Główna księgowa zażądała ode mnie wyliczenia średniej urlopowej na koniec roku od pozostających urlopów po to, aby stworzyć rezerwę finansową. Czy mam do tego włączyć wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za zaległy urlop?

Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.) szczegółowo reguluje sposób wyliczenia wynagrodzenia za urlop (tzw. wynagrodzenia urlopowego) oraz ekwiwalentu.

Jeżeli przykładowo pracownicy otrzymują wynagrodzenie w stawkach godzinowych, to wystarczy wyliczyć normę dla pracownika, wymiar czasu pracy w poszczególnych miesiącach, pomnożyć to przez stawkę i uwzględnić to, czy pracownicy przekraczają te normy, czy nie. Wynagrodzenie za czas urlopu ma nie odbiegać od wynagrodzenia, jakie pracownik otrzymuje wtedy, kiedy wykonuje pracę.

Jeśli chodzi o ekwiwalent urlopowy, to § 6 pkt 5 rozporządzenia nakazuje wyłączyć go z wynagrodzenia urlopowego.

- A czy premię mam uwzględnić w tym wynagrodzeniu?

Jeżeli nie jest to premia uznaniowa, tylko przysługuje za wykonanie konkretnego zadania, a zasady jej nabywania są określone w przepisach wewnątrzzakładowych albo wynikają z umowy o pracę, np. pracownicy mają 20 proc. premii jako stały dodatek do wynagrodzenia, to oczywiście trzeba ją wliczyć.

- Czy mam brać pod uwagę ostatnie trzy miesiące roku?

Jeżeli pracownik ma zmienne składniki wynagrodzenia, to wylicza się średnią z tych składników z 3 miesięcy. Czytelniczka musi uwzględnić liczbę etatów, jaką ma w zakładzie w tym roku albo jaką przewiduje do końca grudnia.

- Mam umowę o pracę w firmie, w której pracodawca w ogóle nie chce dawać urlopów. Twierdzi, że jeżeli biorę dzień wolny, jest to urlop bezpłatny. W jaki sposób możemy zmobilizować pracodawcę, aby przestrzegał praw pracowniczych?

W takiej sytuacji można zgłosić tę sprawę do PIP. Siedziby okręgowych inspektoratów pracy znajdują się we wszystkich miastach wojewódzkich, a ich adresy są dostępne na stronie internetowej PIP: www.pip.gov.pl.

Skargę należy podpisać, bo anonimowe skargi nie są rozpatrywane. Dane osoby składającej skargę są podawane tylko do wiadomości inspektora pracy.

- Stażysta zaczyna pracę 15 stycznia. Z urzędu pracy otrzymaliśmy taką wykładnię przepisów, że te pół miesiąca nie liczy mu się do tego, aby uzyskał urlop. Musi być pełny miesiąc kalendarzowy, aby dać mu 2 dni urlopu. Czy to jest właściwe?

Dni wolne przysługujące stażyście to osobna regulacja. Nie ma ona żadnego związku z urlopem wypoczynkowym, do którego prawo mają osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę.

Zasady odbywania stażu przez bezrobotnego, jak i przysługujące im uprawnienia określa ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU nr 99, poz. 1001 ze zm.). Zgodnie z jej art. 53 § 7 na wniosek bezrobotnego odbywającego staż lub przygotowanie zawodowe w miejscu pracy pracodawca musi udzielić dni wolnych. Będą to 2 dni za każde 30 dni kalendarzowych odbywania stażu lub przygotowania zawodowego. Zatem pracownik czytelniczki powinien przepracować jeszcze 15 dni, aby nabyć prawo do 2 dni wolnych.