Określając kwotę przychodu wykazywaną w zaświadczeniu wystawianym do celów rozliczenia z ZUS, płatnik powinien uwzględnić wszystkie te elementy wypłaconej pensji, od których należna była składka emerytalna i rentowa.

Pensja z dodatkami

Dla pracowników oskładkowany jest przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to więc nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, ale też różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop wypoczynkowy czy płaca za godziny nadliczbowe. W zaświadczeniu trzeba podliczyć wszystkie te składniki. Istotne jest ponadto, czy pracodawca zawarł dodatkowo z pracownikiem pobierającym świadczenie lub zasiłek przedemerytalny umowę cywilną – o dzieło, agencyjną, zlecenia lub inną o świadczenie usług, do której zgodnie ?z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy-zlecenia (lub gdy jedną ?z takich umów zatrudniony podpisał z innym podmiotem, ale wykonuje na rzecz swojego pracodawcy). Jeśli tak, to przychody z tych kontraktów też trzeba wykazać w zaświadczeniu. Wszystko dlatego, że taki przychód podlega oskładkowaniu jak zarobki z etatu.

Przykład

Pracodawca zatrudnia ?od 1 czerwca 2012 r. osobę uprawnioną do świadczenia przedemerytalnego. Od marca 2013 r. do lutego 2014 r. wypłacił jej z tego tytułu – oprócz wynagrodzenia zasadniczego – nagrody za poszczególne kwartały 2013 r. Ponadto co miesiąc pracownik dostawał dodatek stażowy, a w czerwcu ?i grudniu 2013 r. również wynagrodzenie za godziny nadliczbowe. Od każdej z tych wypłat konieczne było opłacenie składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Dlatego ?w zaświadczeniu o zarobkach uzyskanych przez pracownika ?w poprzednim roku rozliczeniowym pracodawca powinien uwzględnić wszystkie te wypłaty.

Przykład

Z własnym pracownikiem, który jest uprawniony do zasiłku przedemerytalnego, pracodawca zawarł też (od 1 marca 2013 r.) dodatkową umowę-zlecenie. ?Z jej tytułu od marca 2013 r. ?do lutego 2014 r. zatrudniony dostawał co miesiąc 1500 zł. ?W zaświadczeniu potwierdzającym przychód tego pracownika za poprzedni rok rozliczeniowy trzeba wykazać kwotę obejmującą zarobki zarówno z umowy o pracę, ?jak i ze zlecenia.

Pieniądze za czas absencji

Wyjątkowo w zaświadczeniu potwierdzającym przychód uzyskany w poprzednim roku rozliczeniowym płatnik powinien wliczyć niektóre składniki, które nie są objęte składkami. Chodzi o kwoty:

- ?wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy,

- ?zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego,

- ?świadczenia wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

To odstępstwo od ogólnej zasady, że wlicza się wyłącznie wypłaty oskładkowane. Zgodnie z obowiązującymi przepisami kwoty tych świadczeń, choć nie są objęte składką emerytalno-rentową, to wpływają na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia czy zasiłku przedemerytalnego. Trzeba je więc bezwzględnie zsumować z innymi zarobkami.

Przykład

Pracownik uprawniony do świadczenia przedemerytalnego, który od kilku lat pracuje w jednej firmie, przez 16 dni czerwca, ?15 dni lipca i 17 dni grudnia 2013 r. przebywał na zwolnieniach lekarskich. Z tego tytułu otrzymał od pracodawcy najpierw wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, a potem zasiłek chorobowy. Wystawiając zaświadczenie do celów rozliczenia przychodu uzyskanego od marca 2013 r. ?do lutego 2014 r., płatnik musi doliczyć do przychodu wypłaconego w czerwcu, lipcu ?i grudniu 2013 r. kwoty wypłaconych w tych miesiącach świadczeń chorobowych. ?Nie ma znaczenia, że zgodnie ?z obowiązującymi przepisami ?nie były one objęte składką ?na ubezpieczenia emerytalne ?i rentowe.

