Talony do supermarketów i paczki z łakociami tracą na popularności. Przede wszystkim dlatego, że trudno zaspokoić gusta wszystkich członków załogi. Nie każdy lubi objadać się słodkościami, czy też realizować bon w jednej sieci sklepów. Nie są one również na rękę pracodawcy, bo wymagają wysiłku i absorbują czas.

Dzięki finansowemu przysporzeniu podwładny kupi to, co chce, kiedy i gdzie sobie życzy. Ponadto gotówka zapewnia relatywnie najbardziej atrakcyjne zwolnienia w zakresie danin publicznych. Dodajmy, że chałupnicy korzystają z tych samych wyłączeń z podstawy wymiaru składek co pracownicy (§ 5 ust. 2 rozporządzenia składkowego), a w rozumieniu ustawy podatkowej zalicza się ich wprost do pracowników.

Pieniądze przekazane pracownikowi / chałupnikowi z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfśs) są zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w pełnej kwocie (§ 2 ust. 1 pkt 19 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia składkowego), a od podatku dochodowego – do 380 zł rocznie na jednego podwładnego / chałupnika (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT).

Banknot lub bilon

Należy się jednak liczyć z tym, że zfśs nie jest instytucją powszechnego rozdawnictwa środków, czy obdarowywania osób zatrudnionych. Ulokowane na jego koncie fundusze mają stanowić pomoc dla nielicznych najbiedniejszych pracowników lub tych, którzy znaleźli się w złej kondycji ze względu na zdarzenie losowe (np. pożar, powódź, kradzież).

Świadczenia socjalne należy przyznawać tylko na podstawie kryteriów socjalnych, czyli sytuacji życiowej, materialnej i rodzinnej zainteresowanego (art. 8 ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 592 ze zm.).

Najczęściej pracodawcy kierują się więc dochodem przypadającym na członka rodziny pracownika czy liczbą dzieci pozostających na jego utrzymaniu. Ponadto, aby je przyznać chałupnikom, należy ich zaliczyć do osób uprawnionych o ubieganie się o pomoc z zfśs w regulaminie socjalnym.

Ulga składkowa obejmuje też pieniądze wręczone zatrudnionemu bądź chałupnikowi ze środków funduszu socjalno-bytowego utworzonego na mocy układu zbiorowego pracy przez przedsiębiorstwo, które nie tworzy zfśs.

Tutaj zwolnienie z opłat jest limitowane. Przysługuje do wysokości ustawowego odpisu podstawowego na zatrudnionego w normalnych warunkach na jednego pracownika / chałupnika, czyli w 2013 r. – do kwoty 1093,93 zł rocznie na jedną osobę (§ 2 ust. 1 pkt 20 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia składkowego). Od całości takiego świadczenia trzeba jednak odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.

Natomiast finansowy profit, jaki pracownik czy chałupnik otrzyma ze środków firmy, jest w pełni oskładkowany i opodatkowany. Gdy dostali go natomiast od związku zawodowego, nie podlega on składkom (bo nie stanowi przychodu ze stosunku pracy), a podatkowi – w granicach do 380 zł rocznie na jedną osobę (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT).

Kosz ze słodyczami

Od wartości rzeczowych świadczeń, jakie zatrudniony otrzymał ze środków zfśs, nie trzeba opłacać żadnych składek, a podatku dochodowego – do 380 zł na jednego pracownika/chałupnika rocznie. Jeśli zakład sfinansuje je ze środków funduszu socjalno-bytowego na opisanych zasadach, jest ono zwolnione ze składek do poziomu 1093,93 zł na jedną osobę, ale w pełni opodatkowane. Gdy źródłem finansowania są środki obrotowe zakładu, nie ma mowy o jakiejkolwiek uldze ubezpieczeniowej czy podatkowej.

Od wartości paczki, jaką podwładny dostanie od związku zawodowego, nie trzeba opłacać ani składek na ubezpieczenia społeczne, ani zdrowotnej. Jest ona też wolna od podatku dochodowego do poziomu 380 zł rocznie na jedną osobę.

Bony do supermarketu

Kupony wręczone pracownikowi bądź chałupnikowi ze środków zfśs są zupełnie wolne od składek, ale w całości opodatkowane. Jeśli zostaną sfinansowane z funduszu socjalno-bytowego powstałego na mocy układu zbiorowego, są wolne od składek do 1093,93 zł na jedną osobę – pod warunkiem, że pracodawca nie prowadzi zfśs. W całości są jednak opodatkowane.

Żadne zwolnienie składkowe i podatkowe nie przysługuje natomiast pracownikowi czy chałupnikowi obdarowanemu talonem do sklepu ze środków obrotowych firmy. Jeśli jednak wręczył go związek zawodowy, wartość bonu nie podlega składkom, ale jest opodatkowana. Trzeba ją wówczas oszacować według ceny zakupu i dodać do podstawy opodatkowania obdarowanej osoby.