15-proc. stawka CIT dla małych podatników
1 stycznia 2017 r.
- Wprowadzono preferencyjną stawkę CIT w wysokości 15 proc. (zamiast 19 proc.) dla małych podatników.
- Obniżoną stawkę mogą stosować tylko podatnicy, u których wartość przychodu ze sprzedaży wraz z kwotą VAT nie przekroczyła w poprzednim roku wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej kwocie 1 200 000 euro (w 2017 r. kwota ta wynosi 5 157 000 zł). Z preferencyjnego opodatkowania mogą również skorzystać podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą w pierwszym roku swojej działalności. W kolejnych latach prawo do korzystania z preferencyjnej stawki będzie uzależnione od zachowania statusu małego podatnika. Ze stosowania obniżonej stawki podatku zostały natomiast wyłączone podatkowe grupy kapitałowe. Z kolei podmioty utworzone w wyniku przekształceń określonych w znowelizowanych przepisach nie mogą stosować obniżonej stawki w roku podatkowym, w którym nastąpiło rozpoczęcie przez nie działalności oraz w roku podatkowym następującym bezpośrednio po nim. Z preferencyjnej stawki 15 proc. podatnicy ci będą więc mogli skorzystać dopiero od początku trzeciego roku, pod warunkiem, że nadal będą spełniali kryteria uznania ich za małych podatników.
Kwota wolna od podatku – kto zyska, a kto straci
1 stycznia 2017 r.
- Wprowadzono nowe regulacje w zakresie kwoty wolnej od opodatkowania PIT.
- Od 1 stycznia 2009 r. kwota wolna od podatku wynosiła niezmiennie 3 091 zł. Regulacja, która obowiązuje od 1 stycznia 2017 r., wprowadziła degresywną (malejącą) kwotę wolną od opodatkowania, zależną od dochodów uzyskiwanych przez podatników. Zwolnione od opodatkowania są dochody nieprzekraczające w roku podatkowym 6 600 zł. W przypadku dochodów od 6 600 zł do 11 000 zł kwota wolna stopniowo się zmniejsza. Przy dochodach od 11 000 zł do 85 528 zł rocznie wynosi ona tyle co w latach poprzednich (3 091 zł). Dla osób o dochodach powyżej 85 528 zł rocznie kwota wolna stopniowo się zmniejsza. Natomiast podatnicy zarabiający od 127 000 zł rocznie zostali zupełnie pozbawieni kwoty wolnej. Nowa kwota wolna wpływa także na sposób kalkulacji zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego Przepis nakazuje zatem szacowanie, już na początku roku, czy osiągane przez podatnika dochody będą mieścić się w pierwszym czy drugim przedziale obowiązującej skali podatkowej. W zależności od tego trzeba będzie ustalać możliwość pomniejszania podatku o kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 556,02 zł. Nowe przepisy co do zasady nie wprowadzają zmian w zakresie poboru zaliczek przez pracodawcę w trakcie roku podatkowego. Zmiany wynikają jedynie z konieczności dostosowania zaliczek do zmienionej skali podatkowej. Nadal pracodawca obniża zaliczkę o 1/12 kwoty 556,02 zł, pod warunkiem że otrzyma od pracownika przed wypłatą pierwszego w danym roku wynagrodzenia odpowiednie oświadczenie. Zasadniczo opodatkowanie według nowej skali podatkowej będzie następować dopiero w momencie składania zeznania rocznego.
Podatkowe zachęty dla działalności innowacyjnej
1 stycznia 2017 r.
- Wprowadzono szeroki pakiet rozwiązań mających na celu stworzenie bodźców dla działalności innowacyjnej. Chodzi m.in. o:
– zniesienie (na stałe) opodatkowania podatkiem dochodowym aportu własności intelektualnej i przemysłowej,
– rozszerzenie zakresu kosztów kwalifikowanych
– zwiększenie kwoty kosztów kwalifikowanych wydatków na działalność badawczo-rozwojową (B+R),
– wydłużenie z 3 do 6 lat okresu, w którym możliwe jest odliczenie kosztów kwalifikowanych,
– wprowadzenie zwrotu gotówkowego dla nowo powstałych przedsiębiorstw (start-upów) prowadzących działalność B+R.
