Od tego roku obowiązuje nowa klasyfikacja kodów działalności gospodarczej (PKD 2007), ale jeszcze dwa lata będzie ona funkcjonować równolegle z dotychczasową (PKD 2004). Do końca 2009 r. przedsiębiorcy będą przeklasyfikowani na podstawie danych zbieranych bezpośrednio lub z przesyłanych do nich ankiet aktualizacyjnych. Wynika to z rozporządzenia Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (DzU nr 251, poz. 1885). Zmiany są duże, więc każdy podmiot będzie miał nowy kod.

Przedsiębiorcy, którzy w tym roku zarejestrują działalność i w związku z tym wystąpią o REGON, dostaną w urzędzie statystycznym dwa kody PKD – starej i nowej klasyfikacji.

Składka wypadkowa zależy od tego, jak często przy danej działalności gospodarczej zdarzają się wypadki przy pracy i choroby zawodowe. Odnosząc się do kodu PKD, wyróżniono 29 grup działalności, którym przypisano różne kategorie ryzyka. Obecnie składka wynosi od 0,67 do 3,6 proc. podstawy wymiaru. Najwyższą kategorię ryzyka, a co za tym idzie stopę procentową składki, mają płatnicy w górnictwie (3,6 proc.), a najniższą (0,67 proc.) pośrednictwo finansowe, hotele, restauracje.

To, jaką stawkę płaci dany pracodawca, określa rozporządzenie z 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (DzU nr 200, poz. 1692 ze zm.).

W Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej przygotowano projekt nowelizacji tego rozporządzenia. Przewiduje on, że do 30 grudnia 2009 r. do grup działalności (a co za tym idzie, do stopy składki wypadkowej) będzie stosowana dotychczasowa klasyfikacja (PKD 2004). Zmiana PKD nie wpłynie więc na wyliczenie składki na ubezpieczenie wypadkowe na najbliższy rok składkowy (od 1 kwietnia br. do 31 marca 2009 r.).

Dotyczy to także firm utworzonych w tym roku. Zasadniczo ZUS, określając należną składkę wypadkową dla nowego przedsiębiorcy, bierze pod uwagę działalność ustaloną w PKD z dnia zgłoszenia. Do końca 2009 r. będzie inaczej – składka będzie wyznaczana na podstawie PKD 2004.

Nowa klasyfikacja będzie natomiast wpływać na składki w kolejnym roku składkowym, czyli 2009/2010. Co więcej, od 1 kwietnia 2009 r. zostaną one zrewidowane także z innego powodu. Kategorie ryzyka ustala się bowiem na czas nie dłuższy niż trzy lata. Tak się składa, że od 1 kwietnia 2009 r. dla poszczególnych grup działalności powinny być ogłoszone nowe kategorie ryzyka z uwzględnieniem danych o warunkach pracy i wypadkach za poprzednie trzy lata. Wynika to z art. 30 ust. 5 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU nr 199, poz. 1673 ze zm.).

– W rozporządzeniu uwzględniającym nową klasyfikację powinna być większa rozpiętość składek. Uda się wyodrębnić branże, w których ryzyko jest większe, jeśli grup działalności będzie co najmniej 50. Składka powinna być też różnicowana w obrębie grupy. Transport jest bowiem bardziej ryzykowny niż usługi pocztowe, a są zakwalifikowane do jednej grupy – uważa dr Jan Rzepecki z Zakładu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy.

Może się okazać, że niektórzy płatnicy będą w roku składkowym 2009/2010 płacić składki według dwóch różnych stóp procentowych – inną od kwietnia do grudnia i inną od stycznia do marca.

– Dziś trudno przesądzić, czy i jak będą się zmieniały kategorie ryzyka, w tym stopy procentowe składek, zarówno na poziomie grup działalności, jak i poszczególnych płatników – zauważa Marek Bucior, dyrektor Departamentu Ubezpieczeń Społecznych w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.

Dopiero w roku składkowym 2010/2011 wszyscy płatnicy będą płacić składki wypadkowe tylko według PKD 2007.

Zobacz nową PKD 2007