- Pracownik w wieku poniżej 50 lat dostarczył zaświadczenie ze szpitala, w którym jest napisane, że planowany pobyt wynosi osiem tygodni i zaczyna się od 24 maja 2011 (leczenie: psychoterapia uzależnień). Nie przedstawił natomiast żadnego zwolnienia lekarskiego. Jak to wykazać w ZUS i jak wyliczyć wypłatę netto, jeśli zarabia minimum ustawowe (1386 zł)
– pyta czytelniczka.
Za maj przysługuje pracownikowi wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca. Jeżeli nie dostarczył zaświadczenia lekarskiego na druku ZUS ZLA do dnia sporządzenia listy płac, to za okres od 24 do 31 maja nie otrzyma świadczenia chorobowego.
Zasiłek chorobowy będzie przysługiwał dopiero po okazaniu stosownego zaświadczenia lekarskiego o pobycie w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.
Zawiadomienie o absencji
Przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność zatrudnionego w pracy są zdarzenia i okoliczności określone w przepisach prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się w firmie i wykonywanie zadań. Mogą to być również inne przypadki, które wskaże pracownik, a jego szef uzna je za usprawiedliwiające absencję.
Podwładny zawsze powinien uprzedzić pracodawcę o przewidywanym okresie nieobecności w pracy i jej przyczynie, jeśli ją z góry zna lub może przewidzieć. A gdy nie będzie to możliwe, musi niezwłocznie – nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy – zawiadomić pracodawcę o swojej absencji i podać przewidywany jej okres.
Ten termin może naruszyć jedynie wówczas, gdy zachodzą szczególne okoliczności czy zdarzenia losowe, przez które pracownik nie jest w stanie powiadomić szefa, np. ciężko chory przebywa w szpitalu, a nie ma nikogo z bliskich mogących dopełnić tego obowiązku.
Jeśli zatem pracownik z pytania osobiście lub poprzez inną osobę, np. członka rodziny, powiadomił pracodawcę o pobycie w szpitalu, to jest to wystarczające, aby uznać jego nieobecność za usprawiedliwioną.
ZLA jest niezbędne
Zaświadczenie lekarskie na druku ZUS ZLA stanowi nie tylko dowód usprawiedliwiający nieobecność w pracy, ale jest też niezbędny przy ustalaniu prawa do wynagrodzenia bądź zasiłku chorobowego i ich wypłaty.
Wynika to z art. 53 ustawy z 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm., dalej ustawa zasiłkowa).
Okres niezdolności do pracy przypadający na pobyt pracownika w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej (np. szpitalu) obejmuje czas od dnia przyjęcia do tego zakładu do dnia wypisania z niego (§ 3 ust. 2 rozporządzenia ministra zdrowia z 22 lipca 2005 w sprawie orzekania o czasowej niezdolności do pracy, DzU nr 145, poz. 1219).
Zaświadczenie lekarskie, które to potwierdza, wystawia się nie później niż w dniu wypisania ubezpieczonego ze szpitala. W razie pobytu dłuższego niż 14 dni zaświadczenie lekarskie wystawia się co 14 dni, aby umożliwić wypłatę zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia za czas choroby.
Z tego wynika, że dopóki pracownik z pytania nie dostarczy dowodu w postaci zaświadczenia na druku ZUS ZLA, dopóty jego nieobecność w pracy pozostanie bezpłatna. Zaświadczenie ze szpitala na innym druku nie jest tutaj podstawą do wypłaty zasiłku chorobowego ani przez ZUS, ani pracodawcę będącego płatnikiem.
Pobory za poszczególne miesiące
Pobyt pracownika w szpitalu rozpoczął się od 24 maja. Za maj należą mu się więc pobory za przepracowane dni. Aby je obliczyć, gdy pracownik był niezdolny do pracy, kwotę tę dzielimy przez 30, a otrzymaną dniówkę mnożymy przez liczbę dni tej niezdolności. Wynik odejmujemy od pełnej stawki wynagrodzenia przysługującej za cały miesiąc.
Ten sposób postępowania wynika z § 11 ust. 1 – 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).
Przepis ten stosuje się odpowiednio w razie nieobecności pracownika w pracy, w okresie której pracownikowi przysługuje zasiłek przewidziany w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub w przepisach o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Pracownikowi, po dostarczeniu zwolnienia lekarskiego ZUS ZLA, będzie przysługiwał zasiłek chorobowy, więc – moim zdaniem – ustalenie wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca według dniówki będzie prawidłowe.
Zasiłki chorobowe są wypłacane przez płatnika składek, którym jest pracodawca, w terminie przyjętym do wypłaty wynagrodzeń (art. 64 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Jak już wspomniałam, jeśli do czasu przygotowania listy płac za maj pracownik nie przekazał ZUS ZLA dokumentującego okres niemożności wykonywania pracy w tym miesiącu, to będzie on niepłatny (24 – 31 maja).
