Prowadzę działalność gospodarczą (sklep spożywczy). Ja i mój brat otrzymaliśmy rok temu w spadku (po połowie) samochód osobowy o wartości 30 tys zł. Na podstawie umowy użyczenia zawartej z bratem wykorzystuję ten samochód w działalności gospodarczej. Teraz chciałybyśmy go sprzedać. Jak mam rozliczyć kwotę uzyskaną ze sprzedaży, skoro samochód stanowi współwłasność? – pyta czytelniczka.

W opisanym przypadku samochód jest współwłasnością przedsiębiorcy, więc może on go wprowadzić do ewidencji środków trwałych. Takie stanowisko wyraziła również Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 19 marca 2012 r. (ILPB1/415-1399/11-4/AG). W piśmie tym czytamy: „Wnioskodawczyni może środek transportu stanowiący w 1/2 jej współwłasność wprowadzić do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych swojej działalności gospodarczej, proporcjonalnie do posiadanego udziału we własności tego składnika majątku". Zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżeńską, chyba że oboje małżonkowie wykorzystują samochód w działalności gospodarczej prowadzonej przez każdego z nich odrębnie (czyli jeśli jeden małżonek korzysta z samochodu w działalności gospodarczej, a drugi z niego nie korzysta i nie ma między nimi rozdzielności majątkowej, to wówczas można amortyzować całą wartość samochodu).

Należy dodatkowo zaznaczyć, że u przedsiębiorcy nie powstanie przychód z tytułu korzystania z udostępnionego samochodu osobowego na podstawie umowy użyczenia, ponieważ art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT zwalnia od podatku wartość nieodpłatnego świadczenia uzyskanego od najbliższego członka rodziny w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn (m.in. rodziców, rodzeństwa, babci, dziadka).

Gdy własność samochodu przysługuje kilku osobom, a współwłaściciele zdecydują się na sprzedaż takiego pojazdu wprowadzonego do środków trwałych i wykorzystywanego przez przedsiębiorcę w firmie, przychodem przedsiębiorcy jest tylko ta kwota ze sprzedaży, która odpowiada jego udziałowi we współwłasności. Artykuł 8 ust. 1 ustawy o PIT nakazuje przychody ze wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy określać u każdego podatnika (użytkownika, wspólnika) proporcjonalnie do jego udziału w zysku. Natomiast art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT za przychody z działalności gospodarczej uważa przychody z odpłatnego zbycia składników majątkowych będących środkami trwałymi lub podlegającymi ujęciu w środkach trwałych. Przychodem z działalności gospodarczej będzie także przychód ze sprzedaży składnika majątku, który nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, a mógł być w takiej ewidencji ujęty.

Niezamortyzowana wartość samochodu w momencie sprzedaży może stanowić koszt podatkowy przedsiębiorcy.