Obowiązująca od 21 listopada 2013 r., nowa ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (dalej ustawa antykryzysowa), daje przedsiębiorcom dotkniętym kryzysem nowe możliwości przetrwania spowolnienia gospodarczego. Co najważniejsze z przewidzianego w niej wsparcia może skorzystać każda, nawet najmniejsza firma, o ile zatrudnia pracowników.

Wsparcie dla przedsiębiorców przewidziane w nowych przepisach polega bowiem na przyznaniu z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych nawet 1086 zł miesięcznej dopłaty do wynagrodzenia pracownika przez najbliższe pół roku. W sumie przedsiębiorca może uzyskać ponad 6,5 tys. zł wsparcia z publicznych środków, na każdego pracownika. Przez sześć miesięcy korzystania z wsparcia, koszt zatrudnienia pracownika może wynieść dla przedsiębiorcy niecałe 4 tys. zł. Oznacza to ogromne oszczędności dla wielu firm.

Nowe przepisy przewidują jednak kilka warunków, które trzeba spełnić aby otrzymać wsparcie. Kluczowe jest bowiem, to że przedsiębiorca musi uzyskać zgodę swoich pracowników na ograniczenie ich wynagrodzeń, w związku z przestojem ekonomicznym czy obniżeniem wymiaru czasu ich pracy. Przedsiębiorca, który takiej zgody nie uzyska nie będzie miał możliwości skorzystania z dofinansowań przewidzianych w ustawie.

Krok 1.

Uzyskaj zgodę załogi

Przedsiębiorca zanim złoży wniosek o wypłatę dofinansowań w Wojewódzkim Urzędzie Pracy musi najpierw zawrzeć z pracownikami porozumienie w sprawie zmniejszenia wymiaru czasu ich pracy, czy objęcia ich przestojem ekonomicznym, przez maksymalnie pół roku.

Taką zgodę załogi łatwiej będzie uzyskać przedsiębiorcom u których nie działają związki zawodowe. Porozumienie zawiera się bowiem wtedy z przedstawicielami załogi wyłonionymi w zwykle stosowany w tej firmie sposób. Wybory przedstawicieli załogi mogą więc być zorganizowane jako tajne bądź jawne głosowanie pracowników.

Inaczej jest w przypadku, gdy w firmie działa związek zawodowy. Wówczas pracodawca ma obowiązek negocjować wprowadzenie zmian z przedstawicielami tej organizacji. Porozumienie jest wtedy zawierane w formie układu zbiorowego pracy (zgodnie z art. 238 kodeksu pracy i następnymi). Test to jednak czasochłonna i skomplikowana procedura, gdyż związkowcy zawsze mogą odmówić zgody na propozycje pracodawcy i zawarcie układu nie dojdzie do skutku.

W układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu zawartym z załogą powinny znaleźć się postanowienia określające:

- grupy zawodowe objęte przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy;

- ile wynosi obniżony wymiar czasu pracy obowiązujący pracowników (maksymalnie pół etatu);

- jaki jest okres przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy (maksymalnie 6 miesięcy).

Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym czy obniżonym wymiarem czasu pracy przysługuje od przedsiębiorcy świadczenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Do tej kwoty Wojewódzki Urząd Pracy dopłaci jednak ponad tysiąc złotych na pokrycie części wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne i NFZ.

Rzeczywisty koszt zatrudnienia jednego pracownika w okresie np. przestoju ekonomicznego może wynieść niewiele ponad 660 zł na osobę miesięcznie.

Krok 2.

Sprawdź, czy spadły obroty

Kolejnym warunkiem uzyskania pomocy jest odnotowanie przez przedsiębiorstwo 15 proc spadku obrotów rozumianych jako sprzedaż towarów lub usług, liczony w ujęciu ilościowym lub wartościowym.

Co ważne przedsiębiorca ma obowiązek sam oszacować czy wystąpił u niego spadek obrotów w wymiarze wymaganym przez przepisy. Zgodnie z art. 3 ust 1 ustawy antykryzysowej, jest on liczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu 6 kolejnych miesięcy w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, do łącznych obrotów z analogicznych 6 miesięcy w okresie 12 miesięcy przed okresem 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku.

We wniosku o dofinansowanie przedsiębiorca jedynie składa oświadczenie w tym zakresie. Urzędnik sprawdzający poprawność wniosku nie będzie więc weryfikował, czy faktycznie spełnia on ten warunek przyznania pomocy. Nie oznacza to, że prowadzący działalność, którzy chcą wystąpić o taką pomoc mogą zlekceważyć obowiązek właściwego określenia spadku obrotów ich firmy. W ciągu pięciu lat od przyznania pomocy mogą bowiem spodziewać się wizyty kontrolera skarbówki, który zweryfikuje te wyliczenia. Jeśli okaże się, że przedsiębiorca zbyt pesymistycznie ocenił kondycję swojej firmy, musi liczyć się z obowiązkiem zwrotu pomocy razem z odsetkami.