Ale szpital powinien wystawiać zwolnienia ZUS ZLA co 14 dni przy tak długim leczeniu, więc jest wielce prawdopodobne, że ktoś z rodziny pracownika doniesie taki druk i wtedy pracodawca będzie mógł naliczyć i wypłacić zasiłek za okres, na jaki opiewa zwolnienie.
Trzeba więc czekać do kolejnego terminu płatności wynagrodzeń, czyli za czerwiec, i jeśli faktycznie zaświadczenie lekarskie ZLA dotrze, zasiłek wypłacić.
Przejdźmy do wyliczeń. Osobno rozliczmy maj i osobno czerwiec
Pokażemy teraz, jak trzeba było przygotować listę płac za maj. Przyjmiemy założenie, że
- pracownik ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów oraz miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek (złożył PIT-2),
- okres od 24 do 31 maja będzie poparty późniejszym zaświadczeniem ZUS ZLA.
KROK 1. Wynagrodzenie za przepracowaną część maja
(1386 zł : 30) x 8 dni pobytu w szpitalu = 369,60 zł
1386 zł – 369,60 zł = 1016,40 zł
KROK 2. Składki do ZUS
składki na ubezpieczenia społeczne 1016,40 zł x 13,71 proc. = 139,35 zł
podstawa składki zdrowotnej 1016,40 zł – 139,35 zł = 877,05 zł
pełna składka zdrowotna 877,05 zł x 9 proc. = 78,93 zł
składka zdrowotna do odliczenia od podatku 877,05 zł x 7,75 proc. = 67,97 zł
KROK 3. Zaliczka na podatek
podstawa opodatkowania 877,05 zł – 111,25 zł = 765,80 zł; po zaokrągleniu 766 zł
podatek (766 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 91,55 zł
zaliczka do urzędu skarbowego 91,55 zł – 67,97 zł = 23,58 zł; po zaokrągleniu 24 zł
KROK 4. Kwota do wypłaty (netto)
1016,40 zł – (139,35 zł + 78,93 zł + 24 zł) = 774,12 zł
W raporcie imiennym ZUS RSA za maj pracodawca powinien był wykazać pracownika z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 00 i z kodem przerwy w opłacaniu składek 151 na okres od 24 do 31 maja. W raporcie imiennym ZUS RCA miał natomiast wskazać wynagrodzenie za maj stanowiące podstawę wymiaru składek.
Kolejny miesiąc do rozliczenia to czerwiec, w którym pracownik cały czas jest na odwyku. Zakładamy jednak, że szpital do końca czerwca wystawi dwa zwolnienia lekarskie ZUS ZLA, które przyniosła do firmy żona pracownika.
Na jednym widnieje okres od 24 maja do 6 czerwca, a na drugim od 7 czerwca do 20 czerwca. Zatem pracodawca musi obliczyć zasiłek chorobowy za łącznie 28 dni, wynoszący 70 proc. podstawy wymiaru.
KROK 1. Wysokość zasiłku
podstawa wymiaru zasiłku dla pracujących w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę po odliczeniu części składek finansowanych przez ubezpieczonego 1386 zł – (1386 zł x 13,71 proc.) = 1195,98 zł
1195,98 zł : 30 = 39,87 zł
39,87 zł x 70 proc. = 27,91 zł
27,91 zł x 28 dni = 781,48 zł
Zasiłki są nieoskładkowane, więc to działanie pomijamy.
KROK 2. Zaliczka na podatek podstawa opodatkowania
(bez kosztów uzyskania przychodów, bo to przychód z innych źródeł) 781,48 zł, czyli po zaokrągleniu 781 zł zaliczka na podatek
(781 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 94,25 zł; po zaokrągleniu 94 zł
KROK 3. Do wypłaty
781,48 zł – 94 zł = 687,48 zł
Za czerwiec pracodawca złoży za pracownika tylko raport ZUS RSA z kodem świadczenia i przerwy 313 – zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego, okresem od 24.05 do 20.06 i kwotą wypłaconego zasiłku.
Trochę teorii, trochę praktyki
- Jeżeli pracownik przebywał w zakładzie leczenia uzależnień, ale nie dostarczył zwolnienia lekarskiego, to w imiennym raporcie rozliczeniowym ZUS RSA za miesiąc, w którym to miało miejsce, absencję należy wykazać z kodem przerwy w opłacaniu składek 151 (okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku).
- Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy m.in. z powodu przebywania w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego lub od środków odurzających albo substancji psychotropowych (art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej).
Zatem za pobyt w szpitalu na leczeniu uzależnienia pracownikowi przysługuje – co do zasady – zasiłek chorobowy w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru.
Czytaj też:
Zobacz:
» Dobra Firma » Kadry i płace » ZUS » Zasiłki » Zasiłek i wynagrodzenie chorobowe » Zasiłek i wynagrodzenie chorobowe pracownika
» Dobra Firma » Kadry i płace » Poradniki kadrowo-płacowe » Wynagrodzenia » Płacę, więc liczę