Nigdy nie zyskają oni rekompensat [b]wskutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 24 czerwca 2008 r. (SK 16/06), obowiązującego od 7 lipca[/b]. Trybunał podważył w nim dotychczasową rygorystyczną interpretację ZUS co do wliczania nagród do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych. Stwierdził, że do podstawy tej wchodzą wszystkie składniki wynagrodzenia, pod warunkiem że:

- odprowadziliśmy od nich składki chorobowe,

- nie wypłaciliśmy faktycznie za czas zwolnienia lekarskiego czy przebywania na zasiłku.

[b]Jestem kadrową w dużej spółce handlowej. Czytam wszystko w prasie na temat skutków wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 czerwca, który zakwestionował praktyki ZUS dotyczące wpływu nagród uznaniowych na wysokość świadczeń chorobowych. Trybunał nakazał wyrównać zatrudnionym straty, jakie ponieśli w związku ze stosowaniem niekorzystnej interpretacji zakładu. Media piszą jednak tylko o pracownikach. A co z chałupnikami, którym nakładcy też często wypłacają nagrody?[/b] – pyta czytelniczka DOBREJ FIRMY.

Wprawdzie chałupników zaliczamy do wykonawców cywilnych, ale przepisy przyznają im wiele uprawnień pracowniczych. Konkretnie chodzi o [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71181]rozporządzenie Rady Ministrów z 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą (DzU z 1976 r. nr 3, poz. 19 ze zm.). [/mail]

[srodtytul]Ubezpieczeni dobrowolnie[/srodtytul]

W umowie o pracę nakładczą tak powinniśmy wskazać minimalną ilość powierzonych im zadań, by wynagrodzenie wyniosło przynajmniej połowę najniższego (380 zł), a gdy kontrakt ten stanowi główne lub wyłączne źródło utrzymania – najniższe (760 zł). Mają ponadto prawo do urlopu wypoczynkowego i macierzyńskiego oraz wynagrodzenia chorobowego od nakładcy za pierwsze 33 dni niedyspozycji w roku, a potem do zasiłków. Różnice widać też w zakresie ubezpieczeń społecznych. W odróżnieniu od pracowników chałupnicy opłacają bowiem dobrowolne składki chorobowe. I to jest klucz do odpowiedzi na nasze pytanie. Skoro należą do ubezpieczonych dobrowolnie, dotyczą ich inne przepisy o szacowaniu podstawy świadczeń chorobowych.

[srodtytul]Inaczej liczone zasiłki[/srodtytul]

Dokładnie chodzi o[link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176768] ustawę z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.)[/mail]. Osobno reguluje ona zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków dla pracowników i odrębnie dla niepracowników, w tym chałupników. Podstawę dla tych ostatnich stanowi zasadniczo przychód, jaki nakładca wypłacił im za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy. Według jej art. 48 ust. 2 do podstawy tej stosujemy art. 36 ust. 2 – 4, art. 38 ust. 1, art. 42, 43 i 46, z zastrzeżeniem art. 49 i 50. Znaczy to, że w ogóle nie odnosi się do nich zakwestionowany przez Trybunał art. 41 ustawy ani skutki orzeczenia. Nie są jednak stratni. Z cytowanego już art. 48 ust. 1 ustawy wynika bowiem, że uiszczane im nagrody uznaniowe uwzględniamy od razu w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłków jako jedną ze składowych ich przychodu. Dlatego przeliczenia ich świadczeń trzy lata wstecz są zbędne. Przedstawiamy ten problem na konkretnych przykładach.

[ramka][b]przykład 1[/b]

Pan Antoni jest zatrudniony w hurtowni od 1 stycznia 2008 r. na umowę o pracę. Nie opuścił jeszcze żadnego dnia pracy. Chorował w czerwcu br. 12 dni. Zarabia 1200 zł. Oprócz tego regulamin płacowy hurtowni przewiduje, że prezes może wypłacać pracownikom i chałupnikom nagrody uznaniowe. Dotychczas pan Antoni dostał dwie: 500 zł za marzec i 600 zł za kwiecień. Ustalając podstawę wymiaru należnego mu wynagrodzenia chorobowego, księgowa pominęła nagrody zgodnie z dotychczasową interpretacją ZUS. Teraz musi przeliczyć świadczenie, włączając te nagrody.[/ramka]

[ramka][b]przykład 2[/b]

Pan Tadeusz też od 1 stycznia br. pracuje w hurtowni opisanej w przykładzie 1, ale jako chałupnik. Otrzymuje 1200 zł pensji. Także chorował w czerwcu 12 dni i dostał jednakowe nagrody. Szacując dla niego wynagrodzenie chorobowe, księgowa od razu uwzględniła w jego podstawie nagrody. Stanowią bowiem część przychodu chałupnika. Nie należą się żadne wyrównania na podstawie wyroku Trybunału.[/ramka]