Aby uniknąć wątpliwości przy ocenie wartości spadku obrotów przedsiębiorcy powinni rozważyć skorzystanie z usług biegłego rewidenta, który zawodowo para się oceną kondycji finansowej spółek.

Krok 3.

Złóż wniosek

Przedsiębiorca, który ma już zgodę załogi na wprowadzenie przestoju ekonomicznego, lub obniżenia wymiaru czasu pracy części lub wszystkich pracowników, powinien złożyć w Wojewódzkim Urzędzie Pracy wniosek o przyznanie dofinansowania. W myśl art. 3 ust1 pkt 2 ustawy antykryzysowej o przyznanie pomocy może wystąpić przedsiębiorca, który:

- nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Pracy, albo

- zawarł umowę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych lub otrzymał decyzję urzędu skarbowego w sprawie spłaty zadłużenia i terminowo opłaca raty lub korzysta z odroczenia terminu płatności. Jeśli zaległości powstały w okresie spadku obrotów gospodarczych, wystarczy, że przedsiębiorca dołączy do wniosku o przyznanie świadczeń plan spłaty zadłużenia uprawdopodabniający poprawę jego kondycji finansowej i pełną spłatę zaległości w regulowaniu składek, wraz z kopią wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o rozłożenie na raty należności z tytułu tych składek lub o odroczenie płatności tych składek;

- nie spełnia przesłanek do ogłoszenia upadłości, określonych w art. 11, art. 12 ust. 2 lub art. 13 ust. 3 ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze.

Ponadto przedsiębiorca nie uzyska dofinansowania do pensji danego pracownika, jeśli w ciągu ostatnich dwóch lat otrzymał środki na wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy z Funduszu Pracy, bądź Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Wniosek o wypłatę dofinansowania można znaleźć w załączniku do rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 14 listopada 2013 r. w sprawie przyznawania świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy. W myśl tego formularza przedsiębiorca podaje ogólną kwotę dofinansowania, oraz liczbę pracowników, którym to świadczenie zostanie wypłacone. Poza tym wniosek zawiera wyłącznie wspomniane wcześniej oświadczenie co do wysokości obrotów, oraz nie zalegania ze składkami i podatkami czy nie spełniania przez przedsiębiorcę warunków do ogłoszenia upadłości.

Krok 4.

Zawrzyj umowę

Wojewódzki Urząd Pracy ma tylko 7 dni na rozpatrzenie wniosku przedsiębiorcy i jeśli został on wypełniony prawidłowo może liczyć, że w ciągu tygodnia podpisze umowę na wypłatę świadczeń. W umowie tej przedsiębiorca zobowiązuje się, że w okresie pobierania i wypłaty dofinansowań, a także w ciągu maksymalnie kolejnych 3 miesięcy nie zwolni pracownika z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.

Ponadto przedsiębiorca zobowiązuje się do składania co miesiąc do marszałka województwa, oświadczenia o niedokonaniu wypowiedzenia pracownikom umów o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników a także niezwłocznego przedstawienia, na wezwanie marszałka województwa, dokumentów potwierdzających pozostawanie w stosunku pracy pracowników umieszczonych w wykazie.

Krok 5.

Zaplanuj szkolenie

Poza dotacją do pensji pracowników, w okresie przestoju ekonomicznego, czy obniżenia wymiaru czasu pracy pracowników, przedsiębiorca może zapewnić zatrudnionym szkolenia finansowane w znacznej części ze środków Funduszu Pracy.

Powiatowy urząd pracy sfinansuje bowiem 80 proc. kosztów szkolenia, nie więcej jednak niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia, co daje kwotę ponad 10 tys. zł na szkolenie pracowników. Co ważne przedsiębiorca sam wybierze sobie instytucję szkoleniową.

We wniosku do powiatowego urzędu pracy o wypłatę dofinansowania do kosztów szkolenia pracowników musi jednak udowodnić, że wybrana przez niego do realizacji oferta instytucji szkoleniowej będzie konkurencyjna w stosunku do ofert innych instytucji szkoleniowych oferujących podobne szkolenia oraz że takie szkolenie jest uzasadnione obecnymi lub przyszłymi potrzebami przedsiębiorcy.

Wzór wniosku i umowy zawieranej z pośredniakiem można znaleźć w załączniku do rozporządzenia z 14 listopada 2013 r. w sprawie dofinansowania z Funduszu Pracy kosztów szkolenia pracowników objętych szczególnymi rozwiązaniami na rzecz ochrony miejsc pracy.

podstawa prawna: ustawa z 11 października 2013 r. – o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (DzU z 6 listopada 2013 r., poz. 1219)

podstawa prawna: rozporządzenie z 14 listopada 2013 r. w sprawie przyznawania świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy (DzU z 20 listopada 2013, poz. 1349)

podstawa prawna: rozporządzenie z 14 listopada 2013 r. w sprawie dofinansowania z Funduszu Pracy kosztów szkolenia pracowników objętych szczególnymi rozwiązaniami na rzecz ochrony miejsc pracy (DzU z 20 listopada 2013 r., poz. 1348)