Rz: Wypłata podwyższenia zasiłku macierzyńskiego nie wymaga wniosku pracownika, ale powinien złożyć oświadczenie, informując, czy zasiłek pobiera tylko z jednego tytułu. Po porodzie kontakt z pracownicą jest dość utrudniony. Czym ryzykuje pracodawca, który wypłaci podwyższenie bez takiego oświadczenia?
Marlena Kwiatek: Pracodawcy przede wszystkim powinni zapoznać się z grudniowym rozporządzeniem w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Określa ono, jakie dokumenty są niezbędne do wypłaty kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego oraz ich formę. Ubezpieczony musi przedłożyć:
- oświadczenie, w którym wskazuje, czy zasiłek macierzyński przysługuje mu z więcej niż jednego tytułu, a jeżeli tak, to który płatnik jest zobowiązany do wypłacenia kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, oraz potwierdza, że nie pobiera tej kwoty z innego tytułu,
- zaświadczenia pozostałych płatników zasiłku za miesiąc, w którym przysługuje podwyższenie zasiłku do kwoty świadczenia rodzicielskiego, zawierające informacje o okresie przysługującego zasiłku oraz o miesięcznej jego kwocie po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz o stawce za miesiące, w których zmieniła się wysokość zasiłku macierzyńskiego i jego okresie.
Wypłata zasiłku bez tych dokumentów może spowodować jego zawyżenie. To z kolei pociąga za sobą konieczność dokonania korekty dokumentów rozliczeniowych, wyrównania niedopłaty składek na ubezpieczenia społeczne. Nadpłata może też pociągnąć za sobą utrudnione dochodzenie zwrotu nadpłaconych kwot.
Czy takie podwyższenie zasiłku macierzyńskiego należy się też zleceniobiorcom?
Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego w związku z nowelizacją przysługuje każdemu uprawnionemu do pobierania zasiłku, jeśli miałby on być niższy niż 1000 zł netto miesięcznie. Zleceniobiorca również może nabyć uprawnienia do zasiłku macierzyńskiego. Nie ma znaczenia tytuł do ubezpieczenia chorobowego, z którego przysługuje ten zasiłek – działalność, zlecenie czy umowa o pracę.
Czy prawo do podwyższenia się przedawnia i po jakim czasie?
W interesie ubezpieczonego leży dostarczenie niezbędnej płatnikowi dokumentacji jak najszybciej. Podwyższenie kwoty zasiłku macierzyńskiego do stawki świadczenia rodzicielskiego jest częścią zasiłku macierzyńskiego, dlatego mają tu zastosowanie przepisy dotyczące tego rodzaju zasiłku dotyczące przedawnienia. Zgodnie z art. 67 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego przedawnia się z upływem sześciu miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który to świadczenie przysługuje. Jeżeli przedawnienie nastąpi w wyniku błędu płatnika składek – pracodawcy czy zleceniodawcy, albo z błędu ZUS, to przedawnia się ono z upływem trzech lat. Analogicznie w takim razie będzie z roszczeniem o uzupełnienie zasiłku na podstawie nowelizacji.
Czy wypłata takiego podwyższenia może mieć wpływ na prawo pracownicy do dodatku na dziecko w ramach 500+?
Tak, ponieważ podczas ustalania prawa do świadczenia z programu 500+ zasiłki macierzyńskie oraz świadczenia rodzinne są wliczane do dochodu rodziny. Dodatek z programu Rodzina 500+ będzie wypłacany na drugie oraz każde kolejne dziecko niezależnie od dochodu rodziców, natomiast na pierwsze dziecko pod warun- kiem, że dochód w rodzinie nie przekroczy 800 zł na osobę lub 1200 zł w rodzinach z dzieckiem niepełnosprawnym. Dlatego w sytuacji, w której od ustalenia dochodu rodziny będzie zależało, czy świadczenie 500+ zostanie przyznane, może się zdarzyć, że wyższy zasiłek macierzyński zaważy na decyzji o nieprzyznaniu prawa do 500 zł na pierwsze dziecko.
—not. Joanna Kalinowska
