Ustawa o PIT jasno określa, komu przysługują 50-proc. koszty uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 22 ust. 9 ww. ustawy wyższe, 50-proc., koszty uzyskania przychodu stosuje się w przypadku:

- zapłaty dla twórców za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego;

- z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną;

- z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i przez artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

Przykład

W firmie X dwie osoby mają stosowane 50-proc. koszty uzyskania przychodu.

Jan Kowalski, programista, zatrudniony jest na podstawie umowy o dzieło z zastosowaniem autorskich kosztów uzyskania przychodu z miesięczną kwotą wynagrodzenia 10 000 zł brutto.

Albert Mazowiecki zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę jako grafik. Co miesiąc rozlicza się z przepracowanego czasu pracy z zastosowaniem 50-proc. kosztów uzyskania przychodu. Wynagrodzenie z umowy o pracę pana Alberta wynosi 10 000 zł brutto.

Załóżmy, że w styczniu 2016 r. pan Albert zaewidencjonował 100 proc. czasu pracy twórczej z zastosowaniem 50-proc. kosztów uzyskania przychodu. Poniżej wyliczenie wynagrodzenia dwóch pracowników.

Ustawodawca wprowadził limit kosztów autorskich w danym roku podatkowym. Łącznie 50-proc. koszty uzyskania przychodu nie mogą przekroczyć połowy obowiązującej w danym roku kwoty pierwszego progu podatkowego. W 2016 r. limit ten wynosi 42 764 zł. Co istotne, limit ma zastosowanie niezależnie od formy zatrudnienia. Niestety, po przekroczeniu przez podatnika wskazanej kwoty płatnik ma obowiązek zaprzestania naliczania kosztów uzyskania przychodu. W praktyce oznacza to, że koszty te wyniosą zero zł. Podatnik, który będzie w stanie udokumentować faktycznie poniesione koszty uzyskania przychodu, w rocznym zeznaniu podatkowym może rozliczyć koszty uzyskania przychodu ponad obowiązujący limit.

Przykład

W firmie X dwie osoby mają stosowane 50-proc. koszty uzyskania przychodu.

Jan Kowalski, programista, zatrudniony jest na podstawie umowy o dzieło z zastosowaniem autorskich kosztów uzyskania przychodu z miesięczną kwotą wynagrodzenia 10 000 zł brutto.

Albert Mazowiecki zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę jako grafik. Co miesiąc rozlicza się z przepracowanego czasu pracy z zastosowaniem 50-proc. kosztów uzyskania przychodu. Wynagrodzenie brutto z umowy o pracę pana Alberta wynosi 10 000 zł brutto. Załóżmy, że w grudniu 2016 r. pan Albert zaewidencjonował 100 proc. czasu pracy twórczej, z zastosowaniem 50-proc. kosztów uzyskania przychodu. Obydwaj panowie przekroczyli limit zastosowania 50-proc. kosztów uzyskania przychodu. Poniżej wyliczenie wynagrodzenia dwóch pracowników.

podstawa prawna: ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 361 ze zm.)

Zdaniem autorki

Magdalena Ciałkowska, ekspert ds. zarządzania zasobami ludzkimi i administracji kadrowo-płacowej w dziale usług księgowych BDO

Trzeba zadbać o dokumentację

Zarówno płatnik, jak i podatnik mają obowiązek zadbania o prawidłowe i zgodne ze stanem faktycznym zapisy w dokumentacji, na podstawie której następuje rozliczenie z zastosowaniem 50-proc. kosztów uzyskania przychodu. Obydwie strony powinny zadbać o to, żeby w przypadku kontroli z urzędu skarbowego móc udowodnić zasadność zastosowania 50-proc. kosztów. Warto również zaznaczyć, że sam podatnik, jeżeli jest przekonany, że jego praca powinna być rozliczona z zastosowaniem 50-proc. kosztów uzyskania przychodu, powinien zadbać o stosowne zapisy w umowie. Może się bowiem okazać, że gdy zechce samodzielnie rozliczyć poniesione faktycznie koszty w zeznaniu rocznym, zostaną one zakwestionowane przez fiskusa. Takie stanowisko zajęła m.in. Izba Skarbowa w Katowicach, która w interpretacji z 8 grudnia 2015 r. (IBPB-2-1/4511-434/15/MD) stwierdziła, że z umowy pomiędzy płatnikiem a podatnikiem powinno jasno wynikać, iż część bądź całość wynagrodzenia jest wykonywana z zastosowaniem 50-proc. kosztów uzyskania przychodu. Jeżeli podatnik nie ma takiego zapisu w umowie, to co miesiąc otrzymuje wynagrodzenie bez zastosowania kosztów autorskich, co w konsekwencji oznacza, że nie będzie mógł ich zastosować w rozliczeniu rocznym.