- Celem zmiany jest stworzenie bliższych związków nauki z biznesem, ułatwienie przedsiębiorcom nawiązywania kontaktu z uczelniami i przekonanie badaczy, że mogą czerpać z tego korzyści nie tylko finansowe, ale i naukowe. Nowe przepisy kładą nacisk na koszty osobowe. To ma być też zachęta, aby wzorem innych krajów Unii Europejskiej, naukowcy byli bezpośrednio zatrudniani u przedsiębiorców i aby innowacje powstawały właśnie tam, a nie na uczelniach i w instytutach badawczych. Nowe przepisy mają zachęcić również do komercjalizacji wyników badań. Zniesiony został maksymalny pięcioletni okres, podczas którego naukowcy mogą czerpać korzyści z komercjalizacji, a za wdrożony patent będzie przyznawana taka sama liczba punktów, jak za wybitne osiągnięcie naukowe. Wprowadzono zmiany w wielu ustawach: o PIT, o CIT, a także w ordynacji podatkowej, w ustawie o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności, o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa, w prawie o szkolnictwie wyższym, w ustawie o PAN, o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, o zasadach finansowania nauki i w prawie ochrony środowiska.
Ceny transferowe i obowiązki dokumentacyjne
1 stycznia 2017 r. (większość)
- Wprowadzono:
– nowy próg powiązań kapitałowych (25 proc.),
– zmiany dotyczące dokumentacji podatkowej (wprowadzenie kryterium podmiotowego dla określenia obowiązku dokumentacyjnego; rozciągnięcie obowiązku dokumentacyjnego również na określone inne zdarzenia niż transakcje; uzależnienie sporządzania dokumentacji od przekroczenia progu istotnego wpływu transakcji na dochód podatnika, który jest uzależniony od wysokości przychodów podatnika; wprowadzenie nowych, dodatkowych obowiązków sprawozdawczych; wprowadzenie nowego zakresu dokumentacji, w tym dodatkowych jej modułów, które są obowiązkowe dla podatników osiągających określone wielkości przychodów lub kosztów; określenie zwolnień z obowiązku sporządzania dokumentacji).
- Zmiany przepisów w zakresie cen transferowych weszły w życie w dwóch terminach: 1 stycznia 2016 r. dotyczyły największych podatników (o skonsolidowanych obrotach przekraczających 750 mln euro), natomiast 1 stycznia 2017 r. objęły wszystkich innych przedsiębiorców i dotyczą transakcji przeprowadzonych po tym dniu. Zmiany są bardzo obszerne, dlatego powinny się z nimi zapoznać nie tylko te podmioty, które do tej pory miały obowiązek sporządzania dokumentacji, ale także pozostali przedsiębiorcy. Warto się bowiem upewnić czy nowe regulacje nie zaczęły po 1 stycznia br. dotyczyć także ich.
Fundusze inwestycyjne zamknięte opodatkowane na nowych zasadach
1 stycznia 2017 r.
- Wprowadzono nowe regulacje dotyczące opodatkowania funduszy inwestycyjnych zamkniętych (FIZ). Ze zwolnień podmiotowych w CIT nadal mogą korzystać fundusze inwestycyjne otwarte oraz specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte, z wyłączeniem specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla FIZ, a także – pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów – instytucje wspólnego inwestowania posiadające siedzibę w innym państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG.
- Fundusze inwestycyjne zamknięte, a także specjalistyczne FIO stosujące zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla FIZ, są zobowiązanie składać zeznania podatkowe, wykazywać w nich dochody z podziałem na dochody zwolnione przedmiotowo i opodatkowane oraz opodatkować dochody z udziału w spółkach transparentnych stawką 19 proc. CIT. Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych oraz banki potwierdzające wycenę aktywów TFI muszą wdrożyć odpowiednie procedury pozwalające na prawidłowe wyliczenie podatku. Zwolnione z opodatkowania pozostają niektóre dochody FIZ z aktywów innych niż spółki transparentne podatkowo, w tym np. zyski z nieruchomości, czy dochody uzyskiwane z krajowych bądź zagranicznych spółek innych niż transparentne podatkowo spółki osobowe. Takimi podmiotami mogą być na przykład kontrolowane spółki zagraniczne (CFC).
Odwrotne obciążenie przy usługach budowlanych
1 stycznia 2017 r.
- Rozszerzono katalog towarów i usług, w odniesieniu do których zastosowanie znajdzie mechanizm odwrotnego obciążenia, czyli procedura reverse charge.
