Zdarza się, że firmy sprzedają posiadane składniki majątku, traktowane jako środki trwałe. Są one zbywane z uwagi na całkowitą albo częściową utratę swojej przydatności bądź ze względu na prowadzoną przez firmę politykę bieżącego odnawiania parku składników majątku. O ile w przypadku sprzedaży na rzecz innych podmiotów gospodarczych nie ma wątpliwości, że nie trzeba ewidencjonować takiej sprzedaży kasą fiskalną, o tyle pytanie takie pojawia się już w razie zbycia tych składników na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, w tym pracowników firmy. Często bowiem nabywcami składników majątku firmy, w szczególności samochodów osobowych, stają się jej pracownicy, którzy uprzednio wykorzystywali te pojazdy przy wykonywaniu swoich obowiązków pracowniczych.
Podstawowa reguła wyrażona w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT mówi, że sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych musi być ewidencjonowana za pomocą kasy rejestrującej. Obowiązek ten nie zawsze ma jednak charakter bezwzględny. W rozporządzeniu ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących przewidziany jest bowiem katalog sytuacji, w których podatnicy mogą korzystać ze zwolnienia z obowiązku stosowania kasy. Z uwagi na prowadzoną politykę upowszechniania obowiązku stosowania kas rejestrujących katalog ten jest stopniowo i sukcesywnie ograniczany, jednak przewiduje nadal zwolnienia zarówno o charakterze podmiotowym (właściwym z uwagi na wartość sprzedaży na rzecz osób objętych obowiązkiem ewidencjonowania), przedmiotowym (właściwym dla poszczególnych typów zdarzeń), jak i mieszanym.
I tak, zgodnie z § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia, do 31 grudnia 2016 r. zwolnione z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży kasą rejestrującą są czynności wymienione w załączniku do tego rozporządzenia. Wśród nich (pkt 35 załącznika) znajduje się zwolnienie dla dostawy towarów i świadczenia usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali. Oznacza to zatem, że dostawa towarów i usług przez podatnika na rzecz jego pracowników objęta jest zwolnieniem o charakterze przedmiotowym.
Zwolnienie to nie zawsze jednak może być stosowane. Otóż w przypadku podatnika, który przed 1 stycznia 2015 r. rozpoczął już ewidencjonowanie czynności wskazanych w pkt 35, 40 lub 41 załącznika do rozporządzenia, zwolnienia w zakresie tych czynności się nie stosuje (§ 8 ust. 3 rozporządzenia).
Możliwe jest również zastosowanie innego zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży kasą fiskalną w przypadku sprzedaży firmowego samochodu osobowego, pod warunkiem że jest on uznawany za środek trwały. Otóż, zgodnie z wprowadzoną do porządku prawnego od 1 stycznia 2015 r. pozycją nr 49 załącznika do powołanego rozporządzenia, zwolniona z obowiązku stosowania kasy rejestrującej jest dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. Stosowanie tego zwolnienia wymaga jednak dodatkowego udokumentowania sprzedaży fakturą (§ 2 ust. 2 rozporządzenia).
Autor jest doradcą podatkowym
