Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 18 lipca 2017 r. (III SA/Kr 520/17).

W tej sprawie inspektor pracy nakazał przewoźnikowi, aby wypłacił kierowcy należne diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju. Pracodawca potrącił je na poczet rozliczenia strat o wartości przekraczającej 12 tys. zł, które kierowca wyrządził mu ze swojej winy. Chodziło o nadrabianie drogi spowodowane ignorowaniem wytyczonych mu tras, uszkodzenie radia CB oraz zniszczenie opon w wyniku niewłaściwego obchodzenia się z pojazdem. Inspektor powołał się na art. 91 kodeksu pracy, który mówi, że potrącanie z wynagrodzenia należności nieprzewidzianych w art. 87 k.p. jest możliwe tylko za zgodą pracownika.

Przewoźnik wytoczył przeciwko kierowcy powództwo cywilne o zapłatę odszkodowania obejmującego wysokość szkody. Podnosił, że dieta pracownicza z tytułu podróży służbowej nie ma cech charakteryzujących wynagrodzenie z art. 91 k.p. Zarzucał też, że organy PIP nie są upoważnione do rozstrzygania cywilnoprawnych sporów pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, dotyczących wynagrodzenia za pracę. Inspektor może wydać nakaz wypłacenia pracownikowi przysługującej mu bezspornej należności dopiero na podstawie orzeczenia sądu.

Sprawa trafiła do WSA w Krakowie. Sąd niższych instancji stwierdził bowiem – wbrew twierdzeniom przewoźnika – że diety niewypłacona kierowcy są świadczeniem należnym i mogły stanowić podstawę wydania nakazu przez inspektora pracy. Nakaz nie stanowił tu rozstrzygnięcia spornej kwestii cywilnoprawnej dotyczącej odszkodowania z tytułu poniesionej przez przewoźnika szkody wynikającej z działania kierowcy.

W skardze do WSA przewoźnik podniósł, że między nim a kierowcą istnieje spór na tle wypłaty 4580,19 zł, a kompetencje do jego rozstrzygnięcia ma wyłącznie sąd powszechny. Z tym stwierdzeniem nie zgodził się WSA. Sąd ten przyznał, że nakaz wypłaty wynagrodzenia może być wydany wtedy, gdy wynagrodzenie jest należne. Jak jednak wynika z orzecznictwa, wyrażenie to oznacza, iż prawo do wynagrodzenia nie może budzić wątpliwości. Inspektor pracy może zatem nakazać wypłatę wynagrodzenia za pracę, gdy należność jest wyliczona, jej wysokość i podstawa są bezsporne, a ponadto nie budzi jakiejkolwiek wątpliwości fakt jej niewypłacenia. Sąd pracy jest jedynym kompetentnym organem tylko przy spornych należnościach – tj. wtedy, gdy istnieje spór co do wysokości, okresu czy tytułu wypłaty wynagrodzenia. Wydanie nakazu płatniczego nie jest wówczas uzasadnione.

W tej sprawie bezspornie kierowca miał prawo do należności z tytułu podróży służbowych w wysokości 4580,19 zł. Przewoźnik tego nie kwestionował, lecz uznał, że ma prawo je potrącić na poczet szkody. W tych okolicznościach inspektor pracy miał prawo wydać nakaz zapłaty.

WSA odniósł się ponadto do art. 91 § 1 k.p. przewidującego konieczność uzyskania pisemnej zgody pracownika na dokonanie potrącenia z przysługujących mu należności innych niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 k.p. Uznał, że bez zgody pracownika można potrącić z jego wynagrodzenia za pracę tylko:

- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,

- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

- zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,

- kary pieniężne przewidziane w art. 108 k.p.,

- kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.

Tym samym nie ma podstaw, aby dokonywać potrąceń z wynagrodzenia m.in. na poczet strat wyrządzonych pracodawcy, chyba że sprawca szkody wyrazi na to zgodę. Przy czym taka zgoda nie może mieć charakteru blankietowego, zawartego w oświadczeniu pracownika o zapoznaniu się m.in. z regulaminem pracy i wynagrodzenia, która nie dotyczy istniejącej i konkretnej wierzytelności, a jedynie ewentualnych niedoborów.