Generalnie więc forma złożenia takiej deklaracji jest dowolna. Powinna jednak zawierać określone elementy, które pozwolą ZUS uznać ten dokument oraz umożliwią prawidłowe rozliczenie wykazanego przychodu.
Pracodawca zaświadcza...
Wystawione zaświadczenie musi identyfikować osobę uprawnioną do świadczenia oraz firmę, która ją zatrudniała. Trzeba więc podać dane firmy (nazwę, adres siedziby) oraz świadczeniobiorcy (imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer dokumentu tożsamości, PESEL). Wskazane jest też umieszczenie symbolu i numeru świadczenia/zasiłku przedemerytalnego, do którego uprawniona jest ta osoba. Całość trzeba opatrzyć pieczęcią firmową, a także podpisem oraz imienną pieczątką osoby upoważnionej sporządzającej dokument.
Uprawnieni do świadczeń i zasiłków przedemerytalnych, którzy sami za siebie opłacają składki społeczne (np. prowadzący działalność gospodarczą), inaczej niż osoby zatrudnione u płatników składek informują ZUS o przychodzie w poprzednim roku rozliczeniowym.
...a przedsiębiorca oświadcza
Zamiast zaświadczenia do końca maja danego roku muszą złożyć odpowiednie oświadczenie. Mają w nim wykazać przychód w wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, od której byli zobowiązani opłacać te składki w okresie podlegającym rozliczeniu.
Dla prowadzących pozarolniczą działalność (w tym gospodarczą) podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy (w 2012 r. było to 2115,60 zł, a w 2013 r. jest to 2227,80 zł).
Część osób rozpoczynających działalność gospodarczą w pierwszym okresie jej prowadzenia ma prawo skorzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek. Wynosi ona 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2012 r. – 450 zł, a w 2013 r. – 480 zł).
Niektórzy wykonujący pozarolniczą działalność (np. pozostający jednocześnie w stosunku pracy) nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jeśli nie przystąpili do tych ubezpieczeń dobrowolnie, w oświadczeniu do ZUS powinni wykazać przychód w wysokości, która stanowiłaby podstawę wymiaru składek, gdyby podlegali ubezpieczeniom i musieli opłacać od tego składki.
Składając oświadczenie o przychodzie, także świadczeniobiorcy powinni podać okres wykonywania działalności w poprzednim roku rozliczeniowym. Muszą też pamiętać o wymogach formalnych, zamieszczając własne imię i nazwisko, numer PESEL i adres zamieszkania, datę i miejscowość, numer i symbol przysługującego świadczenia, a także nazwę i adres jednostki ZUS wypłacającej to świadczenie. Nie mogą pominąć własnoręcznego podpisu, gdyż bez niego dokument będzie nieważny.
Przykład
W maju 2010 r. pan Andrzej nabył prawo do świadczenia przedemerytalnego. Od stycznia 2012 r. prowadzi własną firmę, opłacając z tego tytułu składki emerytalne i rentowe od preferencyjnej podstawy wynoszącej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia pracowników.
Do końca maja br. musi dostarczyć do ZUS swoje oświadczenie, w którym wykaże przychód w wysokości 450 zł miesięcznie od marca do grudnia 2012 r. oraz po 480 zł za styczeń i luty 2013 r. Łączny przychód do rozliczenia wynosi u niego 5460 zł.
Przykład
Pani Halina od 4 lat jest uprawniona do świadczenia przedemerytalnego. Niedługo po jego przyznaniu założyła własną firmę, którą prowadzi do dziś. Od stycznia 2012 r. podjęła dodatkowo zatrudnienie na etacie. Składkę emerytalną i rentową opłaca wyłącznie z tego drugiego tytułu. Nie przystąpiła natomiast do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych od prowadzonej działalności gospodarczej. W ostatnich 2 latach firma przynosi straty.
Mimo to, rozliczając przychód z poprzedniego roku rozliczeniowego, oprócz zaświadczenia o przychodzie ze stosunku pracy, ubezpieczona musi przedłożyć oświadczenie, w którym wykaże podstawę wymiaru składek po 2115,60 zł miesięcznie za marzec – grudzień 2012 r. oraz po 2227,80 zł miesięcznie za styczeń i luty 2013 r. Łącznie za cały rozliczany okres jest to 25 611,60 zł.
