Wójt gminy wydał zarządzenie w sprawie przeprowadzenia kontroli w samodzielnym gminnym zakładzie opieki zdrowotnej. Wojewoda rozstrzygnięciem nadzorczym stwierdził nieważność tego zarządzenia. Jego zdaniem zgodnie z ustawą z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym do wyłącznej właściwości rady gminy należy tworzenie, likwidacja i reorganizacja przedsiębiorstw, zakładów i innych gminnych jednostek organizacyjnych oraz wyposażanie ich w majątek. Nie ma podstaw, aby gmina w zakresie kontroli publicznego zakładu opieki zdrowotnej działała przez organ wykonawczy. To rada gminy jest zatem władna do podjęcia decyzji w przedmiocie przeprowadzenia kontroli w samodzielnym gminnym zakładzie opieki zdrowotnej. W związku z tym, że wójt nie jest upoważniony do zlecenia przeprowadzenia kontroli zakładu opieki zdrowotnej, to zdaniem wojewody zarządzenie, jako podjęte bez podstawy prawnej, należało wyeliminować z obrotu prawnego.

Wójt zaskarżył rozstrzygnięcie wojewody do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie. Jego zdaniem gmina w zakresie kontroli powinna działać przez organ wykonawczy, więc przedmiotowe zarządzenie znajduje oparcie w przepisach prawa.

WSA w wyroku z 10 października 2023 r. uznał, że wojewoda zasadnie stwierdził nieważność zarządzenia wójta. Jak wynika z art. 121 i 122 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, nadzór nad podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą sprawuje podmiot tworzący, więc konsekwentnie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli udziela ten właśnie podmiot. Podmiotem tworzącym zakład opieki zdrowotnej – zgodnie z przepisami ustawy o działalności leczniczej – jest gmina, która działa przez radę gminy. Skoro zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym do wyłącznej właściwości rady gminy należy tworzenie, likwidacja i reorganizacja przedsiębiorstw, zakładów i innych gminnych jednostek organizacyjnych oraz wyposażanie ich w majątek, to nie ma podstaw do twierdzenia, że gmina w zakresie kontroli samodzielnego gminnego zakładu opieki zdrowotnej działa przez organ wykonawczy. Nie ma uzasadnienia prawnego różnicowanie działania gminy przez radę gminy i wójta oraz pozbawianie rady gminy kompetencji kontroli samodzielnego gminnego zakładu opieki zdrowotnej.

WSA zwrócił też uwagę, że określonego w art. 121 ustawy o działalności leczniczej pojęcia „nadzór” nie należy rozumieć tylko jako uprawnienia do kontrolowania lub pilnowania podmiotu zarządzającego podmiotem leczniczym, lecz również jako możliwość władczego oddziaływania na ten podmiot. Jednak zakres nadzoru, w tym możliwości prawnej ingerencji, wyznaczają przepisy prawa.

sygnatura akt: II SA/Ol 604/23