 18 a wspomnianej ustawy, przewidziano preferencyjną podstawę wymiaru składek. Stanowi ją zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli w 2014 roku nie niższa niż 504 zł. Osoby prowadzące działalność opłacają zatem składki od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż określone ustawą minimum – 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia albo 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.
W myśl art. 18 ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie. Dzieli się ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca ?i mnoży przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom. Zasadę tę stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.
Z powyższego wynika, że niższą kwotę podstawy można zadeklarować ?za miesiąc, w którym nastąpiło objęcie ubezpieczeniami społecznymi lub ich ustanie oraz gdy za część miesiąca przysługuje zasiłek chorobowy. Jednakże zasada ta nie ma zastosowania do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, które określiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w rozmiarze przekraczającym ustawowe minimum. ZUS podkreślił, że uprawnienie do proporcjonalnego zmniejszania podstawy składek przysługuje jedynie wtedy, gdy zadeklarowano podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w minimalnej wysokości.
