Na podstawie m.in. zakładowego układu zbiorowego pracy spółka przyznała pracownikom nagrody z funduszu załogi tworzonego z zysku do podziału. Zasady ich wypłaty miał określać regulamin tworzenia, podziału i wypłaty nagród z funduszu załogi.
We wniosku o interpretację podatniczka wskazała, że nagroda indywidualna z funduszu nagród za 2010 r. dla uprawnionego pracownika wynika z podzielenia kwoty z zysku przeznaczonego na fundusz nagród i liczby uprawnionych pracowników w etatach. Nagroda będzie wypłacana proporcjonalnie do wymiaru etatu uprawnionego pracownika.
Firma zapytała czy wypłaty w kwocie brutto zrealizowane na rzecz pracowników z funduszu nagród są dla niej kosztem podatkowym.
Fiskus odpowiedział, że nie. Co prawda zgodził się, że zrealizowane na rzecz pracowników wypłaty z zysku po opodatkowaniu są związane z prowadzoną przez spółkę działalnością gospodarczą i mają charakter premii, jednak w jego ocenie, stanowiąc element podziału wypracowanego przez spółkę zysku (dochodu po opodatkowaniu), nie mają charakteru kosztowego, bo ich źródłem jest zysk.
Pierwszy raz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę kasacyjną spółki. Sprawa trafiła na wokandę sądu kasacyjnego, a ostatecznie stała się kanwą uchwały z 22 czerwca 2015 r. NSA uznał w niej, że nagrody i premie wypłacone pracownikom przez podatnika CIT z dochodu po opodatkowaniu mogą być kosztem uzyskania przychodów (II FPS 3/15).
Sprawa wróciła do poznańskiego WSA, który tym razem uwzględnił skargę spółki. Sąd przeprowadził analizę w kontekście tego czy opłacone z funduszu nagród składki na ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, naliczone od wypłat zrealizowanych przez spółkę na rzecz pracowników, mogą być kosztem. Zauważył, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 40 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie społeczne oraz na Fundusz Pracy i na inne fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw – od nagród i premii wypłacanych w gotówce lub w papierach wartościowych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W ocenie sądu, gdyby zamiarem ustawodawcy było wyłączenie z kosztów całej nagrody wraz z pochodnymi, to tak by postanowił. Skoro jednak odwołał się tylko do składek na ubezpieczenie społeczne oraz na Fundusz Pracy i na inne fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw, to tylko te wydatki są wyłączone z kosztów uzyskania przychodów.
WSA odniósł się też do kwestii składki na Pracowniczy Program Emerytalny (PPE) uiszczanych przez spółkę, finansowanych z funduszu nagród utworzonego z wypracowanego zysku. Sąd wskazał na art. 15 ust. 1d ustawy o CIT. Przepis ten jest co prawda podstawą do zaliczania do kosztów podatkowych wydatków ponoszonych przez pracodawców w ramach realizowanych pracowniczych programów emerytalnych, jednak sfinansowane z funduszu nagród składki uiszczane na PPE nie mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych jako zasilane środkami z zysku.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 24 sierpnia 2016 r. (I SA/Po 1105/16).
Komentarz eksperta
Magdalena Piec, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego EY
Komentowane orzeczenie WSA zapadło po rozpatrzeniu przez NSA zagadnienia prawnego w składzie siedmiu sędziów (uchwała NSA z 22 czerwca 2015 r., II FPS 3/15) rozstrzygającym ostatecznie rozbieżne stanowiska co do odliczalności w rachunku CIT pracowniczych nagród wypłacanych z zysku (dochodu) po opodatkowaniu. Jak stwierdził NSA, źródło finansowania takich nagród nie ma wpływu na możliwość zaliczenia wypłat do kosztów uzyskania przychodów, jeśli tylko spełnione są ogólne warunki wskazane w ustawie o CIT. Artykuł 16 ust. 1 pkt 40 ustawy o CIT, wyłączający możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych, dotyczy wyłącznie składek na ubezpieczenia społeczne oraz na Fundusz Pracy i inne fundusze celowe od nagród wypłacanych z dochodu po opodatkowaniu (a więc nie dotyczy samych nagród).
To jednoznaczne stanowisko NSA należy ocenić pozytywnie. Rozstrzyga bowiem na korzyść podatników zagadnienie interpretowane dotychczas odmiennie przez organy podatkowe i sądy. Jest zarazem zgodne z logiką ustalania podstawy opodatkowania CIT oraz językową wykładnią przepisów. Stwarza również szansę dla podatników na zweryfikowanie dotychczasowych rozliczeń w tym zakresie.
WSA rozstrzygnął także zagadnienie odliczalność składek na ubezpieczenie społeczne oraz składek na pracownicze programy emerytalne finansowanych z zysku do podziału. W tym zakresie WSA podtrzymał negatywne dla podatnika stanowisko. Wydaje się jednak, że kwestią otwartą pozostaje rozróżnienie między „zyskiem" a „dochodem" po opodatkowaniu (o którym mowa w wyłączeniu) oraz definicja „innych funduszy celowych". Kwestie te mogą być przedmiotem dalszych rozstrzygnięć w zależności od stanów faktycznych prezentowanych przez podatników.
