Świadczenie rehabilitacyjne nie od pierwszego dnia choroby

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje po wyczerpaniu okresu pobierania zasiłku chorobowego. Następuje to po 182 dniach, a przy gruźlicy lub ciąży – po 270 dniach. Decyduje o tym lekarz orzecznik ZUS.

- Chcemy zatrudnić osobę, która po urazie kręgosłupa od pięciu miesięcy otrzymuje świadczenie rehabilitacyjne. W trakcie jego pobierania wygasła jej umowa o pracę na czas określony zawarta z poprzednią firmą, dlatego świadczenie wypłaca ZUS. Kandydat ten twierdzi, że lekarz prowadzący nie widzi przeciwwskazań, aby wrócił do pracy. Czy w tej sytuacji można skrócić okres otrzymywania świadczenia rehabilitacyjnego, które przyznano na siedem miesięcy? – pyta czytelnik.

Tak.

Osoba, która odzyskała zdolność do pracy przed upływem okresu, na który ZUS przyznał jej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, może podjąć nową pracę. Warunek – od lekarza medycyny pracy musi dostać zaświadczenie potwierdzające zdolność do pracy. Ponadto należy o tym poinformować organ wypłacający świadczenie rehabilitacyjne.

Lista uprawnionych

W myśl art. 18 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159, dalej ustawa zasiłkowa) świadczenie rehabilitacyjne przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym lub wypadkowym, gdy są niezdolne do pracy dłużej niż trwa okres pobierania z tego tytułu zasiłku chorobowego. O świadczenie wnioskuje się wtedy, gdy leczenie rokuje powrót do zdrowia. O jego przyznaniu decyduje lekarz orzecznik ZUS, wskazując okres teoretycznie niezbędny do pełnego powrotu do zdrowia (patrz ramka). Nie może to jednak trwać dłużej niż 12 miesięcy. To maksymalny okres, na jaki można otrzymać to wsparcie.

Świadczenie rehabilitacyjne pozwala ubezpieczonemu kontynuować leczenie lub rehabilitację po wyczerpaniu okresu płatności zasiłku chorobowego, zapewniając mu środki finansowe do zakończenia leczenia, ale nie dłużej niż przez 12 miesięcy.

Już zdolny

Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej nie może w sposób jednoznaczny stwierdzić, jak długo będzie trwała niezdolność do pracy, jak też nie wskazuje, że pracownik nie odzyska zdolności do pracy przez cały okres przyznanego świadczenia. Jeżeli więc ubezpieczony w czasie trwania świadczenia, zanim zakończy się ten okres, chce wrócić do pracy, szef musi skierować go na badania kontrolne. Nakazuje to art. 229 § 2 kodeksu pracy. Wykażą one, czy rekonwalescent może podjąć pracę na dotychczasowym stanowisku. Badanie to przeprowadza się, jeżeli niezdolność do pracy spowodowana chorobą trwała dłużej niż 30 dni. Lekarz medycyny pracy weryfikuje zdolność do pracy chorego.

Także pobierający świadczenie, który nie jest na etacie i zgłasza chęć podjęcia zatrudnienia, powinien uzyskać zaświadczenie o zdolności do pracy. W tym przypadku wykonuje się wstępne badania lekarskie zgodnie z art. 229 § 1 k.p. Podlegają im m.in. osoby przyjmowane do pracy.

W myśl § 4 ust. 1 w związku z § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 69, poz. 332 ze zm.) obowiązek skierowania pracownika na badania lekarskie wstępne lub okresowe zawsze spoczywa na pracodawcy.

Jeżeli etatowiec uzyska pozytywne zaświadczenie od lekarza, może wrócić do dotychczasowej pracy lub podjąć nowe zajęcie. Informuje o tym organ wypłacający świadczenie rehabilitacyjne.

Nawrót choroby

Jeżeli pracownikowi pogorszy się stan zdrowia w okresie przyznanego wcześniej świadczenia rehabilitacyjnego, nie należy ustalać uprawnień do wynagrodzenia/zasiłku chorobowego. W takiej sytuacji podejmuje się wypłatę wcześniej zawieszonego świadczenia rehabilitacyjnego. Może to jednak nastąpić dopiero po przedstawieniu przez pracownika zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA lub wystawionego na zwykłym druku.

Gdy pracownik w okresie świadczenia rehabilitacyjnego zdecydował się podjąć nową pracę, oddział ZUS po otrzymaniu informacji o nawrocie choroby zawiadamia nowego pracodawcę o tym, że tej osobie przyznano prawo do świadczenia rehabilitacyjnego i na jak długo.

Podstawą wydania przez ZUS decyzji w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego jest orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, od którego ubezpieczony nie wniósł sprzeciwu do komisji lekarskiej w ciągu 14 dni od otrzymania dokumentu lub co do którego nie wniesiono zarzutu wadliwości.

Nie każdy ma prawo

Art. 18 ust. 7 ustawy zasiłkowej wskazuje, kto już na starcie nie ma szans na świadczenie rehabilitacyjne. Nie dostanie go osoba, która ma prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, urlopu dla poratowania zdrowia albo nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Poza tym świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje:

- za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia,

- w okresie urlopu bezpłatnego lub wychowawczego,

- za cały okres świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co stwierdzono prawomocnym orzeczeniem sądu,

- za miesiąc, w którym stwierdzono wykonywanie pracy zarobkowej,

- w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.