- Jeżeli mamy do czynienia ze świadczeniem usług na rzecz podmiotu, który nie jest podatnikiem VAT, to wówczas procedury odwrotnego obciążenia nie stosuje się. W takiej sytuacji usługodawca rozlicza VAT należny. W odniesieniu do robót budowlanych rozliczenie na zasadach odwrotnego obciążenia znajduje natomiast zastosowanie pod warunkiem, że podatnik wykonujący prace budowalne działa jako podwykonawca. W takim przypadku usługodawca nie rozlicza VAT należnego. Jeżeli natomiast podatnik wykonuje roboty budowlane jako generalny wykonawca, to opodatkowanie następuje na zasadach ogólnych, tj. usługodawca rozlicza VAT należny. Regulacje te odnoszą się do usług, które zostaną wykonane od 1 stycznia 2017 r. Dotyczą także tych usług, które zostały rozpoczęte w 2016 r., ale nie zostały w tym roku zakończone. Gdy podatnik świadczący usługę budowlaną jako podwykonawca otrzymał w 2016 r. (opodatkowaną na zasadach ogólnych, według przepisów obowiązujących do końca 2016 r.) zaliczkę na poczet wykonania usług budowlanych, a prace zostaną wykonane w 2017 r., to wówczas – na podstawie przepisów przejściowych – podatnik ten będzie zobowiązany do korekty rozliczenia tej zapłaty (w tym także VAT należnego od zaliczki). Korektę tę należy zrobić w rozliczeniu na bieżąco, tj. za okres, w którym zostanie wykonana usługa. VAT należny od całej wartości usługi (w tym także od wcześniejszej zaliczki) rozlicza usługobiorca. Taki sposób postępowania, tj. korygowanie bieżących rozliczeń, powoduje, że podatnik nie wystawia żadnej faktury korygującej, nie koryguje on także swoich rozliczeń podatkowych wstecz (np. w okresie zapłaty zaliczki).
Obniżony limit płatności gotówkowych
1 stycznia 2017 r.
- Firmowe płatności powyżej 15 000 zł mogą być realizowane wyłącznie za pośrednictwem rachunku płatniczego danego przedsiębiorcy. Podatnicy PIT prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą oraz podatnicy CIT nie mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatku w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł została zrealizowana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
- Dotychczas limit płatności gotówkowych wynosił 15 000 euro. Ponadto, do 31 grudnia 2016 r. płatność przeprowadzona bez pośrednictwa rachunku w wysokości przekraczającej 15 000 euro nie wiązała się z żadnymi konsekwencjami podatkowymi. Wyjątkiem była sytuacja, gdy organy podatkowe w toku postępowania podatkowego stwierdziły, że transakcja, z którą wiązała się płatność, nie miała w rzeczywistości miejsca. Obecnie płatność powyżej 15 000 zł oznacza brak prawa do zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji została zrealizowana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Gdy wydatek związany z daną transakcją zrealizowaną wbrew nakazowi został zaliczony do kosztów podatkowych przed dniem gotówkowego rozliczenia się przedsiębiorców, podatnik ma obowiązek zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo – w przypadku braku możliwości ich zmniejszenia – zwiększyć przychody w miesiącu, w którym miała miejsce płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Nowe regulacje podatkowe mają zastosowanie do płatności przeprowadzanych w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2016 r. W przypadku „przesuniętych" lat podatkowych przepisy przejściowe stosuje się odpowiednio. Podatnicy znajdujący się w takiej sytuacji mają zatem więcej czasu na przygotowanie się do zmian.
Opodatkowanie aportów – kiedy wzrosną obciążenia podatkowe
1 stycznia 2017 r.
- Zmieniły się zasady opodatkowania transakcji aportowych, polegających na wnoszeniu wkładów niepieniężnych do spółek będących podatnikami podatku dochodowego. Zmiany dotyczą zarówno podatników PIT, jak i podatników CIT.
- Po zmianach przychodem wnoszącego do spółki wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część jest wartość tego wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku – w innym dokumencie o podobnym charakterze (do 31 grudnia ub. r. przychodem była wartość nominalna udziałów/akcji otrzymanych w zamian za ten wkład). Jeżeli wartość ta będzie niższa od jego wartości rynkowej albo nie zostanie ona określona w statucie, umowie spółki albo innym dokumencie o podobnym charakterze, to przychodem będzie wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności jego przedmiotu. W celu zminimalizowania ryzyka podatkowego, od 1 stycznia br. przed wniesieniem wkładu niepieniężnego należy rozważyć zabezpieczenie się wyceną rzeczoznawcy majątkowego. Nowe regulacje mogą wpływać na zwiększenie obciążeń podatkowych podatników PIT i CIT wnoszących do spółek wkłady niepieniężne w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Natomiast aport w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie powoduje nadal powstania przychodu.
Zestawienie zmian w przepisach podatkowych zostało opracowane przy wykorzystaniu tekstów z broszury „Podatki 2017. Najnowsze zmiany", która ukaże się 5 stycznia jako dodatek do Rzeczpospolitej.