Inne wypłaty poza listą

Ustalając przychód pracownika uprawnionego do świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego, pracodawca powinien pominąć wszystkie pozostałe składniki, od których nie odprowadza się składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wymienia je rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.). Należą do nich m.in.:

- ?nagrody jubileuszowe, które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat,

- ?odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy,

- ?ekwiwalenty pieniężne za użyte przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, będące własnością pracownika,

- ?świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,

- ?zapomogi losowe w przypadku klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby.

Przykład

Kobieta uprawniona do świadczenia przedemerytalnego w maju 2013 r. otrzymała od swojego pracodawcy nagrodę jubileuszową za dziesięć lat pracy, a trzy miesiące później ?– zapomogę pieniężną w związku z wypadkiem, któremu uległa ?w czasie urlopu. Obydwie wypłaty były zwolnione ze składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Nie mają więc wpływu na wypłatę świadczenia przedemerytalnego i nie trzeba ich wykazywać ?w zaświadczeniu o zarobkach.

Według daty wypłaty

Wykazywany w zaświadczeniu przychód należy przyporządkować do tego miesiąca, w którym został wypłacony lub postawiony do wypłaty. Taką bowiem zasadę stosuje ZUS, rozliczając zarobki osób uprawnionych do świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego.

Trzeba jednak pamiętać ?o wyjątkach. W rozliczeniu ZUS pomija przychód uzyskany z pracy wykonywanej przed przyznaniem prawa do świadczenia lub po ustaniu tych uprawnień. Nie ma wtedy znaczenia, kiedy ten przychód został wypłacony. Jeśli więc pracodawca czy zleceniodawca wypłacił ubezpieczonemu zarobek, który przysługiwał mu w całości za okres przypadający przed nabyciem prawa do świadczenia, nie powinien go uwzględniać w wystawianym zaświadczeniu. Gdy zaś część tej wypłaty należała się za pracę w okresie, kiedy już istniało prawo do zasiłku czy świadczenia, to w zaświadczeniu należy wykazać pełną kwotę zapłaty, zaznaczając jednocześnie, za jaki okres się należała.

Przykład

Pracownica uprawniona do zasiłku przedemerytalnego otrzymuje wynagrodzenie ?„z dołu", do piątego dnia następnego miesiąca. W marcu 2013 r. pracodawca wypłacił jej więc pensję za luty 2013 r. Z kolei ?w marcu 2014 r. otrzymała ona pensję za luty 2014 r. Wystawiając zaświadczenie ?o zarobkach, pracodawca powinien uwzględnić m.in. wynagrodzenie, które wypłacił kobiecie w marcu 2013 r. za luty 2013 r., a pominąć pensję przysługującą za luty 2014 r. wypłaconą w marcu ?2014 r.

—j.k.

W rozbiciu na miesiące

Zaświadczenie potwierdzające zarobki powinno być tak przygotowane, aby ZUS mógł ten przychód rozliczyć w sposób najbardziej korzystny dla osoby uprawnionej do zasiłku czy świadczenia przedemerytalnego. ZUS rozlicza go w stosunku rocznym lub miesięcznym – w zależności od tego, co jest lepsze dla uprawnionego. Aby jednak sprawdzić, co jest korzystniejsze, nie wystarczy w zaświadczeniu podać zarobek tylko w łącznej rocznej kwocie. Konieczne jest też jego rozbicie na poszczególne miesiące okresu rozliczeniowego. Jeśli jednak ZUS otrzyma zaświadczenie, w którym płatnik wykaże jedynie łączny przychód z całego roku rozliczeniowego, nic straconego. Płatnik może ponownie sporządzić zaświadczenie i przekazać je do ZUS. Jest to możliwe nawet wtedy, gdy osoba uprawniona do świadczenia otrzymała już decyzję rozliczającą przychód – ale tylko do czasu jej uprawomocnienia.