Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 12 grudnia 2016 r. (III SA/Gl 1305/16).
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: spółka), zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o CIT, podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Spółka planuje zawrzeć umowy najmu nieruchomości, której jest użytkownikiem wieczystym. W ramach planowanej umowy najemca będzie opłacał czynsz wyliczony w sposób przewidziany w umowie. Odrębnie, najemca będzie ponosił koszty dodatkowe związane z opłatą roczną oraz podatkiem od nieruchomości, który jest należny od obiektu będącego przedmiotem najmu. Opłaty dodatkowe nie będą wpływały na cenę usługi głównej i będą wynikać o odrębnych zapisów umowy najmu. Zwroty kwot zostaną uiszczone do wysokości faktycznie poniesionych wydatków podatku i opłat w danym okresie. Koszty dodatkowe będą dokumentowane i ponoszone przez najemcę na podstawie noty księgowej. Zdaniem spółki, planowana metoda dokumentowania zwracanych kwot jest prawidłowa, ponieważ kwoty te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji nie mogą być udokumentowane fakturą. Spółka w swojej argumentacji powołała się m.in. na art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Zdaniem organu podatkowego dokumentowanie notą księgową podatku od nieruchomości i opłaty za użytkowanie wieczyste nie jest jednak działaniem poprawnym, ponieważ koszt ten jest nierozerwalnie związany ze świadczoną usługą najmu. W przypadku obciążania najemcy podatkiem od nieruchomości i opłatą wieczystego użytkowania, spółka jest zobowiązany do wystawienia na jego rzecz faktur VAT. Rozpatrując skargę spółki, WSA podzielił stanowisko organu podatkowego. Uzasadniając wyrok, sąd podkreślił, że kwota poniesionego podatku nie może być przenoszona na najemcę tylko w formie noty księgowej, bo jest to element ściśle powiązany z czynszem najmu, czyli wynagrodzeniem za wynajętą przez najemcę nieruchomość.
Jakub Stachura współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte
Komentarz eksperta
Katarzyna Wieczorek-Puławska doradca podatkowy, starsza konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte
W przedmiotowej sprawie istota sporu pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym sprowadza się do oceny czy w przypadku świadczonej usługi najmu, dla potrzeb podatku od towarów i usług, możliwe jest wyłączenie z podstawy opodatkowania przenoszonych na najemcę, a obciążających wynajmującego kosztów podatku od nieruchomości oraz opłaty za użytkowanie wieczyste. Warto wskazać, że z art. 29a ustawy o VAT wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko co stanowi zapłatę, jaką usługodawca ma otrzymać lub otrzymał od usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, mającymi bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez podatnika. W związku z treścią przytoczonego przepisu kluczowe wydaje się więc ustalenie czy koszty podatku od nieruchomości oraz opłaty za użytkowanie wieczyste, którymi zgodnie z umową obciążany jest najemca, stanowią zapłatę z tytułu świadczonej usługi najmu, czy składają się na odrębne, niezależne od usługi najmu świadczenie. Podatek od nieruchomości jest świadczeniem publicznoprawnym, którego zakres podmiotowy został określony przez ustawodawcę. Ustawa określa w sposób jednoznaczny na kim ciąży obowiązek podatkowy i nie daje możliwości przeniesienia tego obowiązku na inny podmiot umową cywilnoprawną. Również opłata za użytkowanie wieczyste obciąża bezpośrednio każdorazowego użytkownika wieczystego i podobnie jak podatek jest jednym z kosztów posiadania nieruchomości. Co prawda nic nie stoi na przeszkodzie, aby strony umowy najmu ustaliły między sobą, że ww. koszty będzie pokrywać najemca. Niezależnie jednak od tego czy podatek od nieruchomości oraz opłata za użytkowanie wieczyste zostaną wkalkulowane w kwotę czynszu, czy będą „dodatkowym" składnikiem wynagrodzenia wynajmującego z tytułu najmu, uiszczenie ich przez najemcę będzie nierozerwalnie związane z usługą najmu, a w konsekwencji będzie podlegało opodatkowaniu VAT. Komentowany wyrok wpisuje się więc w dotychczasową linię orzeczniczą sądów administracyjnych w tym zakresie. Analogicznie orzekł m.in. WSA w Warszawie w wyrokach z 10 września 2015 r. (III SA/Wa 3276/14) i z 17 maja 2013 r. (III Sa/Wa 2954/12).
