Rz: Do kiedy podatnik PIT może zmienić sposób opodatkowania firmy i kogo to dotyczy?
Radosław Żuk: Polskie przepisy prawa podatkowego przewidują wiele możliwości opodatkowania prowadzonej przez osobę fizyczną działalności gospodarczej. Najczęściej sposób opodatkowania PIT zależy od woli samego podatnika, lecz w niektórych przypadkach również od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej oraz jej skali. Przedsiębiorca może rozliczać PIT według: zasad ogólnych, czyli według skali podatkowej (stawka 18 proc., a od nadwyżki dochodu ponad 85 528 zł według stawki 32 proc.), karty podatkowej, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz podatku liniowego (19 proc.).
W przypadku braku wyboru jakiejkolwiek formy opodatkowania PIT zasadą jest stosowanie zasad ogólnych. Natomiast pozostałe trzy formy opodatkowania wymagają złożenia odpowiedniego wniosku do właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego. Podatnik może również zmienić dotychczasową formę opodatkowania PIT. Może to zrobić do 20 stycznia każdego roku. Zgłoszenie to składane jest do właściwego dla podatnika – przedsiębiorcy naczelnika urzędu skarbowego. Zmiana odnosi się do opodatkowania w bieżącym roku podatkowym (tj. od 1 stycznia danego roku).
Jedynym przypadkiem sformalizowania zgłoszenia o zmianie (wyborze) którejś z form opodatkowania jest zgłoszenie zawiadamiające urząd skarbowy o wyborze karty podatkowej, które powinno zostać zrobione na formularzu PIT-16. W przypadku innych form opodatkowania przepisy nie określają wzorów formularzy. Tym samym podatnik powinien samodzielnie sformułować wniosek, z którego będzie wynikała wola zmiany zasad opodatkowania PIT.
Co ze spóźnialskimi? Czy można przywrócić termin do złożenia oświadczenia?
Termin do złożenia oświadczenia o zmianie formy opodatkowania jest terminem materialnym, a jego upływ powoduje wygaśnięcie praw i obowiązków materialnoprawnych, co oznacza wygaśnięcie prawa do wyboru innej niż dotychczasowej formy opodatkowania PIT. Potwierdził to NSA w wyroku z 18 września 2007 r. (II FSK 982/06): ,,(...) podatnik może zrzec się formy opodatkowania za dany rok podatkowy na rzecz opodatkowania w formie karty podatkowej lub na zasadach ogólnych najpóźniej do 20 stycznia roku podatkowego".
Tym samym niezłożenie oświadczenia o wyborze opodatkowania do 20 stycznia danego roku skutkuje brakiem możliwości zmiany formy opodatkowania, gdyż wskazanego terminu w żaden sposób nie można przywrócić. Terminu nie można przywrócić, nawet jeżeli brak zgłoszenia zmiany formy opodatkowania we właściwym terminie nie był zawiniony przez podatnika, a przykładowo przez biuro rachunkowe, czy też jego własnego pracownika.
Czy co roku trzeba informować o formie opodatkowania PIT, jeśli podatnik nie planuje zmiany opodatkowania?
W przypadku braku woli zmia ny formy opodatkowania nie jest konieczne składanie każdego roku kolejnych oświadczeń.
Czy osoby zakładające firmę w trakcie roku muszą czekać do 20 stycznia z wyborem np. liniowego PIT?
Osoby rozpoczynające działalność gospodarczą mogą złożyć oświadczenie o wyborze jednolitej 19-proc. stawki podatku, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub wniosek o zastosowanie karty podatkowej wraz ze złożeniem wniosku o rozpoczęcie działalności gospodarczej. Nie trzeba czekać do 20 stycznia następnego roku. Najpóźniej jednak wybór formy opodatkowania innej niż zasady ogólne powinien być zgłoszony przed rozpoczęciem działalności w przypadku karty podatkowej albo do dnia uzyskania pierwszego przychodu w pozostałych przypadkach, jeżeli przedsiębiorca nie wybrał formy opodatkowania we wniosku o wpis do CEIDG.
—rozmawiała Aleksandra Tarka
