ZUS ma prawo kwestionować uprawnienia do zasiłków związanych z chorobą czy rodzicielstwem. Może to zrobić nie tylko wtedy, gdy umowa o pracę, zlecenia czy inny tytuł do objęcia ubezpieczeniem ma charakter pozorny, ale również wtedy, gdy określona umowa (albo działalność gospodarcza) jest co prawda wykonywana, lecz ustalona podstawa wymiaru składek nie jest proporcjonalna do osiąganych przychodów z tej umowy albo działalności, lub gdy przychody te są niewspółmierne do możliwości finansowych pracodawcy (zleceniodawcy) albo charakteru pracy. ZUS może podważyć prawo do zasiłków także wtedy, gdy wykonywana praca, zlecenie lub działalność nie jest na tyle zintensyfikowana, aby można było uznać, że oprócz zamiaru objęcia ochroną ubezpieczeniową miała ona przysłużyć się jeszcze osiąganiu zysków – przynajmniej w zamiarze.