Zasadę tę stosuje się odpowiednio do wynagrodzenia, do którego pracownik zachowuje prawo łącznie za 33/14 dni w roku kalendarzowym na podstawie art. 92 k.p. Jeśli jednak nabędzie już prawo do świadczenia chorobowego, wówczas podstawę jego wymiaru stanowi wynagrodzenie, jakie otrzymałby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy.

Ważne ubezpieczenie chorobowe

Wypłata wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego dla pracownika, który nie przepracował pełnego miesiąca kalendarzowego, jest możliwa tylko wtedy, gdy podlegał on ubezpieczeniu chorobowemu przez 30 dni. Do okresu ubezpieczenia chorobowego zalicza się poprzednie okresy podlegania temu ubezpieczeniu, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub spowodował ją urlop wychowawczy, bezpłatny lub odbywanie czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

W niektórych przypadkach pracownik otrzyma prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia zatrudnienia, czyli od pierwszego dnia pracy. Uprawnienie takie przysługuje:

Gdy ubezpieczony zachoruje w okresie wyczekiwania, nie oznacza to, że niezdolność do pracy rozpoczęta w okresie wyczekiwania skutkować będzie brakiem jakichkolwiek świadczeń za cały okres tej niezdolności, bez względu na jej długość. Czas choroby przypadający w okresie wyczekiwania traktowany jest jako okres ubezpieczenia i tym samym podlega wliczeniu do okresu wyczekiwania. Tym samym pracownik nie otrzyma żadnych świadczeń za niezdolność do obowiązków, która przypada na okres wyczekiwania. Jeżeli jednak wykroczy ona poza ten okres, za każdy dzień niezdolności do pracy po upływie 30. dnia zatrudnienia przysługiwać mu będzie wynagrodzenie chorobowe. A później – gdy minie już 33/14 dni wypłaty tego wynagrodzenia – zasiłek chorobowy.

Podstawa wymiaru

Podstawę wymiaru zasiłku/wynagrodzenia chorobowego dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli natomiast etatowiec jest zatrudniony krócej niż rok, wtedy podstawę wymiaru świadczeń ustala się, przyjmując przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Przy czym za wynagrodzenie uważa się przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę ze środków ubezpieczonego składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe (13,71 proc.).

Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, do podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie za ten miesiąc uzupełnione do kwoty, jaką pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował pełny miesiąc.

Gdy jego niezdolność do zadań powstanie w drugim miesiącu od podjęcia pracy, a został zatrudniony w trakcie miesiąca (pierwszy to niepełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia), podstawą wymiaru wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego jest wynagrodzenie za pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia, a zatem za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, po uzupełnieniu.

Bez prawa do świadczenia

U nowych pracowników, którzy nie mają stażu w ubezpieczeniu chorobowym, często powstaje problem, z jakiego miesiąca przyjąć wynagrodzenie do podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli wcześniej pracownik był chory i nie nabył prawa do świadczenia, a po krótkiej przerwie ponownie dopadła go grypa.

Chodzi tu o sytuację, kiedy pracownik zachorował kilka dni po podjęciu pracy, a ponieważ nie miał okresu wyczekiwania, nie otrzymał wynagrodzenia chorobowego. Ponownie zachorował i stał się niezdolny do pracy np. 2 miesiące później. Jak w takiej sytuacji należy ustalać podstawę wymiaru chorobowego? Czy robi się to dla okresu pierwszej niezdolności do pracy, skoro przerwa między kolejnymi chorobami nie przekroczyła 3 miesięcy kalendarzowych?

Przykład

Pracownica została zatrudniona od 1 lipca 2013 r., jest to jej pierwsza praca. Od 20 do 25 lipca 2013 r. była niezdolna do pracy, gdyż chorowała. W związku z brakiem okresu wyczekiwania nie nabyła prawa do wynagrodzenia chorobowego. Ponownie stała się niezdolna do pracy wskutek niedomagań zdrowotnych od 13 do 20 września 2013 r.

W takiej sytuacji podstawę wymiaru jej wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne kalendarzowe miesiące zatrudnienia poprzedzające miesiąc, w którym powstała druga niezdolność do pracy (od 13 do 20 września 2013 r.). Tu do podstawy wymiaru zasiłku należy przyjąć wynagrodzenie pracownicy za lipiec i sierpień 2013 r.

Przy czym wynagrodzenie za miesiąc, kiedy wystąpiła pierwsza niezdolność do pracy, za którą pracownica nie otrzymała wynagrodzenia chorobowego z uwagi na to, że nie przepracowa ła okresu wyczekiwania, podlega:

Art. 43 ustawy zasiłkowej zakłada, że nie ustala się nowej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, gdy przerwa w jego pobieraniu nie przekroczyła 3 miesięcy kalendarzowych. Zasadę tę stosuje się także przy ustalaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego (art. 92 § 2 k.p.). Jednak w sytuacji, o której mowa w pytaniu, pracownica nie nabyła prawa do wynagrodzenia chorobowego za pierwszy okres niezdolności do pracy. Z tych przyczyn dla okresu tej niezdolności nie była ustalana podstawa wymiaru. Po raz pierwszy podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego ustala się dla okresu ponownej niezdolności pracownicy do pracy.

Przykład

Pracownik zatrudniony od 12 sier pnia 2013 r. (pierwsza praca) przedstawił zwolnienie lekarskie od 22 sierpnia do 30 września 2013 r. Ponieważ nie miał okresu wyczekiwania, nabył prawo do wynagrodzenia chorobowego od 11 do 30 września 2013 r. W związku z tym, że nieprzerwana niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, do podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby należy przyjąć wynagrodzenie za ten miesiąc (sierpień 2013 r.), uzupełnione do kwoty, jaką pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował pełny miesiąc.

Przykład

Zatrudniony od 9 sierpnia 2013 r. (niemający okresu wyczekiwania) był niezdolny do pracy z powodu choroby od 11 do 22 sierpnia 2013 r. Ze względu na brak okresu wyczekiwania nie nabył prawa do wynagrodzenia chorobowego. Ponownie chorował od 2 do 20 września 2013 r. i nabył prawo do wynagrodzenia chorobowego od 31. dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, tj. od 8 do 20 września 2013 r. Ponieważ podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego po raz pierwszy ustala się dla niezdolności do pracy powstałej od 2 września, to stanowi ją przychód pracownika z pełnego miesiąca kalendarzowego zatrudnienia, a więc z miesiąca, w którym powstała niezdolność do pracy, tj. z września 2013 r., po uzupełnieniu.

Przykład

Pracownik przebywał na urlopie wypoczynkowym od 26 sierpnia do 6 września 2013 r. Od 30 sierpnia do 13 września 2013 r. miał zwolnienie lekarskie na opiekę nad chorym 7-letnim synem. Zwolnienie lekarskie w związku z opieką nie przerywa urlopu wypoczynkowego jak przy chorobie własnej pracownika, dlatego nabywa on prawo do zasiłku opiekuńczego od następnego dnia po zakończeniu urlopu, tj. od 7 do 13 września 2013 r. Ale podstawę wymiaru zasiłku należy mu ustalić z okresu od sierpnia 2012 r. do lipca 2013 r.

podstawa prawna: art. 3 ust. 4, art. 32, art. 36–38, art. 43 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r., nr 77, poz. 512 ze zm.)