Pod koniec 2020 roku w Polsce działało ok. 4700 startupów. Ich liczba podwoiła się w ciągu ostatnich 5 lat. Kto i ile w nich zarabia?

- Każda praca w komercyjnym podmiocie musi przynosić profity. Ich wysokość powinna różnić się w zależności od etapu rozwoju i możliwości finansowych spółki. Jednak gratyfikacja jest niezbędna. Problem leży w ustaleniu wartości, bo „dużo” lub „mało” są pojęciami względnymi. Dla osoby, która tuż po studiach założyła startup, kwota 4000 zł netto może być odpowiednia. Natomiast dla wieloletniego menedżera korporacyjnego będzie to nieakceptowalna stawka. Chcąc ustalić odpowiedni poziom wynagrodzenia trzeba zwrócić uwagę na szereg czynników, m.in: sposób finansowania spółki, wysokość kapitału, którym się dysponuje, trakcję, sektor, etap rozwoju, parytet udziałów czy osobistą sytuację foundera. Grunt, żeby kierować się na tej płaszczyźnie rozsądkiem i realnym interesem spółki – wylicza Szymon Janiak, dyrektor zarządzający funduszem venture capital Czysta3.vc.

Gra toczy się o exit

- Budując startup, fundatorzy nie powinni początkowo sugerować się jedynie wysokością zarobków, ale przede wszystkim przyszłą wartością spółki. Cała gra toczy się o exit, czyli wyjście ze spółki poprzez sprzedaż posiadanych udziałów w optymalnym momencie. Niezależnie od tego, czy będzie to zbycie spółki inwestorowi branżowemu, wykup przez kolejny fundusz inwestycyjny czy debiut giełdowy, w założeniu jest to walka o duże pieniądze odroczone w czasie. Dobrze wiedzą o tym fundusze venture capital, które na co dzień się tym zajmują. Bywa jednak różnie ze świadomością właścicieli na ten temat. Czasem, nie mając benchmarków lub używając błędnych porównań, nie wiedzą oni, czego powinni oczekiwać. Tymczasem VC nie zawsze doradzają w najlepszej wierze, bo przedkładają dobro spółki nad dobro fundatora, co stanowi pewien paradoks – dodaje Janiak.

Z jakich źródeł finansują się startupy?

Jeśli chodzi o finansowanie działalności, to 80 proc. polskich startupów deklaruje korzystanie ze środków własnych. Tak wynika z danych Startup Poland. 32 proc. skorzystało ze wsparcia Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, 25 proc. z krajowego akceleratora, 20 proc. wykorzystało finansowanie krajowego Venture Capital, 16 proc. pozyskało pieniądze od Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, a 15 proc. od krajowego anioła biznesu. Do 5 proc. startupów zadeklarowało zdobycie finansowania z innych źródeł.

- Sytuacja finansowa danego startupu jest głównym czynnikiem wpływającym na ustalenie poziomu wynagrodzenia. Istotne są wtedy odpowiedzi na następujące pytania: jaki jest cashburn i jak długi jest runway tj., ile spółka wydaje lub planuje wydawać miesięcznie i na ile wystarczy to czasu; jaka jest struktura tych wydatków oraz jaka część zostanie przeznaczona na wynagrodzenia; jakie doświadczenie mają pracownicy oraz co jest niezbędne do osiągnięcia założonych kamieni milowych – wyjaśnia przedstawiciel Czysta3.vc.

Średnie zarobki startupów

W pierwszej połowie 2020 roku 23 proc. startupów odnotowało średni poziom miesięcznych przychodów wynoszący nie więcej niż 10 tys. zł (był to wzrost o 7 proc. w stosunku do I poł. 2019 roku), 13 proc. startupów osiągnęło zarobki od 10 do 50 tys. zł (wzrost o 1 proc.), 8 proc. – między 50 a 100 tys. zł (wzrost o 4 proc.), 5 proc. – między 100 – 200 tys. zł (wzrost o 1 proc.), 7 proc. startupów między 200 a 500 tys. zł (wzrost o 3 proc.), a także 1 proc. między 500 tys. a mln zł (status quo) oraz 1 proc. ponad 1 mln złotych, co wynosi o 2 punkty proc. mniej niż w 1 poł. 2019 roku – wynika z informacji Startup Poland. Dane te świadczą o tym, że pandemia COVID-19 w pewnym stopniu zmieniła poziom przychodów polskich startupów.

Średnie płace w startupach

W startupach na najwyższe zarobki mogą liczyć pracownicy z poziomu c-level, programiści oraz menedżerowie sprzedaży. Z drugiej strony, według danych z raportu Startup Poland w 2019 roku, średnie miesięczne wynagrodzenie ponad 40 proc. najważniejszych osób w startupie wynosiło nie więcej niż 1 250 euro (ok. 5 325 zł).

Co czwarta osoba z poziomu c-level mogła liczyć na zarobki wynoszące między 1 250 a 2 500 euro (5 325 – 10 650 zł). Niewiele ponad 16 proc. zarabiało w tym czasie odpowiednio między 2 500 a 4 000 euro (10 650 – 17 040 zł) lub powyżej 4 000 euro (ponad 17 040 zł). Średnie zarobki programistów były bardziej zróżnicowane. Prawie 30 proc. z nich nie zarabiało więcej niż 1 250 euro, co trzeci mógł liczyć na pensję wynoszącą między 1 250 a 2 500 euro, prawie 27 proc. na zarobki kształtujące się w przedziale 2 500 a 4 000 euro, a 11,2 proc. na kwotę powyżej 4 000 euro. Bardzo zbliżone do zarobków pracowników z poziomu c-level były za to stawki menedżerów sprzedaży, z tą różnicą, że na najwyższym poziomie ponad 4 tys. euro znalazło się 8,2 proc. pracowników.

- Wynagrodzenie założycieli i pracowników startupów jest bardzo zróżnicowane. Pensja fundatora może równie dobrze wynosić 0 zł, gdy ma on komfort finansowy i wcześniej zgromadzony kapitał. Najczęściej jednak na rynku spotyka się medianę rzędu 5-7 tys. zł netto. Z kolei oczekiwania rzędu 25 tys. na rękę nie są możliwe na początkowym etapie. Zawsze trzeba szukać złotego środka, który z jednej strony zapewni minimum fundatorowi, z drugiej będzie po prostu racjonalny dla spółki, bo jeśli ta będzie dobrze zarządzana, z pewnością na jakimś etapie wynagrodzi wszelkie trudy – podsumowuje Szymon Janiak.