Tak wynika z interpretacji dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 maja 2021 r. (0112-KDIL2-2.4011.167.2021.1.AA).
Przedsiębiorca, który jest polskim rezydentem podatkowym, świadczy usługi opieki domowej nad osobami starszymi oraz niepełnosprawnymi. Usługi są świadczone na terytorium zarówno Niemiec, jak i Polski, w głównej mierze w miejscu zamieszkania podopiecznego, który ze względu na swój wiek lub stan zdrowia nie może go opuszczać. Podstawą świadczenia usług opieki domowej są umowy zawarte z rodzinami podopiecznych.
Aby móc realizować usługi, przedsiębiorca angażuje osoby fizyczne działające w roli opiekunów. Przedsiębiorąca zawiera z opiekunami umowy cywilnoprawne, do których stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zlecenia. Umowy przewidują wykonywanie usług okresowo również poza granicami kraju i w związku z tym zwrot wydatków związanych z podróżą. Zakres obowiązków zleceniobiorców jest zmienny i zależy od stanu zdrowia i potrzeb podopiecznego. Opiekunowie nie prowadzą działalności gospodarczej.
Co do zasady opieka jest wykonywana poza miejscem zamieszkania zleceniobiorcy oraz poza miejscowością siedziby przedsiębiorcy. Mając na uwadze to, że koszty utrzymania są co do zasady wyższe w Niemczech niż w Polsce, umowa z opiekunem zawiera również postanowienia dotyczące dodatkowych należności, których celem jest pokrycie dodatkowych kosztów pobytu za granicą. Przedsiębiorąca planuje wypłacanie tych świadczeń w kwotach nie wyższych niż określone w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 167; dalej: rozporządzenie).
Przedsiębiorca spytał czy działając jako płatnik, będzie musiał pobierać i odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy w związku z wypłacaniem zleceniobiorcom, wykonującym umowę zlecenia poza granicami Polski, należności z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania za granicą do wysokości wynikającej z rozporządzenia. Zdaniem wnioskodawcy takiego obowiązku nie będzie miał z uwagi na art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT, który zwalnia od podatku diety i inne należności związane z kosztem podróży.
Mariusz Piskur starszy konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Interpretacja organu ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców oraz opiekunów zajmujących się usługami opieki za granicą. Jeżeli przedsiębiorca przewidział wypłatę diet oraz zwroty kosztów, to możliwe jest preferencyjne potraktowanie tej części wynagrodzenia opiekuna. Co ważne, zastosowanie dla zleceniobiorców takich samych zasad jak w przypadku pracowników odbywających podróże służbowe jest rozwiązaniem, które nie różnicuje tych dwóch kategorii podatników, więc nie stawia zleceniobiorców w gorszej pozycji. Zaangażowanie zarówno pracowników, jak i zleceniobiorców jest powszechne w praktyce przedsiębiorców świadczących usługi opieki za granicą. Organ powołał się w interpretacji na przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT i podkreślił, że wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas a) podróży służbowej pracownika, b) podróży osoby niebędącej pracownikiem, do wysokości określonej w przepisach szczegółowych z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. W tym miejscu istotne jest, aby wskazać na rozróżnienie podróży od podróży służbowej, na które powołuje się ten przepis. O ile zatem podróż służbowa jest regulowana przez kodeks pracy, o tyle podróż może być interpretowana znacznie szerzej. Jak zwrócił uwagę NSA w wyrokach z 30 maja 2018 r. (II FSK 1446/16 i II FSK 1447/16) w przypadku opiekunów podróżą, która korzysta z preferencji podatkowej, jest podróż do miejsca, w którym zamieszkuje podopieczny, a celem regulacji jest ustanowienie zwrotu kosztów podróży związanej z wykonaniem zadania. Konsekwencje takiej interpretacji są doniosłe – zwolnienie nie ogranicza się jedynie do podróży służbowych, ale do wszelkich podróży osób niebędących pracownikami (w tym osób zaangażowanych na podstawie umów cywilnoprawnych). Warunkiem jest jednak, aby wypłacone diety i inne należności nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów świadczeniobiorców oraz zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodu. Podsumowując, jeżeli zleceniodawca wypłaca dietę (dodatek dzienny), którego celem jest pokrycie podwyższonych kosztów utrzymania, oraz zwraca koszty przejazdów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, noclegów oraz nnych niezbędnych, udokumentowanych i uzasadnionych wydatków, to nie powinien pobierać zaliczki na PIT od tych należności do kwoty limitów nałożonych rozporządzeniem.
