- Zasiłek chorobowy, wypłacony pracownikowi za 21 dni, wyniósł 837,27 zł. Jak obliczyć kwotę potrącenia na pokrycie należności innych niż alimentacyjne?

– pyta czytelnik.

Zasady dokonywania potrąceń z zasiłków z ubezpieczenia społecznego reguluje ustawa z 17 grudnia 1998 o emeryturach i rentach z  Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm., dalej ustawa emerytalna).

Są to odmienne reguły niż przy potrąceniach z wynagrodzenia za pracę. Jednak podobnie jak kodeks pracy również ustawa emerytalna przewiduje ochronę dla zasiłków. Polega ona na ustanowieniu granic potrąceń i kwot wolnych.

Tylko do 25 proc.

Z przysługującego ubezpieczonemu zasiłku mogą być potrącone tylko określonego rodzaju należności i w podanej w art. 139 ust. 1 ustawy emerytalnej kolejności. Są to m.in. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Gdyby jednak pracownik miał jeszcze alimenty do spłacania, to one miałyby pierwszeństwo przed  pozostałymi należnościami.

Pierwszym krokiem w dokonywaniu ujęć z zasiłku jest wyznaczenie kwoty granicznej. Inne należności niż alimenty, egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych, mogą być ściągnięte do wysokości 25 proc. kwoty zasiłku.

Drugą z barier jest kwota wolna od potrącenia. Stanowi ją kwota zasiłku wypłacanego za cały miesiąc, odpowiadająca 50 proc. kwoty najniższej emerytury, która od 1 marca 2011 wynosi 728,18 zł, przy  potrącaniu sum ustalonych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych oraz sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi).

Krok po kroku

Maksymalną część należności podlegającą potrąceniu ustala się od kwoty zasiłku przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, czyli od kwoty brutto.

Jeżeli w danym miesiącu pracownik choruje i pracuje, za co przysługuje mu normalne wynagrodzenie za przepracowane dni oraz zasiłek chorobowy, to pracodawca rozgranicza te należności i potrąca oddzielnie z wynagrodzenia, stosując zasady kodeksu pracy, oraz oddzielnie z zasiłku.

Przykład

Pracownik ma zajęcie komornicze niealimentacyjne. W maju otrzymał wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca w wysokości 525 zł brutto oraz zasiłek chorobowy za 21 dni w kwocie 837,27 zł.

POTRĄCENIE Z ZASIŁKU

KROK

1. Maksymalne potrącenie

W przypadku egzekucji na zaspokojenie należności innych niż alimentacyjne można potrącić nie więcej niż 25 proc. kwoty zasiłku. Część świadczenia podlegającą potrąceniu ustala się od kwoty zasiłku przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

837,27 zł x 25 proc. = 209,32 zł

KROK 2. Kwota wolna

Przy potrącaniu lub egzekwowaniu innych należności niż alimentacyjne wolna od potrąceń jest kwota zasiłku w części odpowiadającej 50 proc. kwoty najniższej emerytury.

728,18 zł (kwota najniższej emerytury) x 50 proc. = 364,09 zł

Jednak jest to kwota wolna od potrąceń, w przypadku gdy zasiłek przysługuje za cały miesiąc. Gdy należy się za część miesiąca, kwotę wolną od potrąceń trzeba zmniejszyć proporcjonalnie do okresu, za który przysługuje ten zasiłek.

[364,09 zł : 30 dni (taki podzielnik stosuje ZUS)] x 21 dni (liczba dni, za które przysługiwał zasiłek chorobowy) = 254,86 zł

KROK 3. Zasiłek netto

Zasiłek po odliczeniu miesięcznej zaliczki na podatek:

- podstawa opodatkowania 837,27 zł; po zaokrągleniu 837 zł

- zaliczka na podatek 837 zł x 18 proc. = 150,66 zł, po zaokrągleniu 151 zł (nie stosuje się tutaj kosztów uzyskania przychodów ani kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli została ona zastosowana przy obliczaniu wynagrodzenia za pracę)

- wartość netto 837,27 zł – 151 zł = 686,27 zł

KROK 4. Kwota po potrąceniu

Przy uwzględnieniu kwoty wolnej od potrąceń można potrącić pełną kwotę podlegającą potrąceniu na świadczenia niealimentacyjne, tj. 25 proc. kwoty zasiłku, czyli 209,32 zł. Ostatecznie pracownik otrzyma 476,95 zł zasiłku.

POTRĄCENIE Z WYNAGRODZENIA

Potrąceń dokonuje się tu z wynagrodzenia po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy.

KROK 1. Kwota netto

Wynagrodzenie w wysokości 525 zł za dni pracy w maju, na poziomie netto wynosi:

- składki społeczne 525 zł – (525 zł x 13,71 proc.) = 453,02 zł

- składka zdrowotna  453,02 zł x 9 proc. = 40,77 zł

- podstawa opodatkowania  453,02 zł – 111,25 zł = 341,77 zł; po zaokrągleniu 342 zł

- zaliczka na podatek (342 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 15,23 zł

Zaliczka podatkowa przewyższa składkę zdrowotną, toteż składkę tę należy obniżyć do wysokości tej zaliczki, tj. do 15,23 zł; natomiast sama zaliczka wynosi 0 zł

- wynagrodzenie netto  453,02 zł – 15,23 = 437,79 zł

KROK 2. Wartość do wypłaty

Potrąceniu podlega maksymalnie połowa wynagrodzenia netto pracownika, tj. 218,90 zł.

Jednak gdy uwzględnimy kwotę wolną od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia, również po odliczeniu składek i podatku, okazuje się, że z tego wynagrodzenia już nic nie można potrącić.

Zobacz:

» Dobra Firma » Kadry i płace » Wynagrodzenia » Potrącenia

» Kadry i płace » ZUS » Zasiłki » Zasiłek i wynagrodzenie chorobowe » Zasiłek i wynagrodzenie chorobowe pracownika