- Z powodu większych wydatków z budżetu, spowodowanych COVID-19, radni chcą wycofać się z podwyższonego poziomu dotacji dla niepublicznych przedszkoli czyli z 90 proc. podstawowej kwoty dotacji. Czy będzie to zgodne z prawem? Czy przepisy ustawy tzw. tarczy antykryzysowej na to zezwalają? Czy potrzebne jest nowe ustalenie na poziomie ustawowym czyli 75 proc. podstawowej kwoty dotacji?
Tarcza antykryzysowa nie wprowadziła modyfikacji przepisów ujętych w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych (u.f.z.o.), dotyczących dotowania niepublicznych placówek oświatowych, w tym przedszkoli. Jednak gmina może wprowadzić zmiany w systemie dotacyjnym. Punktem wyjścia w ocenie prawnej podanej problematyki będzie jednak tylko ustawa o finansowaniu zadań oświatowych. Z kontekstu wskazanego opisu wnioskować należy, że rada miejska przyjęła specjalną uchwałę, zapewne w trybie art. 39 ust. 1 pkt 2 u.f.z.o. Z tej regulacji wynika z kolei, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, może wyrazić zgodę na udzielenie dotacji, o której mowa m.in. w 17 ust. 3 (chodzi tu o niepubliczne przedszkole niebędące przedszkolem specjalnym otrzymującym z na każdego ucznia dotację z budżetu gminy w wysokości równej 75 proc. podstawowej kwoty dotacji dla przedszkoli, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na takiego ucznia niepełnosprawnego przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy) – w wysokości wyższej niż owe 75 proc. podstawowej kwoty dotacji. Niewątpliwie więc rada miejska mogła ustanowić dotację na poziomie np. 90 proc. podstawowej kwoty dotacji.
Czytaj także:
Z ww. regulacji wynika, że jedynie od dobrej woli rady gminy zależy, czy taki zwiększony poziom dotacji zostanie przyjęty. Skoro zaś jest to uprawnienie przysługujące radzie gminy, to w konsekwencji owa rada, może także w oparciu o to uprawnienie zrezygnować z podwyższonej stawki. Taki kierunek interpretacyjny wynika pośrednio choćby z rozstrzygnięcia nadzorczego Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z 24 marca 2020 r. (Nr IX/1017/2020) [źródło: rzeszow.rio.gov.pl]. Tam – co do zasady – nie podważono możliwości rezygnacji z podwyższonej stawki dotacji dla niepublicznych placówek, z tym jednak zastrzeżeniem, że rada gminy musi to zrobić zachowując odpowiednie procedury. W rozstrzygnięciu tym uznano, że nie jest właściwym przyjmowanie nowej uchwały dotacyjnej - z powtórzeniem stawki dotacyjnej z u.f.z.o. (czyli np. 75 proc. w przypadku podanego zapytania), lecz radni powinni ograniczyć się w uchwale do rezygnacji (uchylenia) dotąd obowiązującej stawki. Wówczas bowiem wchodzą automatycznie do zastosowania odpowiednie regulacje przewidujące standardowe (ustawowe) poziomy dotacji np. ww. 75 proc. podstawowej kwoty dotacji (a wymieniona w ww. art. 17 ust. 3 u.f.z.o.
Oznacza to tym samym, że stanowienie w tej mierze nowej regulacji byłoby wadliwym działaniem legislacyjnym radnych, gdyż doszłoby do powtórzenia w uchwale dotacyjnej reguł z art. 17 ust. 3 u.f.z.o. Ten aspekt był już podnoszony w orzecznictwie nadzorczym regionalnych izba obrachunkowych. Przykładowo, w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie z 22 maja 2018 r. (Nr XIV.141.S.2018) [źródło: szczecn.rio.gov.pl] zaakcentowano: Zapis uchwały rady gminy określający wysokość dotacji dla niepublicznego przedszkola oraz innych form wychowania przedszkolnego, w tym również jej wysokość na ucznia niepełnosprawnego przedszkola oraz dziecka uczęszczającego na zajęcia w ramach wczesnego wspomagania rozwoju, wykracza poza zakres kompetencji określonych przepisem art. 38 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych.
Nie upoważnia do podjęcia uchwały ogólny przepis kompetencyjny z art. 38 ust. 1 u.f.z.o. Zgodnie z jego treścią – organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa m.in. w art. 15-21, oraz tryb przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania, w tym zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, termin przekazania informacji o liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych (....) oraz termin i sposób rozliczenia wykorzystania dotacji.
Autor jest radcą prawnym
Podstawa prawna: Ustawa z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (tekst jedn.DzU z 2020 r. poz. 17 ze zm.)
